Δεν πάνε πολλά χρόνια από τότε που εργαζόμενοι της Ελληνικός Χρυσός κατέβαιναν με πληρωμένα από την εταιρεία λεωφορεία σε συγκεντρώσεις στην Αθήνα, διεκδικώντας όχι καλύτερες συνθήκες εργασίας αλλά το δικαίωμα του αφεντικού τους να λαμβάνει fast track άδειες.
Δεν ξεθωριάζει η μνήμη των μελών του κινήματος ενάντια στις εξορύξεις χρυσού, που έζησαν βίαιους τραμπουκισμούς και επιθέσεις από εργαζόμενους της εταιρείας που έπαιζαν το παιχνίδι της, προκαλώντας τον κοινωνικό διχασμό σε μια περιοχή όπου το δικαίωμα στη ζωή όλων υποβαθμιζόταν και υποβαθμίζεται από την καθημερινή καταστροφή του περιβάλλοντος.
Δεν πάνε πολλά χρόνια από τότε που εργαζόμενοι της εταιρείας στα χωριά τους σήκωναν πανό με συνθήματα όπως «πρώτα δουλειά μετά υγεία», και ας ήταν οι ίδιοι και τα παιδιά τους που έπιναν νερό με αρσενικό, όπως στο Νεοχώρι. Ήταν τα χρόνια που χιλιάδες άνθρωποι μετά από πολλά χιλιόμετρα αγώνα συγκρότησαν το μεγαλειώδες κίνημα της Χαλκιδικής, παίζοντας τη ζωή τους κορόνα-γράμματα για να αποδείξουν πως το νόημα της εργασίας όταν απειλείται η ίδια η ζωή δεν υπάρχει.
Δεν υπάρχει ακόμη περισσότερο όταν η εργασία αυτή καταστρέφει τους ίδιους τους όρους ύπαρξης μέλλοντος για μια περιοχή καταδικασμένη σε μια ατέρμονη μεταλλευτική μονοκαλλιέργεια. Δεν έχει νόημα να μιλήσουμε ξανά για τις διώξεις, τα δικαστήρια, την ψυχολογική και οικονομική εξόντωση των ανθρώπων αυτών, οι προσδοκίες των οποίων δεν βρήκαν ευήκοα ώτα όχι μόνο σε εχθρικές προς αυτούς κυβερνήσεις αλλά δυστυχώς και στην μοναδική κυβέρνηση που, ως κόμμα της αντιπολίτευσης, υποσχέθηκε σταδιακό τερματισμό της μεταλλευτικής δραστηριότητας στην περιοχή.
Δεν έχει νόημα να επαναλάβουμε ότι το περιβάλλον της Χαλκιδικής έχει ήδη σε μεγάλο βαθμό καταστραφεί, το δείχνουν οι ίδιες οι εικόνες ενός ερημοποιημένου από την αποψίλωση του δάσους απροσπέλαστου βουνού, τα βαριά βήματα μιας εταιρείας στα χιλιάδες στρέμματα ιδιοκτησίας της δάσους που έχουν μετατραπεί σε ένα νεκροταφείο της φύσης. Το δείχνουν οι δεκάδες διαπιστωμένες παραβιάσεις της εταιρείας σχετικά με τη ρύπανση των υδάτων, το δείχνει από μόνη της η ίδια η ύπαρξη ενός υπερμεγέθους φράγματος τοξικών αποβλήτων πάνω σε σεισμικό ρήγμα στον Κοκκινόλακκα. Το μεγαλύτερο περιβαλλοντικό έγκλημα στην Ευρώπη έχει όνομα αλλά δεν έχει βρει μέχρι στιγμής λύση. Πόσο μάλλον όταν η νέα σύμβαση που υπογράφηκε πριν από μία εβδομάδα, γραμμένη άρθρο προς άρθρο διά χειρός της εταιρείας, δίνει όλα μα όλα τα δικαιώματα στην ίδια, καθιστώντας τον χαρακτηρισμό «αποικιοκρατική» εξαιρετικά αδύναμο να περιγράψει τι ακριβώς θα συμβεί στο περιβάλλον, τη γη και το νερό της περιοχής.
Το τι θα συμβεί, όμως, στους άλλοτε υποστηρικτές της εταιρείας εργαζόμενους, το περιγράφει επίσης ξεκάθαρα η νέα σύμβαση που ορίζει ότι η εταιρεία δεν δεσμεύεται για θέσεις εργασίας, ούτε από την ρήτρα εντοπιότητας που υπήρχε στην προηγούμενη σύμβαση. Οι θέσεις εργασίας, τα μεροκάματα και οι συνθήκες θα καθορίζονται πλήρως από την κερδοφορία της Ελληνικός Χρυσός που θα μπορεί κατά βούληση να εντείνει ακόμη περισσότερο την εργασιακή εκμετάλλευση. Αυτό το γνωρίζουν πολύ καλά οι εργαζόμενοι της Ελληνικός Χρυσός αλλά δεν το φωνάζουν, τουλάχιστον ακόμη. Αυτοί που άρχισαν το τελευταίο διάστημα να βγάζουν τα άπλυτα της εταιρείας στη φόρα είναι οι εργαζόμενοι εργολαβικής εταιρείας, μιας από τις πολλές με τις οποίες συνεργάζεται η Ελληνικός Χρυσός στην υπόγεια εξόρυξη.
Έτσι, την προηγούμενη εβδομάδα όταν ψηφιζόταν στη Βουλή η σύμβαση μεταξύ Δημοσίου και Ελληνικός Χρυσός, το Συνδικάτο Εργατοϋπαλλήλων Μεταλλείων και Λατομείων Βορείου Ελλάδος κήρυξε 3ωρη στάση εργασίας σε όλες τις βάρδιες για τους εργαζόμενους της εργολαβικής πολυεθνικής Eldimac στο μεταλλείο της Ολυμπιάδας, ζητώντας καλύτερες συνθήκες εργασίας με ασφάλεια και μέτρα προστασίας. Αφορμή για να βγει ο εργασιακός βούρκος της εταιρείας στη φόρα αποτέλεσε η μη ανανέωση της δίμηνης σύμβασης ενός εργαζομένου και ενώ υπήρχε δέσμευση εκ μέρους της Eldimac περί του αντιθέτου.
Ο Νίκος Τζανετής, πρόεδρος του Συνδικάτου Εργατοϋπαλλήλων Μεταλλείων και Λατομείων Βορείου Ελλάδος, μιλώντας στο alterthess, ανέφερε πως στην Eldimac εργάζονται εδώ και 4-5 χρόνια εκατό περίπου εργαζόμενοι. Τα τελευταία χρόνια η εργολαβική εταιρεία ξεκίνησε να προσλαμβάνει εργαζόμενους με δίμηνες συμβάσεις και όχι με αορίστου χρόνου, όπως ήταν οι προηγούμενοι. Οι εργαζόμενοι στις εργολαβικές εταιρείες υπογείτες μεταλλωρύχοι, εκτός από χαμηλόμισθοι, έχουν σαφώς λιγότερα δικαιώματα και παροχές από τους εργαζόμενους της Ελληνικός Χρυσός, οι οποίοι βαίνουν συνεχώς μειούμενοι, καθώς η εταιρεία συνεργάζεται για όλες σχεδόν τις εργασίες με νέες εργολαβικές εταιρείες.
Σύμφωνα με τον ίδιο, στις υπόγειες στοές δεν τηρούνται οι κανόνες ασφάλειας, υγιεινής αλλά και αερισμού όπως προβλέπεται από το νόμο, εκθέτοντας σε μεγάλο κίνδυνο την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων. Δεν τηρούνται καν οι κανόνες υποστήριξης και τα γεωτεχνικά μοντέλα της στοάς (Ξεσκάρωμα, Γκανάιτ, Αγκύρια, RRS, Πλέγμα). Μπορεί τα τελευταία χρόνια οι επισφαλείς αυτές συνθήκες να μην οδήγησαν σε δυστυχήματα, αλλά στο παρελθόν έχουν υπάρξει πολλά εργατικά ατυχήματα για τα οποία τα σωματεία της Ελληνικός Χρυσός τήρησαν σιγήν ιχθύος.
Μηχανήματα και οχήματα λειτουργούν ασυντήρητα με βλάβες και σε αυτά εισέρχονται περισσότερα από τον επιτρεπόμενο αριθμό άτομα. Παροχές βασικές για εργαζόμενους σε υπόγεια μεταλλεία, όπως το γάλα, δεν δίνονται, ούτε οι εργαζόμενοι τις παίρνουν αναδρομικά έστω σε χρήματα. Ενώ οι συμβάσεις όριζαν πενθήμερη εργασία, οι τροποποιήσεις που έχουν γίνει προβλέπουν «σύστημα συνεχούς πυράς», δηλαδή 24ώρες την ημέρα, 7 μέρες την βδομάδα, με αποτέλεσμα να υπάρχουν εργαζόμενοι που να δουλεύουν 7 μέρες συνεχόμενες χωρίς να πληρώνονται την προσαύξηση του Σαββάτου. Και ενώ ζητήματα που έχουν να κάνουν με την τήρηση των συνθηκών ασφαλείας αφορούν την κύρια εταιρεία που έχει την ευθύνη του μεταλλείου, δηλαδή την Ελληνικός Χρυσός, η τελευταία σφυρίζει αδιάφορα.
Στην ανακοίνωση για τη νέα 24ωρη απεργία που έχει κηρύξει για σήμερα Τρίτη το σωματείο για όλες τις βάρδιες με συγκέντρωση έξω από το εργοτάξιο, αναφέρεται ακόμη μεταξύ άλλων ότι:
«Στόχος μας να ικανοποιηθούν τα δίκαια αιτήματά μας από την πολυεθνική εταιρεία EDILMAC. Σε έγγραφη απάντησή της μετά την προηγούμενη στάση εργασίας μας στις 18/03/2021, η εταιρεία EDILMAC δηλώνει αμετανόητη, καθώς χαρακτήρισε την στάση «παράνομη και καταχρηστική», τα αιτήματά μας αβάσιμα και παράνομα, μετατοπίζοντας σε αρκετές περιπτώσεις την ευθύνη στην εταιρεία Ελληνικός Χρυσός. Εκτός αυτού, ακόμη δεν έχει προχωρήσει στην επαναπρόσληψη του άδικα απολυμένου συναδέλφου μας. Η ενέργειά τους αυτή είναι αιτία πολέμου για εμάς, διότι «πετάνε στο δρόμο» έναν συνάδελφό μας αφήνοντάς τον από τη μία μέρα στην άλλη χωρίς εισόδημα αυτόν και την οικογένειά του».
«Από την άλλη πλευρά, η εταιρεία Ελληνικός Χρυσός «νίπτει τας χείρας της» για όλη αυτή την κατάσταση, πετώντας τη μπάλα πίσω στην EDILMAC. Οι δύο εταιρείες φαίνεται ότι έχουν στήσει ένα πολύ ευχάριστο παιχνίδι ανταλλαγής ευθυνών και οι μόνοι που την πληρώνουν είναι οι εργαζόμενοι. ΦΤΑΝΕΙ ΠΙΑ! Γι’ αυτό και πρέπει να ορθώσουμε ξανά το ανάστημά μας, να υπερασπιστούμε τόσο τον συνάδελφό μας όσο και το δικαίωμα στην εργασία όλων μας».
Οι εργαζόμενοι, όπως αναφέρουν, διεκδικούν τα εργασιακά τους δικαιώματα, να μπαίνουν και να βγαίνουν ζωντανοί και υγιείς από την στοά. «Κανένας δεν μπορεί να ισχυρίζεται ότι οι ανάγκες μας είναι παράνομες. Έχουμε εξαντλήσει κάθε περιθώριο διαπραγμάτευσης και κάθε σταγόνα υπομονής. Συνεχίζουμε κλιμακώνοντας τον αγώνα μας. Ικανοποιήστε τώρα τα αιτήματά μας, σε αντίθετη περίπτωση συνεχίζουμε ακόμα πιο δυναμικά από την επόμενη κιόλας. Δεν θα αφήσουμε να συνεχίσουν να παίζουν τα παιχνίδια τους στις πλάτες μας».
Εκτός από τη στήριξη που δίνουν στους συναδέλφους τους σε άλλα σωματεία που βρίσκονται σε κινητοποιήσεις, όπως στο Σωματείο Γεωτρυπανιστών «Άγιος Γεώργιος», στηρίζουν και τα αιτήματα των εργαζομένων στην Ελληνικός Χρυσός, από τους οποίους δυστυχώς δεν έχει υπάρξει ανακοίνωση ούτε για τα αιτήματά τους ούτε για την υποστήριξη των συναδέλφων τους στην εργολαβική εταιρεία. Σε κάθε περίπτωση, οι εργαζόμενοι της Ελληνικός Χρυσός και ενώ αλλάζουν οι συνθήκες εργασίας τους προς το δυσμενέστερο, ίσως σκεφτούν ότι εκτός από υγεία δεν θα έχουν τώρα και δουλειά…
Ακολουθούν τα αιτήματα του Συνδικάτου Εργατοϋπαλλήλων Μεταλλείων και Λατομείων Βορείου Ελλάδος:
ΝΑ ΥΛΟΠΟΙΗΘΟΥΝ ΑΜΕΣΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΑ ΑΙΤΗΜΑΤΑ ΜΑΣ
Άμεση επαναπρόσληψη του απολυμένου συναδέλφου μας.
- Μετατροπή όλων των συμβάσεων ορισμένου χρόνου σε αορίστου χρόνου.
- Τήρηση όλων των κανόνων αερισμού στο υπόγειο μεταλλείο.
- Τήρηση όλων των κανόνων ασφαλείας και των γεωτεχνικών μοντέλων για την υποστήριξη της στοάς (Ξεσκάρωμα, Γκανάιτ, Αγκύρια, RRS, Πλέγμα).
- Καμία απρεπή συμπεριφορά/απειλή προς εργαζόμενο.
- Διαλλείματα- Χώροι ανάπαυσης (Υπόγειο και Επιφάνεια).
- Έλεγχος καυσαερίων μηχανημάτων.
- Air Condition σε όλα τα μηχανήματα/οχήματα.
- Προχώρηση του δικτύου επικοινωνίας μπροστά στα μέτωπα. Ασύρματοι σε όλες τις ομάδες εργαζόμενων. Εγκατάσταση τηλεφώνων εκτάκτου ανάγκης σε όλα τα μέτωπα εργασίας.
- Τακτική συντήρηση/επισκευή των μηχανημάτων και οχημάτων σύμφωνα με την ασφαλή λειτουργία τους.
- Ανά πάτωμα εργασίας να λειτουργεί μόνο ένα μηχάνημα την ίδια στιγμή.
- Επαρκή οχήματα για την μεταφορά των εργαζόμενων από/πρός το υπόγειο.
- Αύξηση μισθού σε όλους τους χαμηλόμισθους εργαζόμενους.
- Μηνιαίες αποδοχές όλων των εργαζόμενων με όλες τις νόμιμες προσαυξήσεις (Σάββατα) και παροχές (ημέρες άδειας). Καταβολή των αναδρομικών αυτών.
- Πληρωμή ενοικίου κατοικίας για τους εργαζόμενους που διαμένουν εκτός της έδρας τους λόγω εργασίας.
- Τήρηση των ωραρίων εργασίας και πληρωμή των υπερωριών με επιπλέον προσαύξηση.
- Λήψη όλων των απαραίτητων μέτρων προστασίας κατά της διάδοσης του COVID-19 χωρίς καμία αρνητική αλλαγή στις εργασιακές σχέσεις των εργαζόμενων.
- Προσλήψεις εργατικού και επιστημονικού προσωπικού.
- Καμία απόλυση εργαζόμενου.
Σταυρούλα Πουλημένη
