Στην ήδη επιβαρυμένη περιβαλλοντικά βιομηχανική περιοχή της Σίνδου και λίγα μέτρα από κατοικημένη περιοχή, επιχειρείται η εγκατάσταση δύο Μονάδων Θερμικής Επεξεργασίας Επικίνδυνων Αποβλήτων Υγειονομικών Μονάδων, προκαλώντας την οργή των κατοίκων που αναπνέουν εδώ και χρόνια όλες τις ρυπογόνες ουσίες από εταιρείες και μεγάλες βιομηχανικές μονάδες της περιοχής. Σήμερα το πρωί διοργανώνεται, μετά από κάλεσμα του Δήμου Δέλτα και φορέων της περιοχής, συγκέντρωση διαμαρτυρίας έξω από το οικόπεδο όπου η εταιρεία ΕΡΜΩΝΑΣΣΑ (η πρώτη εταιρεία που κατέθεσε ΜΠΕ) σκοπεύει να εγκαταστήσει τον αποτεφρωτήρα.
Σήμερα πρόκειται να περάσει για γνωμοδότηση από τη Μητροπολιτική Επιτροπή της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της δεύτερης μονάδας αποτέφρωσης επικίνδυνων αποβλήτων υγειονομικών μονάδων της εταιρείας Polygreen, ενάντια στην οποία έχουν ταχθεί τόσο οι παρατάξεις της αντιπολίτευσης όσο και σύσσωμο το δημοτικό συμβούλιο του Δήμου Δέλτα καθώς και φορείς της περιοχής. Ενώ οι παρατάξεις της αντιπολίτευσης (πλην της Ελληνικής Αυγής) έχουν ζητήσει έκτακτο Περιφερειακό Συμβούλιο προκειμένου να μην συζητηθεί το θέμα στην Μητροπολιτική Επιτροπή, μέχρι και την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές το θέμα παραμένει στην ημερήσια διάταξη της συνεδρίασης.
Να σημειωθεί ότι δεν έχει υπάρξει γνωμοδότηση για την Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της πρώτης μονάδας από την Μητροπολιτική Επιτροπή γιατί, όπως ειπώθηκε χαρακτηριστικά από την αρμόδια πρόεδρο, το θέμα «κάπου παράπεσε το καλοκαίρι». Ουσιαστικά η αρμόδια Μητροπολιτική Επιτροπή αγνόησε όλες τις αρνητικές γνωμοδοτήσεις από όλες τις υπηρεσίες του δήμου Δέλτα που εκφράστηκαν κατά τη διάρκεια της διαβούλευσης. Εξαιτίας της λήξης της προθεσμίας μέχρι την οποία έπρεπε να υπάρχει γνωμοδότηση από την Μητροπολιτική Επιτροπή, η οποία τελικά δεν αποφάνθηκε ούτε θετικά ούτε αρνητικά, η υπόθεση προωθήθηκε στο Περιφερειακό Συμβούλιο Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης. Το ΠΕΣΠΑ καλείται να γνωμοδοτήσει για την εγκατάσταση αυτής της μονάδας αποτέφρωσης που θα δέχεται και θα επεξεργάζεται έναν τεράστιο όγκο επικίνδυνων μολυσματικών αποβλήτων που περιέχουν συστατικά που επιβαρύνουν στο μέγιστο βαθμό το περιβάλλον και την υγεία των όλων.
Παρουσιάζουμε ενδεικτικά στοιχεία από τις αιτιάσεις της αντίθεσης στην εγκατάσταση των μονάδων αυτών από τις αρμόδιες υπηρεσίες του δήμου Δέλτα κατά την διάρκεια της διαβούλευσης που έγινε το καλοκαίρι:
– Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) και η μεγάλη πλειοψηφία των χωρών σε όλο τον κόσμο θέτει ως στρατηγικό στόχο τη σταδιακή εξάλειψη τέτοιων μονάδων για την προστασία της Δημόσιας Υγείας και του Περιβάλλοντος.
– Από τα επίσημα στοιχεία του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ 2020) προκύπτει ότι στη χώρα μας δεν υπάρχει ανάγκη δημιουργίας νέων μονάδων με αυτό το αντικείμενο, αφού οι υπάρχουσες εξυπηρετούν τις ανάγκες όλης της χώρας, κάτι που είναι ολοφάνερο από την υπολειτουργία τους περίπου στο 30% της δυναμικότητας. To ερώτημα που προκύπτει είναι αν οι εταιρείες αυτές για να επιβιώσουν θα κάνουν εισαγωγή αποβλήτων από άλλες περιοχές, ίσως και άλλες χώρες.
– Το σοβαρότερο ζήτημα που αφορά άμεσα την περιοχή είναι ότι η λειτουργία τέτοιων μονάδων στα συγκεκριμένα οικόπεδα της ΒΙ.ΠΕ. δεν προβλέπεται από τις θεσμοθετημένες χρήσεις γης. Το οικόπεδο της ΕΡΜΩΝΑΣΣΑ βρίσκεται σε απόσταση μόλις 200 μέτρων από κατοικημένη περιοχή και ακόμη λιγότερα από γήπεδο άθλησης μικρών παιδιών. Επιπλέον η εγκατάσταση αυτή θα γίνει ανάμεσα σε μια πληθώρα άλλων βιομηχανικών εγκαταστάσεων που επιβαρύνουν επίσης τον αέρα της περιοχής.
«Στον εν ισχύ εγκεκριμένο Περιφερειακό Σχεδιασμό Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) δεν περιλαμβάνεται δημιουργία τέτοιας μονάδας. Οι αναμενόμενοι κίνδυνοι για την υγεία κατοίκων και εργαζομένων είναι τεράστιοι και σε αυτό συνηγορούν όλα τα δεδομένα και οι μελέτες πάνω σε αυτά, ακόμη και σε οικισμούς που βρίσκονται μέχρι και 10 και πλέον χιλιόμετρα μακριά» αναφέρεται σε σχετική εισήγηση αρμόδιας επιτροπής του Δήμου.
– Οι Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων δεν είναι πλήρεις καθώς δεν λαμβάνουν υπόψη τους ούτε τα χαρακτηριστικά των υγειονομικών αποβλήτων που θα επεξεργάζεται η Μονάδα, ούτε τα ποιοτικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά των αποβλήτων που θα παράγει. Επιπλέον, δεν έχουν ληφθεί καθόλου υπόψη εναλλακτικές μέθοδοι επεξεργασίας ούτε έχουν αναλυθεί τα περιβαλλοντικά, τεχνικά και οικονομικά χαρακτηριστικά των μεθόδων ώστε να είναι δυνατή αυτή η σύγκριση.
– Δεν έχει μελετηθεί ο κίνδυνος «βιομηχανικού ατυχήματος», όπως πυρκαγιά, έκρηξη ή διαρροή που μπορεί να προκύψει από ανεξέλεγκτα συμβάντα κατά τη λειτουργία των μονάδων και μπορεί να προκαλέσει βλάβες στους κατοίκους και το περιβάλλον της περιοχής. Σύμφωνα με τις εισηγήσεις των υπηρεσιών, στη συγκεκριμένη περίπτωση έχει γίνει αναγνώριση των κινδύνων και εκτίμηση της πιθανότητας εμφάνισής τους, αλλά όχι αναγνώριση των επιπτώσεών τους. Αυτό οδηγεί σε υπο-εκτίμηση των παρουσιαζόμενων κινδύνων.
Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι για τις πυρκαγιές οι Μελέτες προβλέπουν μέτρια πιθανότητα εμφάνισης, όταν σύμφωνα με την αναφορά του Γαλλικού Υπουργείου Περιβάλλοντος «Overview of accident statistics on waste management facilities» του Οκτωβρίου του 2016, ο πλέον διαδεδομένος κίνδυνος στις εγκαταστάσεις επεξεργασίας αποβλήτων είναι η πυρκαγιά. Επιπλέον δεν λαμβάνονται υπόψη καθόλου άλλοι κίνδυνοι, όπως έκρηξη (λόγω φυσικού αερίου), διασκορπισμός επικίνδυνων στερεών αποβλήτων κτλ. Δεν έχει επισυναφθεί χάρτης που να παρουσιάζει τις ζώνες – περιοχές που μπορούν να επηρεαστούν από αυτούς τους κινδύνους και κατά πόσο βλάπτονται όμορες εγκαταστάσεις, οικισμοί κτλ. Τέλος, δεν παρουσιάζονται τα προληπτικά και κατασταλτικά μέτρα για την αντιμετώπιση των εκτάκτων αναγκών.
– Η δεύτερη μονάδα, αυτή της Polygreen, επιχειρείται να εγκατασταθεί σε κηρυγμένο αρχαιολογικό χώρο.
– Στα σχόλια σχετικά με τη δυναμικότητα επεξεργασίας των μονάδων αυτών που τίθενται από την ίδια την εταιρεία Polygreen, αναφέρεται ότι ζητείται μια μέγιστη δυναμικότητα επεξεργασίας 9,6 τόνων ανά ημέρα, με τη μέση πραγματική δυναμικότητα να ανέρχεται σε 7,2-8,5 τόνους ανά ημέρα. Όμως, σύμφωνα με το Ειδικό Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Επικίνδυνων Αποβλήτων Υγειονομικών Μονάδων (ΕΕΣΔΕΑΥΜ), που επικαλείται και η εταιρεία, η Μονάδα Αποτέφρωσης στη Θεσσαλονίκη θα πρέπει να είναι δυναμικότητας 7,5 τόνων ανά ημέρα και όχι περισσότερο.
– Στην εγκατάσταση δεν έχει προβλεφθεί εφεδρεία σε περίπτωση συντήρησης, βλάβης ή δυσλειτουργίας του εξοπλισμού, κάτι που εκτιμάται ότι θα οδηγήσει νομοτελειακά σε παραβίαση της νομοθεσίας. Ωστόσο, όπως είναι γνωστό, δεν υπάρχουν μηχανισμοί ελέγχου της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας για τη σωστή κατασκευή και λειτουργία τέτοιων μονάδων έτσι ώστε ενδεχόμενες παραβιάσεις, που μόνο η εταιρεία θα γνωρίζει, θα επιβαρύνουν το σύνολο του πληθυσμού της ευρύτερης περιοχής.
– Δεκάδες επίσημες επιδημιολογικές μελέτες συνηγορούν στο γεγονός των υπαρκτών δυσμενών επιπτώσεων στην ανθρώπινη υγεία ακόμη και σε κατοίκους μέχρι και 10 χιλιόμετρα μακριά από τις εγκαταστάσεις, δεδομένου ότι από τέτοιου τύπου αποτεφρωτήρες αναδύονται σε σημαντικές ποσότητες διοξίνες και φουράνια που λειτουργούν σωρευτικά μαζί με την ήδη υπάρχουσα περιβαλλοντική επιβάρυνση από άλλες μονάδες. Ενδεικτικά επισημαίνουν: σημαντική αύξηση του καρκίνου στο λάρυγγα, σημαντικά υψηλότερη θνησιμότητα από γαστρικούς καρκίνους, σημαντική αύξηση του καρκίνου του πνεύμονα που σχετίζονται ειδικά με τους αποτεφρωτήρες κ.ά.
Σύμφωνα με ιατρικές μελέτες, η αποτέφρωση ιατρικών αποβλήτων αποτελεί μια σημαντική παγκόσμια πηγή παραγωγής διοξινών. Στην Ευρώπη το 62% των εκπομπών διοξινών προέρχονται από 4 διαδικασίες καύσης, συμπεριλαμβανομένης και της αποτέφρωσης ιατρικών αποβλήτων.
Επιπλέον, όπως αναφέρεται σε σχετικές εισηγήσεις των επιτροπών, «οι διοξίνες είναι πολύ ανθεκτικές και παραμένουν στο περιβάλλον για πάρα πολλά έτη συσσωρευτικά. Οι διοξίνες επιφανειακά στο έδαφος έχουν διάρκεια ρυθμού διάσπασης 9 έως 15 έτη, στο υπέδαφος 25 έως 100 έτη, ενώ στο υδάτινο περιβάλλον έχει διάρκεια ρυθμού διάσπασης περισσότερα από 50 χρόνια».
«Η περιοχή της ΒΙ.ΠΕ. Σίνδου έχει καταλήξει ο σκουπιδότοπος της Θεσσαλονίκης. Βιολογικός, βυρσοδεψεία, εταιρείες που μολύνουν και επιβαρύνουν το περιβάλλον καθημερινά, δεν μπορούμε να ανεχτούμε άλλη επιβάρυνση. Εδώ γεννηθήκαμε, εδώ θα συνεχίζουμε να ζούμε δεν μπορούμε να μην έχουμε κανέναν έλεγχο της ΒΙ.ΠΕ. Σίνδου» σημειώνει ο Θοδωρής Δημητριάδης, πρόεδρος του συλλόγου καταστηματαρχών Σίνδου επισημαίνοντας ότι η μία από τις δύο μονάδες απέχει μόλις εκατό μέτρα από το δημαρχείο στη Σίνδο. Σύμφωνα με τον ίδιο, η διαβούλευση που έγινε δεν λήφθηκε υπόψη από την Περιφέρεια και δεν ενημερώθηκε η Μητροπολιτική Ενότητα, η οποία δεν συνεδρίασε καν για το θέμα.
Το πρόβλημα παραμένει να είναι η συγκέντρωση διάφορων εγκαταστάσεων στην περιοχή που μολύνουν καθημερινά το περιβάλλον: Βυροσδεψεία, ΕΛΠΕ, αδειοδότηση της ΣΙΔΕΝΟΡ μαζί με το ΤΙΤΑΝ για καύση απορριμμάτων, αύξηση της δυναμικότητας λειτουργίας της Elpedisson, άδεια για μονάδα αποθήκευσης αγωγού μέσω του οποίου ξεφορτώνουν δεξαμενόπλοια (CORAL).
«Η περιοχή είναι επιβαρυμένη περιβαλλοντικά, υποδεχόμαστε μονάδες που ρυπαίνουν αυτή την περιοχή, καμία εκ των οποίων δεν έχει περάσει για γνωμοδότηση από την Μητροπολιτική Ενότητα και ενώ υπάρχουν αρνητικές ομόφωνες αποφάσεις του δημοτικού μας συμβουλίου» σημειώνει ο δήμαρχος του Δήμου Δέλτα Γ. Ιωαννίδης εκφράζοντας την αντίθεσή του στην εγκατάσταση και των δύο αυτών μονάδων. Όπως ανέφερε και προβλέπεται από σχετική ρύθμιση, στο σημείο όπου επιχειρείται η χωροθέτηση της μιας μονάδας, θα δημιουργούνταν ζώνη πρασίνου που θα διαχώριζε την βιομηχανική δραστηριότητα από την κοινότητα.
Σταυρούλα Πουλημένη
