Ο πίνακας του Μαγκρίτ με τον απολύτως χαρακτηριστικό τίτλο «Αυτό δεν είναι μία πίπα» αναπαριστά, προφανώς, μία πίπα. Υποδηλώνει, ωστόσο, πως η σχέση της αναπαράστασης με την πραγματικότητα είναι κατά πολύ συνθετότερη από ό,τι η καθημερινή μας αντίληψη υποθέτει. Στο ίδιο πνεύμα και με τον ίδιο τίτλο, ο Μισέλ Φουκώ έχει γράψει ένα από τα διασημότερα δοκίμια του αναδιφώντας στο ίδιο, μόνιμο, φιλοσοφικό θέμα περί του φαίνεσθαι και του είναι, τελικά.
Το διήμερο που βρίσκεται σε εξέλιξη από σήμερα, ως γνωστόν, διεξάγεται μια συνδιάσκεψη. Ισχυρίζομαι, αξιοποιώντας την ιδέα του Μαγκρίτ πως «Αυτό δεν είναι μία συνδιάσκεψη». Αντιθέτως, είναι άλλη μια αντιδημοκρατική μεθόδευση, η πολλοστή, που κατασκευάζει ντε φάκτο «όργανα» και «σώματα», εκεί που δεν υπάρχουν. Δεν υποστηρίζω πως «αυτό» που δεν είναι μια συνδιάσκεψη δεν είναι και του ΣΥΡΙΖΑ. Διότι, όπως τα καταφέραμε όλοι, ο ΣΥΡΙΖΑ είναι η σφραγίδα του πρωτοδικείου: όποιος την έχει, έχει και τον ΣΥΡΙΖΑ.
Το επισημαίνω αυτό γιατί πολλοί σύντροφοι, οι οποίοι είναι πραγματικά έξαλλοι για τα όσα συνέβησαν και συμβαίνουν στο κόμμα, εγκαλούν όσους αποχωρούν, από θέσεις ευθύνης ή συνολικά και ισχυρίζονται πως οι ίδιοι μένουν, γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι κανενός άλλου, προέδρου ή ο,τιδήποτε, αλλά «των μελών του και μόνο». Νομίζω, πως, πλέον, κάνουν λάθος: αυτό παίχτηκε και χάθηκε σε άλλη, πρότερη, χρονική στιγμή.
Θα ήθελα, ωστόσο, να σχολιάσω λίγο ακόμη τα επιχειρήματα που ακούγονται σχετικά, με πρώτο αυτό της «φυγομαχίας». Φυγομαχείτε, σύντροφοι και συντρόφισσες, μας λένε και δεν θέλουν να κατανοήσουν πως αυτό που κάνουμε είναι να επιλέγουμε μιαν άλλη μάχη, αρνούμενοι να δαπανήσουμε ενέργεια πολύτιμη σε αδιέξοδες αψιμαχίες μέσα σε απολύτως ναρκοθετημένα πεδία.
Βέβαια, υπάρχει και η κακιά εκδοχή του «επιχειρήματος»: φεύγετε για να μην αναλάβετε τις ευθύνες σας.
«Κοιτάζετε μόνο τον εαυτούλη σας», μας φώναζε με πάθος συντρόφισσα στην τελευταία συνάντηση των 53 της Βόρειας Ελλάδας, την Τετάρτη. Πρόκειται περί λογικώς ανερμάτιστου «επιχειρήματος» στο μέτρο που φεύγοντας αφήνεις πίσω σημαντικότατες δυνατότητες για ατομική προκοπή: βουλευτιλίκι, κρατικές θέσεις και άλλα. Άρα, η επίκληση του «εαυτούλη», προφανώς, δεν στέκει.
Να δεχτώ πως ίσως κάνω λάθος. Να δεχτώ πως έχω εμμονές. Ή πως είμαι αριστεριστής. Αλλά «εαυτούλης»; Δεν στέκει.
Ένα άλλο επιχείρημα που, επίσης, πέφτει στο τραπέζι είναι ότι έτσι εγκαταλείπουμε το λαό, που παρόλα όσα έγιναν, επιμένει να λέει: «μη φύγετε, μην αφήσετε τους άλλους να επιστρέψουν». Εδώ αυτό που έχω να πω είναι πως, εκτός του ό,τι η συγκεκριμένη προτροπή, από την εμπειρία μου, δεν είναι τόσο πάνδημη όσο εμφανίζεται από τους υπερασπιστές του συγκεκριμένου επιχειρήματος, του επιχειρήματος του «κοινωνικού», δηλαδή δημοσκοπικού, ΣΥΡΙΖΑ, υπάρχει και κάτι περισσότερο: δυστυχώς για τον «κοινωνικό» ΣΥΡΙΖΑ, μάλλον η σύνθεσή του, πλέον, είναι πολύ προβληματική. Οι νέοι και οι άνεργοι δεν περιλαμβάνονται ούτε κατ’ ελάχιστον στα συστατικά του. Για μένα, όμως, αν κάτι σημαίνει «κοινωνικό» είναι, σήμερα, οι νέοι, οι άνεργοι και οι φτωχοί, για τους οποίους καλά πράγματα μπορούν να γίνουν μόνο μέσα από ριζικές παρεμβάσεις, μεγάλες τομές, μέσα από τεράστιες συγκρούσεις –σε καμία περίπτωση με «θετικές» παρεμβάσεις στις ρωγμές ή τα διάκενα του μνημονίου.
Έτσι τελείωσα την τελευταία μου ομιλία, περίπου στις 9 το βράδυ της 30ης Ιουλίου, τελευταία φορά που ένα πραγματικό όργανο του ΣΥΡΙΖΑ συνεδρίασε και αποφάσισε -και πάρα πολλοί τότε μου είπαν πως συμφωνούν.
Αυτή ήταν η τελευταία φορά.
Γι’ αυτό, «αυτό δεν είναι μια συνδιάσκεψη», όπως εκείνο εκεί για τον Μαγκρίτ και τον Φουκώ «δεν είναι μία πίπα». Δεν είναι προφανές;