Την καταδίκη της Ελλάδας σε σχέση με την ατμοσφαιρική ρύπανση στη Θεσσαλονίκη αποφάσισε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, κρίνοντας ότι η χώρα δεν πήρε τα απαραίτητα μέτρα για να μειώσει τις τιμές των αιωρούμενων μικροσωματιδίων που υπερέβαιναν τα προβλεπόμενα όρια τουλάχιστον από το 2005 έως το 2019.
Οι έλεγχοι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις τιμές των αιωρούμενων μικροσωματιδίων στην Ελλάδα ξεκίνησαν το 2005, διαπιστώνοντας ότι σε πολλές πόλεις και οικισμούς υπήρχε υπέρβαση των ορίων.
Η Επιτροπή είχε προειδοποιήσει τη χώρα από το 2009 και επανήλθε το 2013, επισημαίνοντας ότι υπάρχει διαρκής παραβίαση των οριακών τιμών, καθώς και ότι δεν έχουν ληφθεί τα απαραίτητα μέτρα ώστε η χρονική περίοδος υπέρβασης των τιμών να είναι η μικρότερη δυνατή.
Η περιβαλλοντική ρύπανση και οι συνεπακόλουθες υπερβάσεις των τιμών των μικροσωματιδίων συνεχίστηκαν στη Θεσσαλονίκη με αποτέλεσμα το 2021 η Ελλάδα να παραπεμφθεί στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και να καταδικαστεί.
Όπως αναφέρει η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, «η Ελλάδα παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από την κοινοτική νομοθεσία, παραλείποντας να μεριμνήσει ώστε να μην υπάρξει υπέρβαση, κατά τρόπο συστηματικό και διαρκή, της ημερήσιας οριακής τιμής για τα ΑΣ10 από το 2005 έως και το 2012, στη διάρκεια του 2014 και, εν συνεχεία, εκ νέου από το 2017 έως και το 2019 στον οικισμό Θεσσαλονίκης».
Παράλληλα το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι «η Ελλάδα, παραλείποντας να θεσπίσει από τις 11 Ιουνίου 2010 κατάλληλα μέτρα για τη διασφάλιση της συμμορφώσεως προς την ημερήσια οριακή τιμή για τα ΑΣ10 στον ίδιο οικισμό, παρέβη τις υποχρεώσεις της που πηγάζουν από την οδηγία και ειδικότερα την υποχρέωση να διασφαλίσει ότι τα σχέδια για την ποιότητα του αέρα θεσπίζουν κατάλληλα μέτρα ώστε η περίοδος υπέρβασης της εν λόγω οριακής τιμής να είναι όσο το δυνατόν συντομότερη».
Όπως επισημαίνει η μακροσκελής απόφαση, οι ισχυρισμοί των ελληνικών αρχών σε σχέση με τα μέτρα που ελήφθησαν όλα αυτά τα χρόνια για τη μείωση της περιβαλλοντικής ρύπανσης στη Θεσσαλονίκη δεν γίνονται δεκτοί. Μεταξύ άλλων η Ελλάδα ισχυρίστηκε ότι μεγάλο μέρος της ρύπανσης οφείλεται στη μεταφορά σκόνης από τη Σαχάρα, ωστόσο κάτι τέτοιο απορρίφθηκε, καθώς οι υπερβάσεις στις τιμές στη Θεσσαλονίκη παρέμειναν ακόμα και μετά την αφαίρεση της συμβολής των φυσικών πηγών σε αυτές.
Σημειώνεται ότι σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Περιβάλλοντος (ΕΕΑ), οι οδικές μεταφορές, η βιομηχανική δραστηριότητα και η διαχείριση αστικών και βιομηχανικών απορριμμάτων είναι παράγοντες που κύρια συμβάλλουν στην ατμοσφαιρική ρύπανση.
Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου ανακοινώθηκε λίγες μέρες πριν την εκδίκαση της υπόθεσης για τα Ελληνικά Πετρέλαια και την περιβαλλοντική ρύπανση στη Δυτική Θεσσαλονίκη. Συγκεκριμένα τη Δευτέρα 27 Μαρτίου εκδικάζεται στο Γ’ Τριμελές Πλημμελειοδικείο Θεσσαλονίκης η ανακληθείσα από τις 11-5-2015 υπόθεση, με κατηγορούμενους τρία στελέχη των ΕΛΠΕ για υποβάθμιση του περιβάλλοντος κατ’ εξακολούθηση.
