Το δυστύχημα των Τεμπών, η θλίψη και η κοινωνική οργή που έχει προκαλέσει έχει στρέψει δικαιολογημένα τη συζήτηση σε μια σειρά θεμάτων που αφορούν την ασφάλεια των πολιτών και το προηγούμενο διάστημα αντιμετωπίζονταν με αδιαφορία από τις αρμόδιες υπηρεσίες και τους φορείς. Οι πολίτες δεν νιώθουν ασφαλείς ούτε στις μετακινήσεις τους αλλά και σε κανένα άλλο επίπεδο της ζωής τους και εκφράζουν συνεχώς φόβους για τις ίδιες-ους και τα παιδιά τους.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η περίπτωση του 1ου ΓΕΛ του Δήμου Θερμαϊκού, ενός σχολείου που φοιτούν 285 μαθητές-τριες, βρίσκεται εκτός αστικού ιστού και στο οποίο η μετακίνηση των μαθητών-τριών γίνεται με την αστική συγκοινωνία και όχι με ειδικά λεωφορεία σε έναν δρόμο άκρως επικίνδυνο.
Πριν λίγους μήνες στις 7 Νοεμβρίου του 2022, τα παιδιά σχόλασαν στις 2μ.μ. και ανέβηκαν στο λεωφορείο του ΟΑΣΘ, στη στάση που είναι απέναντι από το σχολείο.
Όπως αναφέρει ο Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων, μετά από δύο στάσεις στη διαδρομή προς την Περαία σε ένα σημείο του δρόμου που στενεύει (οι τρεις λωρίδες γίνονται μία) ο οδηγός φρέναρε τόσο δυνατά που οι μαθητές που ήταν όρθιοι πέσανε όλοι κάτω. Κάποιοι που ήταν κοντά σε κολώνες κρατήθηκαν η δέχτηκαν την πίεση από άλλους που έπεσαν πάνω τους με αποτέλεσμα να χτυπήσουν. Κάποιοι μαθητές έπεσαν πάνω στο διαχωριστικό τζάμι που είναι πριν από τον οδηγό με αποτέλεσμα αυτό να σπάσει και άλλοι να γεμίσουν γυαλιά στα μαλλιά τους, άλλοι να κοπούν στα χέρια τους και άλλος να κοπεί στο μηρό. Οι μαρτυρίες των παιδιών λένε ότι δεν υπήρξε εμπόδιο μπροστά για να δικαιολογηθεί ένα τόσο μεγάλο φρενάρισμα.
Ο Σύλλογος αναφέρει τους τραυματισμούς που υπέστη κάθε μαθητής και μαθήτρια ξεχωριστά:
Μαθητής χτύπησε στο κεφάλι.
Μαθητής χτύπησε στο πόδι.
Μαθήτρια χτύπησε στον αυχένα.
Μαθητής χτύπησε στην πλάτη.
Μαθήτρια χτύπησε στον ώμο και μεταφέρθηκε στην Βιοϊατρική για ακτινογραφίες επειδή υπήρχε υποψία κατάγματος.
Μαθητής έπεσε σε μια κολώνα κι έπεσαν κι άλλοι συμμαθητές πάνω του με αποτέλεσμα να χτυπήσει την πλάτη του και να πρηστεί (φωτό)
Μαθήτρια έπεσε στο διαχωριστικό τζάμι και χτύπησε το κεφάλι της.
Μαθητής κόπηκε στο μηρό και στα δάχτυλα του χεριού καθώς έσπασε το διαχωριστικό τζάμι με τον οδηγό και μεταφέρθηκε στο Κέντρο Υγείας Ν. Μηχανιώνας για να κάνει ράμματα. Δύο μέρες δεν ήρθε σχολείο γιατί ζαλιζόταν.
Μαθητής κόπηκε στα δάχτυλα των χεριών και μεταφέρθηκε επίσης στο Κέντρο Υγείας Ν. Μηχανιώνας για να κάνει ράμματα.
Μαθήτρια χτύπησε στο γόνατο και τον αστράγαλο.
Μαθήτρια χτύπησε στα ούλα της.
Δεν ήταν δυνατό να ρωτηθούν όλοι οι μαθητές, έχουν κρατηθεί όμως τα ονόματα όσων μαρτύρησαν το περιστατικό.
Η Τροχαία Θέρμης κατέγραψε το περιστατικό και προχώρησε σε προανάκριση.
Καθημερινός ο κίνδυνος ατυχήματος
«Το μεγαλύτερο ποσοστό των μαθητών του σχολείου εξυπηρετείται στην μεταφορά του με τα λεωφορεία του Ο.Α.Σ.Θ. και αυτό ενέχει καθημερινά τον κίνδυνο του ατυχήματος όπως και συνέβη την συγκεκριμένη μέρα. Το προαναφερθέν συμβάν έρχεται να επιδεινώσει το θέμα της θέσης του 1ου ΓΕΛ Θερμαϊκού καθώς αυτό βρίσκεται έξω από το πολεοδομικό συγκρότημα δίπλα σε δρόμο ταχείας κυκλοφορίας και οι μαθητές κάθε μέρα διατρέχουν τον κίνδυνο σοβαρού ατυχήματος» ανέφερε ο Σύλλογος Γονέων στην ανακοίνωσή του ξεκινώντας έναν τιτάνιο αγώνα να λάβει απαντήσεις από τους αρμόδιους προκειμένου να αλλάξει αυτή η επικίνδυνη συνθήκη για τη μεταφορά των μαθητών.
Ζήτησαν δηλαδή ειδικά λεωφορεία από την Περιφέρεια για να μεταφέρονται με ασφάλεια οι μαθητές-τριες, απευθυνόμενοι-ες στην Τροχαία, τη Διεύθυνση Εκπαίδευσης, τις αρμόδιες υπηρεσίες της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, την αρμόδια αντιδήμαρχο, τον ΟΣΕΘ, τον δήμαρχο Θερμαϊκού κ.ά.
Όπως καταγγέλλει ο Σύλλογος Γονέων, στις συνεχείς προειδοποιήσεις προς τους κάθε λογής αρμόδιους (Περιφέρεια, Δήμος Θερμαϊκού, Επιθεώρηση Εκπαίδευσης κ.α)., «αυτοί αδυνατούν να αντιληφθούν την σοβαρότητα του προβλήματος ή κωφεύουν προκλητικά στην αγωνία των γονέων που βλέπουν πιθανότητα και νέου συμβάντος που θα απειλήσει την ασφάλεια των παιδιών τους».
Να σημειωθεί ότι στο 1ο ΓΕΛ Θερμαϊκού φοιτούν παιδιά που προέρχονται από την Περαία, τους Νέους Επιβάτες και την Αγ. Τριάδα, σε περιοχές από τις οποίες το σχολείο βρίσκεται σε απόσταση μεγαλύτερη των 4 και 6 χιλιομέτρων αντίστοιχα. Πρόκειται για μια περιοχή που δεν έχει πεζοδρόμια και διαβάσεις στο μεγαλύτερο μέρος του κεντρικού δρόμου που συνδέει το σχολείο με τις περιοχές από τις οποίες προέρχονται οι μαθητές ενώ το αίτημα των γονέων και των μαθητών για ασφαλή μετακίνηση είναι χρόνιο. Επιπλέον, οι ταχύτητες που αναπτύσσονται στον συγκεκριμένο δρόμο και στο σημείο όπου περιμένουν το αστικό λεωφορείο οι μαθητές-τριες είναι μεγάλες και ξεπερνούν συνήθως το προβλεπόμενο όριο των 90 χλμ. Δεν υπάρχει πεζογέφυρα λόγω περιπλοκότητας των ορίων των 2 διαφορετικών δήμων. Στην στάση όπου περιμένουν οι μαθητές-τριες αγνοείται η ύπαρξη πεζοδρομίου και ο κίνδυνος αυξάνεται διότι σε αυτήν συνωστίζονται εκατοντάδες μαθητές, στην κυριολεξία επί του οδοστρώματος και συγκεκριμένα επί της Λωρίδας Έκτακτης Ανάγκης
Όπως ακόμη αναφέρουν ο ΟΑΣΘ έχει μεριμνήσει στο ωράριο των 2 μ.μ. να «μπαίνει» το λεωφορείο στο δρόμο που υπάρχει η είσοδος του σχολείου. Σε περίπτωση που τα παιδιά αποχωρούν νωρίτερα ή και αργότερα λόγω των ομίλων αναγκάζονται να περιμένουν λεωφορείο στην παραπάνω αναφερόμενη στάση. Ανάμεσα στη στάση που εφάπτεται με το σχολείο και η οποία εξυπηρετεί τους μαθητές κατά την προσέλευση τους και του δρόμου ταχείας κυκλοφορίας οριζόντια σιδερένια μπάρα που τους εμποδίζει να προσεγγίσουν το σχολείο και έτσι αναγκάζονται ν’ αποβιβάζονται στην κυριολεξία στην μέση του δρόμου ταχείας κυκλοφορίας και να κινούνται για κάποια μέτρα σε αυτόν.
Τι απάντησαν οι αρμόδιες υπηρεσίες
Η Υποδιεύθυνση Τεχνικών Έργων της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας στις 6 Φεβρουαρίου απάντησε ότι επειδή η συγκεκριμένη επαρχιακή οδός Θεσσαλονίκης-Μηχανιώνας, όπου βρίσκεται το σχολείο χαρακτηρίζεται ως επαρχιακή (όριο ταχύτητας τα 70χλμ. /ώρα) και «δεν προβλέπεται η υποδομή και επιδομή για την εξυπηρέτηση μετακινήσεων που απαιτούν ανθρώπινη ενέργεια (ποδήλατο ή πεζή) καθόσον οι μετακινήσεις είναι κυρίως υπερτοπικές (δηλαδή μετακινήσεις μεγάλου μήκους και με μεγάλες ταχύτητες), και οι περιορισμένες πιστώσεις που εγκρίνονται αποσκοπούν αποκλειστικά στη συντήρηση της οδού λόγω αρμοδιότητας και όχι στη μετατροπή της σε “αστική”».
Σύμφωνα με την Υπηρεσία, λόγω της οικοδομικής ανάπτυξης και της επέκτασης του Δήμου θα πρέπει ο χαρακτήρας των επαρχιακών οδών να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες αλλά σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου την αρμοδιότητα κατασκευής, επισκευής ή ανακατασκευής έχει ο οικείος Δήμος. Άρα η Διεύθυνση δηλώνει μη αρμόδια γι΄αυτό και ουδέποτε, όπως επισημαίνει η ίδια ασχολήθηκε.
Σε ό,τι αφορά τις στάσεις λεωφορείων και την ασφάλιση της στάσης στην κατεύθυνση προς Θεσσαλονίκη η Υποδιεύθυνση Τεχνικών Έργων τονίζει ότι είναι αρμόδια μόνο για τη συντήρηση και την τεχνική αστυνόμευση της 27ης επ. οδού. Η χωροθέτηση (απόφαση ή εισήγηση) των στάσεων των αστικών λεωφορείων καθώς και η κατασκευή – συντήρηση αυτών είναι στην αρμοδιότητα και ευθύνη του ΣΑΣΘ. Μάλιστα η ίδια η υπηρεσία αναφέρει ότι σε αρκετά σημεία του Επαρχιακού οδικού δικτύου (όπωςκαι στην εν λόγω επ. οδό Θεσ/νίκης – Μηχανιώνας), σε περιοχές εκτός αστικού ιστού και εκτός σχεδίου διέρχεται αστική συγκοινωνία παρόλο που δεν προβλέπεται ούτε και απαιτείται η κατασκευή πεζοδρομίων, διαβάσεων πεζών και σηματοδότων για τη διέλευση των πεζών.
«Ο ΟΑΣΘ προκειμένου να εξυπηρετήσει το επιβατικό του κοινό έχει προχωρήσει στη τοποθέτηση στάσεων αστικών λεωφορείων σε θέσεις που απαγορεύεται η στάση και η στάθμευση καταλαμβάνοντας, το σταθμευμένο λεωφορείο, μέρος του στίβου της οδού, διακόπτοντάς τον και θέτοντας πολλές φορές σε κίνδυνο την ασφάλεια των επιβατών – χρηστών» σημειώνεται ακόμη στην απάντηση της Υπηρεσίας Τεχνικών Έργων.
Η Γενική Διεύθυνση Ανάπτυξης είχε ήδη αποστείλει σχετικό έγγραφο για απάντηση από τον ΟΣΕΘ ζητώντας τις απόψεις του αναφορικά με την ασφάλεια μετακίνησης μαθητών του 1ου ΓΕΛ Θερμαϊκού μέσω της αστικής συγκοινωνίας και ιδίως για τη χρήση των στάσεων που βρίσκονται στα όρια των Ν. Επιβατών και Αγ. Τριάδας.
Στις 8 Φεβρουαρίου ο Οργανισμός Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης (ΟΣΕΘ) απάντησε ότι όλα τα χρόνια λειτουργίας της αστικής συγκοινωνίας της Περιφερειακής Ενότητας Θεσσαλονίκης πρωταρχικό μέλημα είναι η ασφάλεια μετακίνησης των επιβατών. Ατυχήματα όπως αυτό στο 1ο ΓΕΛ Θερμαϊκού αποτελούν, σύμφωνα με την απάντηση του ΟΣΕΘ, «μεμονωμένες περιπτώσεις οι οποίες προκαλούνται από τυχαία εμπόδια/περιστατικά που καλείται να αντιμετωπίσει ο οιοσδήποτε οδηγός του εκάστοτε οχήματος».
Όσον αφορά στη χωροθέτηση των στάσεων ο ΟΣΕΘ σημειώνει ότι οι στάσεις χωροθετούνται σε σημεία που επιτρέπουν στους επιβάτες να επιβιβάζονται και να αποβιβάζονται χωρίς να δημιουργούν δυσκολίες στην υπόλοιπη κυκλοφορία, σύμφωνα πάντα με τις διατάξεις του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας και την κείμενη νομοθεσία.
Στις 23 Φεβρουαρίου του 2023 απάντησε στο σχετικό αίτημα και το Τμήμα Απασχόλησης και Υποστήριξης της Εκπαίδευσης της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Στην απάντησή του επικαλείται την ΚΥΑ (50025/2018) σύμφωνα με την οποία «για τους μαθητές που υπάρχει δημόσια συγκοινωνία, που εξυπηρετεί τον τόπο κατοικίας τους προς το σχολείο όπου φοιτούν και αντίστροφα, επιλέγεται ως τρόπος μεταφοράς η δημόσια συγκοινωνία. Στην περίπτωση που αφποφασιστεί έτερος τρόπος μεταφοράς, αυτός θα πρέπει να τεκμηριωθεί πλήρως ως προς την οικονομικότητά του»
Για την περίπτωση του 1ου ΓΕΛ Θερμαϊκού το Τμήμα Απασχόλησης μεταφέρει τη συζήτηση σε καθαρά οικονομικό επίπεδο τονίζοντας ότι το κόστος μετακίνησης με δημόσια σύμβαση υπολογίζεται σε 15€/μήνα/μαθητή, ενώ το ελάχιστο κόστος ενός λεωφορείο χωρητικότητας 50 μαθητών υπολογίζεται σε 112,96 €/ημερησίως. Δηλαδή, όπως αναφέρει, το μηνιαίο κόστος μετακίνησης 50 μαθητών μέσω δημόσια συγκοινωνίας υπολογίζεται σε 50*15=750€, ενώ το κόστος μετακίνησης 50 μαθητών μέσω δημόσιας σύμβασης υπολογίζεται σε 112,96*20=2.259,2 €.
«Σύμφωνα με την υπηρεσία, θέματα που άπτονται της ασφάλειας των μετακινήσεων με δημόσιες συγκοινωνίες, όπως αυτά που αναφέρονται ως άνω σχετικά έγραφα, από την προαναφερόμενη αλληλογραφία με τους αρμόδιους φορείς, προκύπτει ότι εμπίπτουν στην αρμοδιότητα άλλων φορέων και όχι της Υπηρεσίας μας» τονίζεται ακόμη.
Οι γονείς των μαθητών-τριών του 1ου Γενικού Λυκείου Θερμαϊκού πραγματοποίησαν σήμερα, Κυριακή 19 Μαρτίου, εκδήλωση διαμαρτυρίας. στον προαύλιο χώρο του 1ου ΓΕΛ Θερμαϊκού (18ο χλμ. Θεσσαλονίκης-Περαίας), με αίτημα την ασφαλή μετακίνηση των παιδιών τους από και προς το σχολείο, με τη διάθεση ειδικών λεωφορείων.
Αίτημα του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων είναι η αρμόδια υπηρεσία της Μητροπολιτικής Ενότητας Θεσσαλονίκης της Περιφέρειας να προχωρήσει το συντομότερο στη διάθεση ειδικών σχολικών λεωφορείων για την καθημερινή μετακίνηση των μαθητών του 1ου ΓΕΛ Θερμαϊκού, καθώς και στην άμεση απόσυρση της οριζόντιας σιδερένιας μπάρας που μεσολαβεί ανάμεσα στη στάση που εφάπτεται με το σχολείο και τον δρόμο ταχείας κυκλοφορίας, ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος σοβαρών ατυχημάτων.
