Μιλώντας την περασμένη Δευτέρα στο δημοτικό συμβούλιο Θεσσαλονίκης, στην ειδική συνεδρίαση για το θέμα του Μετρό και ειδικότερα για το ζήτημα των αρχαιοτήτων και του Σταθμού στη διασταύρωση Βενιζέλου- Εγνατίας, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Γιάννης Μπουτάρης, θέλοντας να υπερασπιστεί την ιδέα δημιουργίας στο σημείο μιας «αρχαιολογικής πλάζας» είπε -σε μια λυρική έξαρση θυμού- απευθυνόμενος σε όσους παραποιούσαν ή δεν καταλάβαιναν το ακριβές νόημα της πρότασης: «Οι άνθρωποι αυτοί (η ομάδα μελετητών) ονειρευτήκανε την πλάζα. Είναι μια ιδέα για την πόλη. Αν δεν μπορείτε να την ονειρευτείτε εσείς λυπάμαι πολύ. Η πλάζα είναι ένα όνειρο και μένει να δούμε πόσο κοστίζει».
Ένα όνειρο ήταν και η κατασκευή Μετρό. Που σκόνταψε πάνω σε όλα αμαρτήματα τα οποία έφεραν όχι μόνο το έργο αλλά ολόκληρη τη χώρα στην κατάσταση που γνωρίζουμε και ζούμε. Ξεκίνησε ως όνειρο που θάφτηκε στην πρώτη, παγκοσμίως, επώνυμη τρύπα, γνωστή ως «τρύπα Κούβελα», και από εκεί φύτρωσε ξανά με προπετές ύφος και αδιαφορία για την πραγματικότητα, με το αποτυχημένο σύστημα μελέτη κατασκευή, με σχεδιασμό για κλάματα, με προϋπολογισμό παραπλανητικό και ψεύτικο, μια εξίσωση δηλαδή που οδηγούσε με ιλαρή διάθεση στο σημερινό δραματικό αδιέξοδο.
Πάνω στα κλαράκια που αναδύθηκαν από αυτό το υπόγειο όνειρο, το πολιτικό σύστημα που διαγούμισε το ταμείο του δήμου και, περισσότερο, τα όνειρα και τις ιδέες των πολιτών, κρεμούσε τις φωτογραφίες των υπουργών που χασκογελούσαν για χρόνια μέσα στο λούσο, δανειζόμενοι προπέτεια από τον… μελλοντικό τους θρίαμβο. Ήταν ένα όνειρο που βγήκε από φίλντισι, και όπως γνωρίζουν όσοι έχουν ασχοληθεί λιγάκι με την αρχαιοελληνική γραμματεία, τα όνειρα που βγαίνουν από φίλντισι είναι ούλος όνειρος, παραπλανητικό και καταστροφικό δηλαδή, σαν κι αυτό που είχε δει ο Αγαμέμνωνας*. Ο σημερινός δήμαρχος, σε μια προσπάθεια να ξορκίσει τα κακά, ανακοίνωσε προχθές ότι το δικό του βγαίνει από κέρατο, μπορεί δηλαδή να αποδειχτεί αληθινό, σαν το όνειρο της Πηνελόπης*.
Σάμπως δεν μοιάζει, συνολικά η αναμονή της πόλης με αυτήν της Πηνελόπης, τόσα χρόνια έχουν περάσει, τόσοι μνηστήρες, τόσο ύφασμα και άλλο τόσο ξήλωμα, φτάσαμε στα χρόνια των ζητιάνων, αφήνω κατά μέρος ότι δεν διαθέτουμε και κάποιον σκύλο Άργο να αναγνωρίσει αυτόν που θα μας σώσει.
Δεν κρύβω, στιγμή, ότι συμπαρατάσσομαι με το σημερινό όνειρο και όχι μόνο γιατί μπορεί να βγει αληθινό αλλά, γιατί το έχω και εγώ φανταστεί, όχι ως ενύπνιο αλλά στον ξύπνιο μου. Γνωρίζω, επίσης, ότι πριν η μελετητική ομάδα το βάλει ως σχέδιο στην αρχιτεκτονική διαφάνεια, το έχουν δει και ονειρευτεί πολλοί άλλοι που έχουν τολμήσει να σκεφτούν μια άλλη πόλη, πέρα από το κακοφορμισμένο συμπίλημα πολυκατοικιών του κέντρου οι οποίες επαίρονται αποκλειστικά με την μακροημέρευση της αθλιότητας τους.
Το όνειρο αυτό λοιπόν, που δεν το έχει δει μοναχά μια ομάδα, ερμηνεύτηκε ήδη από τους προύχοντες της πόλης ως απατηλό και ως εμπόδιο. Δεν μπορεί φυσικά να πει κανείς ότι τούτοι οι προύχοντες είναι ο Αρτεμίδωρος, παρά ταύτα, είκοσι ένας φορείς συντάχθηκαν, όσοι σχεδόν με τους μνηστήρες, έτσι για να γελάει μαζί μας ο μύθος και η ιστορία μαζί, για να πουν, πολύ απλά, ότι «αυτά τα όνειρα είναι κουραφέξαλα, να στείλουμε τις μπουλντόζες, να μαζέψουν από εκεί τις αρχαίες πέτρες, να τελειώνουμε». Τι να τελειώνουμε άραγε; Οι υπεύθυνοι του Μετρό το λένε καθαρά ότι τα αρχαία στη Βενιζέλου δεν είναι η αιτία που σταμάτησε το έργο. Κι εμείς λέμε ότι αυτοί που φταίνε πρέπει να τύχουν διερεύνησης από τον εισαγγελέα.
Οι φορείς αυτοί, ούτε θέλουν, ούτε μπορούν, να ονειρευτούν το αύριο γιατί δεν τους νοιάζει και, στο κομμάτι που τους ενδιαφέρει, το θέλουν στο πιάτο. «Δεν μας ενδιαφέρει είπαν τι έγινε τα περασμένα χρόνια, το έργο να τελειώσει, να σταματήσει η ταλαιπωρία μας, να δουλέψουνε τα μαγαζιά». Δεν τους ενδιαφέρει, βέβαια, είναι μια κουβέντα, τους ενδιαφέρει ακριβώς να μην ανακληθεί στη μνήμη όλη η προηγούμενη συμπεριφορά τους προς τις πολιτικές ηγεσίες με τις οποίες συμφύρονταν, συμπαρατάσσονταν μαζί τους, με τις πολιτικές τους, τα σχέδια τους και τις μελέτες τους που έφεραν τα πράγματα εδώ που είναι σήμερα. Αυτό είναι το θέμα, και γι αυτό φωνάζουν ότι δεν τους ενδιαφέρει το παρελθόν, διότι δεν μπορούν ούτε ψέμα πια να δανειστούν από το μέλλον. Διότι εκτός από το αρχαίο παρελθόν υπάρχει και το νεότερο. Και υπάρχει και το χειρότερο: αν το όνειρο μια μεγάλης αρχαιολογικής πλατείας γίνει πραγματικότητα, πράγματι το κέντρο της πόλης θα αλλάξει και τότε θα γίνουν οι συγκρίσεις.
Το θέμα είναι ότι η σημερινή δημοτική εξουσία που συντάσσεται με το όνειρο που έχουν δει τόσοι άνθρωποι, κάποιοι πριν καν τεθεί το θέμα του σταθμού στη Βενιζέλου, σε ποιους απευθύνεται και με ποιους συμπαρατάσσεται για να ερμηνευτεί όπως πρέπει το όνειρο και για να λογιστούν καθαρά οι σύμμαχοι; Τα θολά προτάγματα, οι ασάφειες, και οι πρωτοβουλίες που προκαλούν σύγχυση, δημιουργούν και δεν απαντούν ερωτήματα, δεν βοηθάνε. Αυτό θα πρέπει εγκαίρως να το καταλάβει η δημοτική αρχή. Διότι ως γνωστόν μετά το όνειρο της Πηνελόπης και την σωστή του ερμηνεία από τον Οδυσσέα ακολούθησε και η μάχη με τους μνηστήρες.
*Το όνειρο του Αγαμέμνωνα, Ιλιάδα Β, 6
*Το όνειρο της Πηνελόπης, Οδύσσεια τ.560-7
* Ο δημοσιογράφος του ρ/σ “Στο Κόκκινο 93,4” Απόστολος Λυκεσάς αρθρογραφεί καθημερινά στο alterthess.gr. Ακούστε ζωντανά στο “Κόκκινο 93,4” την εκπομπή “Ορθά- Κοφτά” με τον Απόστολο Λυκεσά Δευτέρα- Παρασκευή 11:00-12:00. Επικοινωνία με τον Απόστολο Λυκεσά στο [email protected].