Σε οριακή κατάσταση βρίσκεται το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης καθώς η νέα μείωση στη κρατική επιδότηση σημαίνει πως είναι αδύνατο να καλυφθεί οικονομικά ένα μεγάλο μέρος των λειτουργιών του. Την ίδια ώρα όμως μετριοπαθής είναι η στάση του πρύτανη του ιδρύματος Περικλή Μήτκα ο οποίος ξεκαθάρισε πως δεν προτίθεται να προχωρήσει σε κινητοποιήσεις αλλά βρίσκεται σε διαβουλεύσεις με τα αρμόδια υπουργεία. Είναι χαρακτηριστικό πως το μεγαλύτερο πανεπιστήμιο της χώρας έχει υποστεί μείωση κατά 67% στη κρατική χρηματοδότηση. Έτσι με δεδομένη την αδυναμία λειτουργίας του λόγω της απόσυρσης του κράτους από τη χρηματοδότηση σε συνδυασμό με τη δήλωση του νέου πρύτανη πως είναι καλοδεχούμενο το ενδεχόμενο ιδιωτικής χρηματοδότησης μέσω χορηγιών προμηνύει ένα νέο τρόπο λειτουργίας του πανεπιστημίου, με την είσοδο της ιδιωτικής πρωτοβουλίας που πλήττει ανεπανόρθωτα το δημόσιο χαρακτήρα του. Σε αυτό το πλαίσιο το δίλημμα για τη πανεπιστημιακή κοινότητα δεν μπορεί να είναι λιγότεροι φοιτητές ή ιδιωτική χρηματοδότηση αλλά μεγαλύτερη κρατική χρηματοδότηση.
Της Κατερίνας Μπακιρτζή
Σε συνέντευξη τύπου που παραχώρησε σήμερα ο πρύτανης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Περικλής Μήτκας κατέθεσε την αδυναμία να λειτουργήσει το πανεπιστήμιο με αυτά τα επίπεδα χρηματοδότησης και περιέγραψε με μελανά χρώματα την κατάσταση τόσο όσον αφορά την έλλειψη σε καθηγητές και τον μεγάλο αριθμό των εισακτέων με τη προσθήκη των φοιτητών που θα μετεγγραφούν όσο και λόγω της μείωσης της χρηματοδότησης.
Συγκεκριμένα ο Περικλής Μήτκας έθεσε ως κόκκινη γραμμή για τη λειτουργία του πανεπιστημίου τα 20 εκατομμύρια ευρώ την ώρα που η κρατική χρηματοδότηση για το 2015 αγγίζει μόλις τα 15 εκατομμύρια ευρώ. Όπως σημείωσε το 2014 τα ανελαστικά έξοδα του ιδρύματος όπως το ρεύμα, το αέριο, η καθαριότητα, η φύλαξη και τα μισθώματα για κτίρια ξεπέρασαν το κόστος των 15 εκατομμυρίων ευρώ, δηλαδή το σύνολο της κρατικής χρηματοδότησης που προϋπολογίζει η κυβέρνηση για το 2015.
Επιπλέον το πρόβλημα οξύνεται σύμφωνα με τον Π. Μήτκα αν προσθέσει κανείς και την αύξηση των εισακτέων. Τη φετινή ακαδημαϊκή χρονιά οι εκτιμήσεις για τους εισακτέους μαζί με τους φοιτητές που δικαιούνται μετεγγραφής ξεπερνούν τους 10.000 νέους φοιτητές την ώρα που η πρόταση της πρυτανείας του ιδρύματος σύμφωνα με τις δυνατότητες που δίνουν οι υποδομές και το διδακτικό προσωπικό δεν ξεπερνά τους 4.500 φοιτητές.
Όσον αφορά τους φοιτητές των οποίων οι μετεγγραφή αναμένεται τυπικά να ολοκληρωθεί στις αρχές του 2015 ο Π. Μητκας είπε ότι στην ουσία χάνουν το εξάμηνο καθώς δεν θα έχουν παρακολουθήσει τις απαραίτητες σύμφωνα με το νόμο 13 εβδομάδες.
“Παρ’ όλ’ αυτά δεν θα τους εμποδίσουμε να δώσουν εξετάσεις” προσέθεσε.
Εντύπωση όμως προκάλεσε και η δήλωση του Π.Μήτκα πως “η πολιτεία πρέπει να επιλέξει αν θα στηρίξει τα μεγάλα πανεπιστήμια της χώρας ή τα πολλά μικρά της περιφέρειας. Αφού δεν μπορεί να κάνει και τα δύο”.
Αύξηση στους εισακτέους, μείωση στη χρηματοδότηση και το προσωπικό
Τα Τμήματα του ΑΠΘ που επηρεάζονται περισσότερο από το μέτρο των μετεγγραφών, δηλαδή εκείνα όπου ο αριθμός των μετεγγραφομένων ξεπερνά το 20% των εισακτέων που είχε αρχικά ανακοινωθεί από το ΥΠΑΙΘ.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα ο Π. Μήτκας 32 από τα 41 Τμήματα του ΑΠΘ πρόκειται να δεχτούν φοιτητές από μετεγγραφές. Σε αυτά, ο αριθμός των εισακτέων με πανελλαδικές εξετάσεις ήταν 5.425, ενώ μέχρι τις 30 Οκτωβρίου έχουν ήδη εγγραφεί 6.705, επειδή προστέθηκαν οι εισακτέοι διαφόρων ειδικών κατηγοριών και άρχισαν οι εγγραφές των 1.808 υποψηφίων από μετεγγραφές.
Με τους μέχρι τώρα υπολογισμούς για το τρέχον ακαδημαϊκό έτος, αναμένεται να εγγραφούν για πρώτη φορά πάνω από 10.000 φοιτητές, έναντι των 4.450 που είχαν προταθεί, ενώ η αύξηση σε σχέση με τους εισακτέους με Πανελλαδικές εξετάσεις ανέρχεται στο 66,5%. Είναι ενδεικτικό πως το 2012-2013 οι εγγεγραμμένοι στο σύνολο των 41 Τμημάτων του ΑΠΘ σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία ήταν 7.467 και το 2013-2014 οι εγγεγραμμένοι ανήλθαν στους 8.347. Την ίδια ώρα αίτηση μετεγγραφής από το ΑΠΘ προς άλλα Πανεπιστήμια έχουν υποβάλει λιγότεροι από 500 φοιτητές από 38 Τμήματα. Επιπλέον σε 15 από τα 41 Τμήματα του ΑΠΘ αναμένεται να εγγραφούν σχεδόν διπλάσιοι φοιτητές από τον αριθμό εισακτέων (αύξηση από 85% έως 118%).
Ταυτόχρονα, η μείωση του αριθμού των καθηγητών/λεκτόρων σε 16 από τα συγκεκριμένα Τμήματα κατά την περίοδο 2009-2014 φτάνει μέχρι και 31,7% , ενώ στο τέλος της επόμενης τετραετίας (2018) η μείωση, με βάση μόνο τις επικείμενες συνταξιοδοτήσεις, θα ανέλθει σε ποσοστό περίπου 17,4% και θα επηρεάσει αρνητικά τα 21από τα 22 Τμήματα. Παρομοίως και οι λοιπές κατηγορίες εκπαιδευτικού προσωπικού (ΕΔΙΠ, ΕΤΕΠ, ΕΕΠ) μειώνονται σημαντικά κατά την επόμενη τετραετία.
Ενδεικτικά το Τμήμα Μαθηματικών, πρότεινε 80 ως αριθμό εισακτέων, ενώ το ΥΠΑΙΘ αύξησε τον αριθμό σε 175. Μέχρι τις 30 Οκτωβρίου έχουν εγγραφεί 181, και εκτιμάται ότι με το πέρας των εγγραφών όλων των ειδικών κατηγοριών το Τμήμα θα κληθεί να εκπαιδεύσει συνολικά 346 άτομα. Το διδακτικό προσωπικό του Τμήματος το 2009-2010 ήταν 30 καθηγητές και λέκτορες,ενώ μειώθηκε στους 27 και το 2018 αναμένεται να μειωθεί στους 22.
Στην ίδια κατάσταση είναι και το Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών το οποίο πρότεινε 100 ως αριθμό εισακτέων, ενώ το ΥΠΑΙΘ αύξησε τον αριθμό σε 125, και εκτιμάται ότι με το πέρας των εγγραφών όλων των ειδικών κατηγοριών το Τμήμα θα κληθεί να εκπαιδεύσει συνολικά 231 άτομα. Το διδακτικό προσωπικό του ήταν το 2009-2010 63 καθηγητές και λέκτορες, μειώθηκε στους 43 και το 2018 αναμένεται να μειωθεί στους 28.
Από την άλλη πλευρά η χρηματοδότηση μειώθηκε από το 2009 συνολικά για το Ίδρυμα κατά 56,5% και ειδικά για τις Σχολές και τα Τμήματα (2010-2014) κατά 81,4%. Συγκεκρίμενα η επιχορήγηση του τακτικού προϋπολογισμού από το ΥΠΑΙΘ για το ΑΠΘ βαίνει δραματικά μειούμενη: από το ποσό των 40.230.00€ το 2009, στα 17.500.00€ το 2014 (μείωση 56,5%) και το 2015 στα 15.000.000€ (μείωση 62,7%).
Ιδιαίτερα η κατανομή στις Σχολές και τα Τμήματα του ΑΠΘ έχει μειωθεί από το 2010 μέχρι και το 2014 από τα 6.785.834€ στα 1.254.049€, δηλαδή κατά 81,4%.
Ταυτόχρονα το εκπαιδευτικό προσωπικό μειώθηκε κατά μέσο όρο 5% και μέχρι το 2018 θα έχει μειωθεί επιπλέον, σύμφωνα με τις αναμενόμενες αυτοδίκαιες αποχωρήσεις, κατά 17%. Το λοιπό εκπαιδευτικό προσωπικό αυξήθηκε συνολικά κατά 34,7%, λόγω της ένταξης υπαλλήλων ΙΔΑΧ στην κατηγορία ΕΔΙΠ, αλλά μόνο σε ορισμένα Τμήματα. Μέχρι το 2018 θα έχει μειωθεί επιπλέον, σύμφωνα με τις αναμενόμενες αυτοδίκαιες αποχωρήσεις, κατά 12,6%. Το τεχνικό προσωπικό μειώθηκε κατά μ.ό. 41,9% και μέχρι το 2018 θα έχει μειωθεί επιπλέον, σύμφωνα με τις αναμενόμενες αυτοδίκαιες αποχωρήσεις, κατά 5%. Το διοικητικό προσωπικό έχει μειωθεί κατά 56,8% και αναμένεται θα έχει μειωθεί επιπλέον, σύμφωνα με τις αναμενόμενες αυτοδίκαιες αποχωρήσεις, κατά 4,4%, ενώ αιτήσεις για συνταξιοδότηση υποβάλλονται σχεδόν σε καθημερινή βάση.