Με αφορμή τις πρόσφατες απόπειρες φίμωσης και λογοκρισίας του κωμικού Χριστόφορου Ζαραλίκου και της ομάδας του εκθέτουμε μερικές σκέψεις.
Γιατί ένας κωμικός, μουσικός, φωτογράφος ή κινηματογραφιστής να διώκεται και να λογοκρίνεται;
Είναι απλά ένας καλλιτέχνης, όπως όλοι.
Όπως όλοι;
Έστω πως τέχνη αποτελεί κάθε τι αποτυπώνει, δημιουργεί εντυπώσεις, μεγεθύνει στιγμές, συναισθήματα, ιδέες και εικόνες της καθημερινής ζωής με σκοπό την ανάδειξη της κοσμοαντίληψης, ιδεολογίας του εκάστοτε ποιητή – δημιουργού.
Τι γίνεται όμως όταν κάποιος ποιητής επιλέγει να μιλήσει για την αλήθεια σε εποχές σκοταδισμού και ολοκληρωτισμού; Όταν ο ποιητής επιλέγει να κάνει κριτική στους άρχοντες και το λαό, να ενημερώσει αντιστεκόμενος στον ανορθολογισμό, να δώσει λύσεις και να ακονίσει τη σκέψη του ακροατή – θεατή εκπαιδεύοντας τον βήμα – βήμα στον τρόπο που προσλαμβάνει την πληροφορία;
Όταν ένας ποιητής παίρνει τέτοιες αποφάσεις και ταυτόχρονα εξασκεί όλες τις πνευματικές δυνατότητες του, με ιδρώτα, αφοσίωση, μεράκι, παρατηρητικότητα, έρευνα, χιούμορ, αγάπη για το ωραίο και το δύσκολο και όχι για το τυποποιημένο “έργο κονσέρβας” της βιομηχανίας του θεάματος κατορθώνει να “πειράξει” την κοινή συνείδηση. Να δημιουργήσει αμφιβολίες και σκέψεις για την πολιτική της κυβέρνησης, να ανοίξει δρόμο στη δυσαρέσκεια και την οργή, να στοχοποιήσει τους τυράννους.
Όλα αυτά τα συστατικά όταν συναντιούνται στην κωμωδία, τη σάτιρα, την κωμικογραφία τα πράγματα μπορούν να γίνουν “επικίνδυνα”. Επικίνδυνα για ποιόν και γιατί;
Συγκεκριμένα, οι παραστάσεις του Χρ. Ζαραλίκου την εποχή του κόβιντ συνθέτουν όλα τα παραπάνω με τρόπο με τον οποίο μία τέτοια δράση μπορεί να επηρεάσει, να διαμορφώσει γνώμες, να ενημερώσει, να ξελαφρώσει, να εξοργίσει και εν τέλη να γίνει ένα από τα πιο επικίνδυνα όπλα στα χέρια του λαού.
Ένας δημοσιογράφος, ένας κωμικός, ένας μουσικός μπορεί βέβαια να κάνει το κέφι του, είτε να διαλέξει ένα μονοπάτι συστημικό, είτε ένα εναλλακτικό χωρίς να χρειαστεί ποτέ να ρισκάρει την καριέρα ή ακόμα και τη ζωή του. Κάτι τέτοιο, όμως, δε συμβαίνει σε ένα σωρό περιπτώσεις, όπως και στην περίπτωση Ζαραλίκου.
Ο Χριστόφορος Ζαραλίκος και η ομάδα του επέλεξαν να κάνουν έρευνα, κριτική, σάτιρα και με τον τρόπο αυτό να πιάσουν την ανησυχία, τον πόνο, τις ανάγκες μερικών εκατομμυρίων ανθρώπων, να ακονίσουν τον τρόπο με τον οποίο αυτό που λέμε Λαός λαμβάνει την πληροφορία και έτσι να προσπαθήσουν να ανοίξουν άλλους ορίζοντες στη σκέψη του γύρω από τα καθημερινά πράματα, να στοχοποιήσουν την ντόπια ολιγαρχία και τις μαφίες με κωμικό τρόπο.
Όλα αυτά προκαλούν φυσικά τους άρχοντες του τόπου, των οποίων η κυριαρχία βρίσκεται σε κρίση, να σηκώσουν το δάχτυλο, να στοχοποιήσουν, να λογοκρίνουν με την παραμικρή υποψία, πως κάπου σε κάποιο μέρος του διαδικτύου ή της πόλης ειπώνεται η αλήθεια με τρόπο ικανό να επηρεάσει τις συνειδήσεις όσων λογίζουν για υπηκόους τους.
Στην περίπτωση του κωμικού καλλιτέχνη Ζαραλίκου συνίσταται αυτό ακριβώς που λέμε λογοκρισία και «εκβιασμός της νύχτας» από την ντόπια ολιγαρχία και τα τσιράκια της, τα χρυσολαδωμένα μέσα και φορείς ώστε να αποπροσανατολίζουν τον κόσμο από την εγκληματική, ταξική και κατασταλτική, πολιτική της κυβέρνησης που μεταφράζεται σε θάνατο, φόβο, φτώχεια, όξυνση των ανισοτήτων.
Είναι αυτά τα ίδια δημοσιογραφικά μέσα, αυτοί οι μουσικοί -των πριβέ συναυλιών των 215.000 ευρώ-, αυτοί οι καλλιτέχνες που δίνουν την πληροφορία με το σταγονόμετρο και περνώντας την πρώτα από το κόσκινο της αστικής εξουσίας, που δημιουργούν εν τέλει τον κατάλληλο χώρο για να ανθίσει ο ανορθολογισμός και η συνωμοσιολογία.
Θυμόμαστε τις δεκάδες πλέον περιπτώσεις λογοκρισίας δημοσιογράφων όπως η Σταυρούλα Πουλημένη, ο Κωσταντίνος Πουλής, τις αγωγές της ONEX σε κατοίκους της Σύρου, τα εξώδικα μπάτσων στην Εφημερίδα των Συντακτών, τις διαγραφές σελίδων φωτογράφων, δημοσιογραφικών μέσων, μουσικών, κωμικών και πολιτικών ομάδων τους πρώτους μήνες του προηγούμενου χρόνου και πλέον καθώς κοιτάμε τις απανωτές απόπειρες φίμωσης της ομάδας Ζαραλίκου, το μυαλό μας πηγαίνει στην ιστορία του γελωτοποιού και του βασιλιά.
Γιατί, όμως, ένας καλλιτέχνης να είναι διατεθειμένος να ρισκάρει τόσα πολλά για την τέχνη του; Τι μπορούμε να πούμε για μία εξουσία που φοβάται έναν κωμικό;
Και οι σύγχρονοι βασιλείς και ο λαός ξέρουν την απάντηση:
Το άδικό και εκμεταλλευτικό σύστημά τους σαπίζει μέρα με τη μέρα όλο και πιο πολύ.
Η εξουσία τους θα ασχημαίνει μέρα με τη μέρα όσο την νοιώθουν όλο και πιο επισφαλή.
Και είναι πολλοί οι χρυσοπληρωμένοι γελωτοποιοί και οι ντελάληδες της Αυλής που θα την διασκεδάζουν και θα ωραιοποιούν τις αποφάσεις της μέχρι τελευταίας στιγμής.
Αλλά, ΕΥΤΥΧΩΣ, δεν είναι οι μόνοι.
Η τέχνη για την τέχνη, γίνεται όλο και πιο πολύ τέχνη για την εξουσία, και η τέχνη για τον λαό, γίνεται όλο και πιο πολύ η μοναδική αυθεντική καλλιτεχνική έκφραση στις μέρες μας.
Πηγή: Έφοδος στον Ουρανό
