Πόσα ψέματα μπορείς να χωρέσεις σε μια αποχαιρετιστήρια ομιλία; Αν είσαι ο Αμερικανός πρόεδρος που κέρδισε Νόμπελ ειρήνης ενώ κατάφερε μόνο στον τελευταίο χρόνο της θητείας του να βομβαρδίζει ταυτόχρονα επτά χώρες, ρίχνοντας 48.819 βόμβες (περίπου 2,7 βόμβες ανά ώρα) τότε η απάντηση είναι… πολλά ψέματα.
Με μουσική υπόκρουση τους U2 (ένα είδος τροβαδούρων των σύγχρονων ηγεμόνων) ο Ομπάμα επιχείρησε να παρουσιάσει μια ψευδή εικόνα ευημερίας και ασφάλειας για τους Αμερικανούς πολίτες και την εθνική οικονομία.
Παρέλειψε φυσικά να σημειώσει ότι για πρώτη φορά την τελευταία 25ετία μειώθηκε το προσδόκιμο ζωής των Αμερικανών πολιτών ενώ η αμερικανική νεολαία βλέπει τα εισοδήματά της να συρρικνώνονται. Οι μόνοι δείκτες που έχουν θετικό πρόσημο για ένα νεαρό Αμερικανό επί προεδρίας Ομπάμα είναι οι θάνατοι από ναρκωτικά και η αύξηση του χρέους, το οποίο υπόσχεται να μετατρέψει μια ολόκληρη γενιά σε υπηρέτες των τραπεζών. Σε συνδυασμό με την γιγάντωση των ανισοτήτων και την μετατροπή τεράστιου τμήματος του πληθυσμού σε ένα είδος «υπηρετικού προσωπικού», με κακοπληρωμένες θέσεις μερικής απασχόλησης, ο Ομπάμα είχε πραγματικά αρκετούς λόγους να δακρύσει στην αποχαιρετιστήρια ομιλία του. Τα δάκρυα στα μάτια του όμως ήταν δάκρυα χαράς.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα για την ανθρωπότητα είναι ότι ο Ομπάμα εκτελώντας εντολές του οικονομικού, πολιτικού και στρατιωτικού κατεστημένου προσπαθεί τα τελευταία 24ωρα να δημιουργήσει τετελεσμένα τόσο στο εσωτερικό όσο και στην εξωτερική πολιτική της υπερδύναμης. Η ανάπτυξη για πρώτη φορά στην ιστορία αμερικανικών στρατευμάτων, που θα σταθμεύουν μόνιμα στην Πολωνία, στέλνει ένα σαφές μήνυμα πολέμου προς τη Μόσχα.
Παρά το γεγονός ότι η σχετική απόφαση είχε ληφθεί πριν από ένα χρόνο, η εκτέλεσή της στο μεσοδιάστημα ανάμεσα στις εκλογές και την ορκωμοσία Τραμπ, υποδηλώνει ότι το αμερικανικό κατεστημένο δεν αρκείται με το πολεμικό κλίμα που δημιουργεί ο νέος πρόεδρος απέναντι στην Κίνα αλλά θέλει να κρατήσει ανοιχτό και το μέτωπο της Ρωσίας.
Την τελευταία εβδομάδα όμως ο Ομπάμα έσπευσε να διευρύνει τις δυνατότητες παρακολούθησης της Εθνικής Υπηρεσίας Ασφαλείας (NSA). Με τους νέους κανονισμούς, η NSA θα μπορεί να μοιράζεται με άλλες 16 υπηρεσίες τεράστιους όγκους ανεπεξέργαστων πληροφοριών που συλλέγει σε ολόκληρο τον πλανήτη. Με τον τρόπο αυτό εξαφανίζονται και οι τελευταίοι μηχανισμοί εσωτερικού ελέγχου των μυστικών υπηρεσιών και η διάκριση αρμοδιοτήτων (δηλαδή ποιος θα παρακολουθεί ποιόν). Αν σκεφτεί κανείς ότι μόνο το 2014 (για το οποίο υπάρχουν στοιχεία) η NSA κατέγραψε και έλεγξε 850 δισεκατομμύρια αρχεία τηλεφωνικών και διαδικτυακών επικοινωνιών, εύκολα καταλαβαίνει ότι μόλις ξεκίνησε ένα από τα μεγαλύτερα «πάρτι» των μυστικών υπηρεσιών στην ιστορία της ανθρωπότητας.
Αποχωρώντας από το Λευκό Οίκο ο Ομπάμα έχει δημιουργήσει τις συνθήκες με τις οποίες ο Τραμπ μπορεί να κυβερνήσει σαν ολοκληρωτικός δικτάτορας χωρίς να ψηφίσει ούτε ένα νέο νόμο. Σε διεθνές επίπεδο ο απερχόμενος πρόεδρος αφήνει πίσω του ένα δίκτυο στρατιωτικών βάσεων σε 138 χώρες, το οποίο επιτρέπει σε ειδικές δυνάμεις του στρατού να επιχειρούν ανά πάσα στιγμή στο 70% του πλανήτη. Όσοι εχθροί των ΗΠΑ δεν δολοφονούνται στην στιγμή από τα χιλιάδες drones που ανέπτυξε ο Ομπάμα, μπορούν πάντα να καταλήγουν, μέσω των δικτύων απαγωγών της CIA, στο Γκουαντάναμο, το οποίο ο απερχόμενος πρόεδρος φρόντισε να κρατήσει ανοιχτό.
Στο εσωτερικό των ΗΠΑ, η στρατιωτικοποίηση της αστυνομίας, που επιταχύνθηκε στα χρόνια του Ομπάμα, αλλά και η αύξηση των επιχειρήσεων του στρατού στο εσωτερικό πόλεων (με πρόβα τζενεράλε την πλήρη απαγόρευση κυκλοφορίας στη Βοστόνη) αφήνει στον επόμενο πρόεδρο ένα στρατό πραιτοριανών ικανό να πνίξει στο αίμα κάθε κοινωνική αντίσταση. Οι 10.000 άνθρωποι που δολοφονήθηκαν από την αστυνομία μετά το 2009 και τα δύο εκατομμύρια ψυχών που σαπίζουν στις φυλακές (η Αμερική του Ομπάμα έφτασε να έχει περισσότερους κρατούμενους σε απόλυτους αριθμούς ακόμη και από την Κίνα) δημιουργούν ένα προηγούμενο που θα ζήλευαν αρκετοί από τους μεγαλύτερους δικτάτορες του 20ου και του 21ου αιώνα.
Ο Τραμπ θα δυσκολευτεί επίσης να απελάσει περισσότερα από τρία εκατομμύρια μετανάστες, όπως έκανε ο Ομπάμα σπάζοντας κάθε ιστορικό ρεκόρ. Θα συνειδητοποιήσει μάλιστα ότι το τείχος που υποσχόταν στους ψηφοφόρους του έχει ήδη κατασκευαστεί, άλλοτε με φυσική μορφή και άλλοτε με ηλεκτρονικά μέσα παρακολούθησης των συνόρων.
Ακόμη και σε οικονομικό επίπεδο όμως ο Τραμπ παραλαμβάνει ένα καλά οργωμένο χωράφι για το 1% των πλουσιότερων συμπολιτών του. Όταν ανέλαβε ο Ομπάμα οι 400 πλουσιότεροι Αμερικανοί είχαν περιουσία 1.57 τρισεκατομμυρίων δολαρίων ενώ σήμερα αποχαιρετούν τον πρώτο μαύρο πρόεδρο με 2.4 τρισεκατομμύρια δολάρια στην τσέπη.
Η θητεία Ομπάμα μας καλεί σίγουρα να συγκρίνουμε τον απερχόμενο πρόεδρο με τους προκατόχους του που πέρασαν από το Λευκό Οίκο. Και ενώ σε επιμέρους τομείς υπάρχουν σίγουρα χειρότερα δείγματα γραφής δυσκολευόμαστε να θυμηθούμε έναν άνθρωπο ο οποίος να «θριάμβευσε» σε τόσα διαφορετικά πεδία: Να βομβάρδισε τόσες χώρες, να υπέγραψε τόσο υψηλούς πολεμικούς προϋπολογισμούς, να εκτέλεσε και να βασάνισε με εξωδικαστικές αποφάσεις τόσους ανθρώπους, να βοήθησε σε τέτοιο βαθμό το χρηματοπιστωτικό σύστημα να γιγαντώσει τις ανισότητες μεταξύ πλουσίων και φτωχών, να κατέγραψε τόσες ανθρώπινες συνομιλίες και να κυνήγησε με τέτοιο μίσος όσους επιχείρησαν να αποκαλύψουν τις πράξεις τους.
Ο Ομπάμα έχει σηκώσει τόσο ψηλά τον πήχη του κτήνους ώστε ακόμη και ένας άνθρωπος σαν τον Ντόναλντ Τραμπ πρέπει να ξεπεράσει τον εαυτό του για αναδειχθεί ο χειρότερος πρόεδρος στην αμερικανική ιστορία.
Άρης Χατζηστεφάνου
Εφημερίδα Πριν – 15/1/2017