Την παύση κάθε συνεργασίας με το Ισραήλ, καθώς και την άμεση απεμπλοκή του πανεπιστημίου από κάθε σχέδιο της βιομηχανίας πολέμου, ζήτησε η Ανοιχτή Συνέλευση Πανεπιστημιακών Ερευνητ(ρι)ών που παραχώρησε συνέντευξη Τύπου την Τρίτη παίρνοντας θέση για τη συνεχιζόμενη σφαγή στη Γάζα. Πάνω από 1.200 εργαζόμενες/οι σε πανεπιστήμια της Ελλάδας (διδάσκουσες-οντες, διοικητικό προσωπικό και ερευνητές- ήτριες) που υπογράφουν σχετικό κείμενο ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα της διαπανεπιστημιακής συνέλευσης που ξεκίνησε έπειτα από κάλεσμα της «Πρωτοβουλίας Πανεπιστημιακών ΑΠΘ, ΠΑΜΑΚ» με αφορμή τo νέο κεφάλαιο στην εθνοκάθαρση και γενοκτονία που διαπράττεται από το σιωνιστικό κράτος του Ισραήλ σε βάρος του Παλαιστινιακού λαού εδώ και 20 μήνες.
Όπως ανέφερε η Βαρβάρα Τραχανά, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, μεταξύ άλλων: «Είμαστε εργαζόμενες/οι στα ελληνικά πανεπιστημιακά και ερευνητικά ιδρύματα που ανταποκριθήκαμε σε αυτό το κάλεσμα με στόχο να ενώσουμε καταρχάς τη φωνή μας με όλες εκείνες τις φωνές παγκόσμια που ζητούν τον άμεσο τερματισμό της αιματοχυσίας στη Γάζα».
Η ίδια παρέθεσε στοιχεία για όσα έχουν συμβεί: «Τον Ιούλιο του 2024, το έγκυρο διεθνές ιατρικό περιοδικό The Lancet ανέφερε ότι η επίθεση του Ισραήλ στη Γάζα θα μπορούσε να οδηγήσει σε 149.000 έως 598.000 θανάτους. Ακολούθησε νέα δημοσίευση τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους στο ίδιο περιοδικό, μια μελέτη που αποκάλυπτε ότι ο αριθμός των νεκρών από τη γενοκτονία στη Γάζα ήταν πιθανότατα υποεκτιμημένος κατά 41% κατά τους πρώτους εννέα μήνες της σφαγής. Νέα πρόσφατη έκθεση από το Χάρβαρντ, επιβεβαιώνει ότι ο επίσημος απολογισμός των 61.000 νεκρών είναι σαφώς υποτιμημένος, καθώς δεν περιλαμβάνονται τα θύματα που παραμένουν παγιδευμένα κάτω από τα ερείπια, και αποκαλύπτει ότι το Ισραήλ έχει “εξαφανίσει” τουλάχιστον 377.000 Παλαιστίνιους από την έναρξη της γενοκτονικής εκστρατείας του. Το μισό αυτού του αριθμού πιστεύεται ότι είναι παιδιά. Σε αυτή την φρικιαστική πραγματικότητα ήρθε να προστεθεί το τελευταίο διάστημα και ο αποκλεισμός από την τροφή στον οποίο υποβάλουν τον πληθυσμό από τις 2/3/2025, οπότε και σφραγίστηκε κάθε πέρασμα ανθρωπιστικής βοήθειας προς τη Γάζα, με αποτέλεσμα ο πληθυσμός να μαστίζεται από λιμό και έτσι στα θύματα να προστίθενται και αυτά που πεθαίνουν από υποσιτισμό αλλά και από άλλες φριχτές συνέπειες της έλλειψης τροφής, όπως π.χ. η αδυναμία επούλωσης τραυμάτων που οδηγεί σε ακόμη περισσότερους θανάτους».
Κοινός τόπος είναι ότι το Ισραήλ με τη συνενοχή των ΗΠΑ και τη στήριξη των περισσοτέρων κυβερνήσεων της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης και της ελληνικής, διαπράττει συνειδητά έγκλημα κολοσσιαίων διαστάσεων απέναντι στο οποίο οι δηλώσεις και εκδηλώσεις ανθρωπισμού είναι πια, θεωρούμε τραγικά ανεπαρκείς. Για τον λόγο αυτό όσοι υπογράφουν το κείμενο καλούν σε ακαδημαϊκό μποϋκοτάζ: την παύση δηλαδή κάθε συνεργασίας και την άμεση απεμπλοκή του πανεπιστημίου και των ΕΚ από κάθε κοινό με τις Ισραηλινές οντότητες ερευνητικό πρόγραμμα που άμεσα ή έμμεσα υποστηρίζει τη βιομηχανία πολέμου, την πολιτική του εποικισμού και της αποικιοκρατίας, της κρατικής τρομοκρατίας και της δολοφονίας παιδιών και αμάχων.
Η εκπαίδευση στη Γάζα έχει καταστραφεί
Ο Αλ. Κιουπκιολής, Καθηγητής στο ΑΠΘ μίλησε το τι συμβαίνει στον χώρο της ανώτατης εκπαίδευσης. Όπως είπε κατά τη διάρκεια της γενοκτονίας στη Γάζα των 2,3 εκ. ανθρώπων, 90.000 φοιτήτριες και φοιτητές δεν έχουν πλέον πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση: «Όλα τα πανεπιστήμια στη Γάζα και εκατοντάδες σχολεία έχουν καταστραφεί, ενώ την ίδια στιγμή τα παλαιστινιακά πανεπιστήμια στη Δυτική Όχθη έχουν δεχθεί επανειλημμένες επιδρομές, αυθαίρετες συλλήψεις φοιτητών και καθηγητών, καθώς και καταστροφές υποδομών. Οι αρχές δεκαπέντε πανεπιστημίων ζήτησαν στις 23 Νοεμβρίου 2023, από τη διεθνή ακαδημαϊκή κοινότητα να μην παραμείνει σιωπηλή μπρος την εκτυλισσόμενη γενοκτονία.
Από τον Ιανουάριο του 2023, δεκάδες πανεπιστήμια ανά τον κόσμο ανταποκρίθηκαν, ακολουθώντας κινητοποιήσεις των φοιτητ(ρι)ών και των πανεπιστημιακών δασκάλων. Μέχρι τον Ιούνιο του 2025, από τον Καναδά ως τη Χιλή και το Μεξικό και από τη Βραζιλία ως τη Νότια Αφρική έχουν διακοπεί προγράμματα ακαδημαϊκής συνεργασίας με το Ισραήλ, ενώ εκατοντάδες Τμήματα σε ευρωπαϊκές χώρες (ειδικά στη Νορβηγία, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιταλία) και ολόκληρα πανεπιστήμια (στην Ιρλανδία, στο Βέλγιο, στην Ολλανδία, την Ισπανία και τη χώρα των Βάσκων) καταγγέλλουν το απαρτχάιντ που έχει επιβάλει το Ισραήλ και τη γενοκτονία των Παλαιστίνιων και αναστέλλουν τις σχέσεις τους με τα ισραηλινά πανεπιστήμια».
«Ως εργαζόμενες/οι σε ελληνικά πανεπιστημιακά και ερευνητικά ιδρύματα μαζί με συλλόγους διδασκόντων, διοικητικών υπαλλήλων, εκπαιδευτικών και φοιτητών από όλη την Ελλάδα εκφράζουμε την αλληλεγγύη μας στις παγκόσμιες κινητοποιήσεις προς τη Γάζα (Madleen, Maghreb Resilience, March to Gaza) και σε κάθε διωκόμενο-η, εντός και εκτός Παλαιστίνης και Ισραήλ, που ζητά να τερματιστεί τώρα η γενοκτονία» σημείωσε μεταξύ άλλων.
Ποιος είναι ο ρόλος της έρευνας στα πανεπιστήμια;
Το ερώτημα ποιος μπορεί να είναι ο ρόλος της έρευνας και της γνώσης, όπως αυτή παράγεται και αναπαράγεται, ιδίως από τα Πανεπιστήμια και τα Ερευνητικά Κέντρα έθεσε ο Νικόλας Παρίσης, υποψήφιος διδάκτορας ΑΠΘ, εκπροσώπου του Σωματείου Εργαζομένων στην Έρευνα και την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση (ΣΕΡΕΤΕ).
Η έρευνα για πολεμικούς σκοπούς έχει απασχολήσει ιδιαίτερα το Σωματείο Εργαζομένων στην Έρευνα και την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση και ειδικά το Παράρτημα Θεσσαλονίκης. Μια από αυτές τις περιπτώσεις, σύμφωνα με τον κ. Παρίση, αποτελεί και η συνεργασία του Azrieli Foundation με το ΑΠΘ. «Πριν από λίγες συνειδητοποιήσαμε ότι στο site του Τμήματος Σπουδών και του Τμήματος Χημείας αναρτήθηκε μια ενημέρωση για fellowship για εκπόνηση μεταδιδακτορικής έρευνας σε πανεπιστήμια του Ισραήλ, με χρηματοδότηση από το Ίδρυμα Azrieli» τόνισε ο Ν. Παρίσης.
Ο εκπρόσωπος του ΣΕΡΕΤΕ έδωσε στοιχεία για τις συνεργασίες αυτές «”το Ίδρυμα Azrieli χορήγησε στο Ισραηλινό κράτος 10 εκατομμύρια δολάρια για να αντιμετωπίσει την «κρίση που ακολούθησε την 7η Οκτωβρίου”, όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά στην ιστοσελίδα τους. Αυτή είναι, όμως, μόνο η κορυφή του παγόβουνου. Το Ίδρυμα Azrieli είναι ο φιλανθρωπικός βραχίονας του Ομίλου Azrieli, που αποτελεί κατ’ ουσίαν τη μεγαλύτερη εταιρία real estate του Ισραήλ και διατηρεί μετοχές στην ισραηλινή Τράπεζα Leumi. Η Τράπεζα Leumi, με τη σειρά της, ιδρύθηκε από μέλη του σιωνιστικού κινήματος και έχει καταχωρηθεί από τα Ηνωμένα Έθνη ότι χρηματοδοτεί ισραηλινούς οικισμούς στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη. Ακόμη, το Ίδρυμα Azrieli έχει πολλάκις κάνει δωρεές υπέρ της ομάδας Im Tirtzu, της μεγαλύτερης σιωνιστικής ομάδας του Ισραήλ, η οποία εμπλέκεται με το μπλοκάρισμα της ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα».
Βέβαια, όπως είπε, αυτή δεν είναι καν η πιο τρανταχτή περίπτωση εμπλοκής ελληνικών πανεπιστημιακών-ερευνητικών φορέων με το Ισραήλ.
«Εξετάζοντας τα ευρωπαϊκά προγράμματα Horizon Europe (το τρέχον πακέτο της περιόδου 2021-2027 ανέρχεται σε περίπου 100 δις ευρώ) και τη σχέση τους βιομηχανίες όπλων και Ισραηλινές εταιρίες και πανεπιστήμια, ανακαλύψαμε τα εξής:
Ο ακρογωνιαίος λίθος πολλών εξ αυτών των ερευνητικών προγραμμάτων είναι η Israel Aerospace Industries Ltd. (IAI), η μεγαλύτερη -κρατική μάλιστα- εταιρία αεροδιαστημικής και άμυνας του Ισραήλ, η οποία θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους εξαγωγείς στρατιωτικής τεχνολογίας παγκοσμίως. Η ΙΑΙ έχει λάβει από τις 7 Οκτωβρίου περισσότερα από 640.000 ευρώ από την ΕΕ (από τα 238εκ που έχουν λάβει εν γένει Ισραηλινά ιδρύματα) και φαίνεται να συνεργάζεται στενά με ελληνικά ΑΕΙ, ιδίως με το Πανεπιστήμιο Πατρών. Μάλιστα στο project HERA η ΙΑΙ και το Πανεπιστήμιο Πατρών συνυπάρχουν με την αφρόκρεμα της ευρωπαϊκής πολεμικής βιομηχανίας (Airbus, Thales, Leonardo), ενώ στο project HERWINGT, το οποίο εμπλέκει κατ’ουσίαν τους ίδιους συμμετέχοντες, έρχεται να προστεθεί η Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία, η οποία όπως αναφέρει στην ιστοσελίδα της έχει ως “βασική της αποστολή την παροχή υπηρεσιών και προϊόντων για την υποστήριξη των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων”. Όσον αφορά τα ελληνικά ερευνητικά κέντρα, ένα ακόμη πρόγραμμα που αξίζει να αναφερθεί είναι το πρόγραμμα PERIVALLON, στο οποίο εμπλέκεται το Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης σε συνεργασία με την TAMAR ISRAELI ADVANCED QUARRYING, η οποία έχει επικριθεί για τις εξορυκτικές της δραστηριότητες στη Δυτική Όχθη. Ενώ, το Εθνικό Κέντρου Έρευνας Φυσικών Επιστημών “Δημόκριτος “διοργανώνει φέτος Summer School με “χρυσό χορηγό” την Lockheed Martin, μια αμερικανική εταιρία που δραστηριοποιείται στο χώρο της πολεμικής βιομηχανίας και έχει κατασκευάσει τους πυραύλους AGM-114 Hellfire για τα ισραηλινά ελικόπτερα Apache, τα οποία έχουν χρησιμοποιηθεί κατά κόρον σε αεροπορικές επιθέσεις στη Γάζα».
Έξω από το κάδρο των συνεργασιών με το Ισραήλ δεν έμεινε η συνεργασία Ελλάδας-Γερμανίας-Ισραήλ για το περιβόητο THESS INTEC, το τεχνολογικό-επιχειρηματικό πάρκο 4ης γενιάς που πρόκειται να φιλοξενηθεί στην πόλη μας, με ειδικό χώρο αφιερωμένο σε Ισραηλινές εταιρίες και ερευνητικές ομάδες.
Από την άλλη, για τον εκπρόσωπο του ΣΕΡΕΤΕ, η παύση οποιασδήποτε συνεργασίας με το Ισραήλ, θα πρέπει εξίσου να αφορά και τα Ισραηλινά πανεπιστήμια, καθώς αποτελεί κοινό μυστικό πως συνιστούν ανέκαθεν βασικό πυλώνα του συστήματος καταπίεσης του Ισραήλ κατά των Παλαιστινίων, εξυπηρετώντας την ισραηλινή κατοχή και το απαρτχάιντ.
Ενδεικτικά, όπως είπε «του Bar-Ilan University (με το οποίο αυτή τη στιγμή συνεργάζεται το ΕΜΠ στα έργα L2D2 και SYMSITES και το ΕΚΠΑ και το Πανεπιστήμιο Κρήτης στο έργο ERDERA) βρίσκεται σε στενή συνεργασία με τις υπηρεσίες ασφαλείας του Ισραήλ, οι οποίες καταδικάστηκαν από την Επιτροπή κατά των Βασανιστηρίων του ΟΗΕ για τη χρήση παράνομων τακτικών ανάκρισης. Το Ben-Gurion University φιλοξενεί το Ινστιτούτο Εσωτερικής Ασφάλειας -του οποίου οι συνεργασίες περιλαμβάνουν ισραηλινές εταιρίες όπλων- και το Υπουργείο Άμυνας του Ισραήλ. Το Technion – Israel Institute of Technology έχει πολλά κοινά ακαδημαϊκά προγράμματα με τον ισραηλινό στρατό και ανέπτυξε τεχνολογία για την τεθωρακισμένη μπουλντόζα Caterpillar D9 που χρησιμοποιείται από τον ισραηλινό στρατό για την κατεδάφιση παλαιστινιακών κατοικιών. Το Tel Aviv University έχει κοινά ερευνητικά κέντρα με τον στρατό και τη βιομηχανία όπλων του ισραηλινού κράτους. Επίσης το Tel Aviv University ανέπτυξε το “Dahiya doctrine” που εφαρμόζει ο ισραηλινός στρατός σε βάρος των Παλαιστινίων και των Λιβανέζων, όπου ουσιαστικά πρόκειται για στρατιωτική στρατηγική που περιλαμβάνει τη μεγάλης κλίμακας καταστροφή μη στρατιωτικών υποδομών, συστηματικός ή μαζικός αφανισμός κατοικιών (domicide). Το University of Haifa φιλοξενεί το Ισραηλινό Στρατιωτικό Ακαδημαϊκό Σύμπλεγμα που εκπαιδεύει το ανώτερο στρατιωτικό προσωπικό».
Διακοπή συνεργασιών του ΑΠΘ με κρατικούς φορείς του Ισραήλ
Από την πλευρά τους τα μέλη του ΕΣΔΕΠ ΑΠΘ Γ. Αγγελόπουλος και Η. Κονδύλης καταδικάζοντας την ισραηλινή πολιτική επανέλαβε τα αιτήματα του ΕΣΔΕΠ ΑΠΘ, έτσι όπως αποτυπώνεται στην απόφαση του Συλλόγου:
-Άμεση κατάπαυση του πυρός και τερματισμό της γενοκτονίας στη Γάζα, της κλιμακούμενης βίας στη Δυτική Όχθη, της ισραηλινής κατοχής και όλων των αποικιακών πρακτικών στα παλαιστινιακά εδάφη.
-Ελεύθερη πρόσβαση της ανθρωπιστικής βοήθειας ώστε να φτάσουν άμεσα στη Γάζα νερό, τρόφιμα, φάρμακα, υγειονομικό υλικό και γιατροί. Η παρεμπόδιση της ανθρωπιστικής βοήθειας συνιστά κατάφωρη παραβίαση του ψηφίσματος 2720 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, το οποίο καλεί για την απρόσκοπτη παράδοση της ανθρωπιστικής βοήθειας στους αμάχους.
-Απελευθέρωση όλων των ομήρων και επανεκκίνηση της διαδικασίας επίλυσης του παλαιστινιακού με βάση τις αρχές και τις αποφάσεις του ΟΗΕ.
-Kαταδίκη εκ μέρους της Ελληνικής Κυβέρνησης των εγκλημάτων του στρατού του Ισραήλ σε βάρος του Παλαιστινιακού λαού, σε βάρος εργαζομένων και εθελοντών, γιατρών και νοσηλευτών, σε ανθρωπιστικές οργανώσεις και αποστολές που προσπαθούν να φέρουν βοήθεια και σε βάρος του προσωπικού ανθρωπιστικής βοήθειας του ΟΗΕ.
– Άμεση εφαρμογή της ομόφωνης απόφασης της Βουλής του 2015 και αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους στα σύνορα του 1967.
-Διακοπή κάθε συνεργασίας των ελληνικών πανεπιστημίων και δη του ΑΠΘ με κρατικούς φορείς του Ισραήλ.
– Θεσμοθέτηση υποτροφιών υποδοχής στα ελληνικά πανεπιστήμια των υπαγόμενων σε γενοκτονία ακαδημαϊκών, ερευνητών/τριών και φοιτητών/τριών από τα Πανεπιστήμια της Γάζας και θεσμοθέτηση υποτροφιών υποδοχής ακαδημαϊκών, ερευνητών/τριών και φοιτητών/τριών από τα Πανεπιστήμια του Ισραήλ που υπάγονται σε διώξεις υπερασπιζόμενοι μια μόνιμη και διαρκή ειρήνη στη Μέση Ανατολή.
