Το θέατρο και η πολιτική, όπως γνώριζαν οι αρχαίοι, είναι στενά συνδεδεμένα και είναι απίθανο να παραμένει ζωντανή η θεατρική σκηνή όταν η πολιτική πεθαίνει ή εκλείπει.
Κι όμως, σε μια χώρα όπου η πολιτική φαίνεται πλέον να γίνεται μόνο από μούμιες που αξιώνουν να διαχειριστούν την εκταφή τους, τις τελευταίες μέρες μπορέσαμε να παρακολουθήσουμε σε ένα μικρό βενετσιάνικο θέατρο μια παράσταση τόσο γεμάτη ζωή και ευφυΐα που οι θεατές – όπως θα έπρεπε πάντα να συμβαίνει στο θέατρο – βγήκαν πιο συνειδητοποιημένοι και σχεδόν σωματικά αναγεννημένοι. Αυτό το θαύμα δεν συνέβη τυχαία.
Ο Piermario Vescovo, με τις αξιοθαύμαστες γνώσεις του για την ιστορία του θεάτρου, αξιοποίησε ευφυώς μια φαινομενικά δευτερεύουσα, αλλά στην πραγματικότητα – ειδικά στην Ιταλία – σίγουρα μεγαλύτερη παράδοση, αυτή των μαριονετών.
Αλλά το έκανε – και εδώ είναι η καινοτομία – συνδυάζοντας την παρουσία των σωμάτων έξι γυναικών ηθοποιών με την παρουσία των μαριονετών που αυτές κρατούσαν και κινούσαν, έτσι ώστε ανάμεσα στους ζωντανούς και τους νεκρούς, ανάμεσα στα επιβλητικά σώματα των ηθοποιών που έπαιζαν και στα ισχνά αλλά όχι λιγότερο παρόντα σώματα των μαριονετών, να συντελείται μια ανεκτίμητη ανταλλαγή, στην οποία η ζωή συνεχίζεται αδιάκοπα και προς τις δύο κατευθύνσεις. Στο τέλος δεν ήταν ξεκάθαρο αν οι ηθοποιοί κινούσαν τις μαριονέτες ή οι μαριονέτες ταρακουνούσαν και ζωντάνευαν τις ηθοποιούς.
Ο Nunzio Zappella, ένας από τους τελευταίους μεγάλους ναπολιτάνους κουκλοποιούς, δείχνοντας τον μικρό, φθαρμένο πλέον Pulcinella του είπε κάποτε: «Είναι ο πατέρας μου!». Το μυστήριο που επιτελείται ανάμεσα στον κουκλοπαίκτη και την μαριονέτα του μάλλον δεν θα μπορούσε να οριστεί με μεγαλύτερη σαφήνεια.
Αλλά ο Vescovo, μπολιάζοντας ιδιοφυώς την παράδοση της ιταλικής κωμωδίας με το παραδοσιακό ιαπωνικό κουκλοθέατρο μπουνράκου, έκανε κάτι περισσότερο. Μετέτρεψε ένα μικρό κείμενο του Goldoni (το Incognita – που δεν ξαναπαίχτηκε μετά τον θάνατο του συγγραφέα) σε κάτι προκλητικό και άγρια επίκαιρο.
Το μάθημα που μπορούμε να αντλήσουμε από αυτό είναι ότι η κατάρρευση κάθε θεσμού, όχι μόνο του πολιτικού, που βιώνουμε δεν μας καθιστά αναγκαστικά ανίσχυρους. Είναι πάντα δυνατό να βρούμε στο παρελθόν και να διαφυλάξουμε ακόμη και στις πιο αντίξοες συνθήκες τον εαρινό σπόρο* που την κατάλληλη στιγμή δεν θα αμελήσει να βλαστήσει.
*Ο σπόρος που τοποθετείται στο έδαφος το φθινόπωρο, έτσι ώστε το χειμώνα να παραμείνει στο κλίμα του τόπου όπου ζει ή θα πρέπει να ζήσει το φυτό.
Πηγή:quodlibet.it/
