Τα νοσοκομεία της Κρήτης, όπως και συνολικά όλης της χώρας, τελούν υπό κατάρρευση. Αντιμετωπίζουν έναν τεράστιο φόρτο εργασίας ενώ ταυτόχρονα υγειονομικοί φεύγουν είτε προς τον ιδιωτικό τομέα είτε προς το εξωτερικό σε αναζήτηση καλύτερων συνθηκών εργασίας.
Λίγες μέρες πριν την ομαδική παραίτηση των πνευμονολόγων στο Βενιζέλειο Νοσοκομείο Ηρακλείου ο Αλ. Καφετζάκης, πρόεδρος της Ένωσης Γιατρών του Ηρακλείου περιέγραφε τη δραματική κατάσταση που επικρατεί στη διημερίδα που διοργάνωσαν από κοινού στο Ηράκλειο το ίδρυμα Rosa Luxembourg/Παράρτημα Ελλάδας και το Ινστιτούτο Εναλλακτικών Πολιτικών-ΕΝΑ με τίτλο «Δημόσια Υγεία: για μια εναλλακτική στρατηγική – H προοδευτική απάντηση στις ιδιωτικοποιήσεις, τη διάλυση του δημόσιου συστήματος υγείας και τις ανισότητες» στις 5-6 Απριλίου. Εκεί εξήγησε πώς η πανδημία έδωσε το τελειωτικό χτύπημα στo ΕΣΥ σε μια μακρά πορεία σταδιακής απαξίωσης της δημόσιας υγείας. Ανέλυσε, επίσης, τις ιδιαιτερότητες των επιπτώσεων αυτής της συνθήκης σε ένα νησί που τα καλοκαίρια ο πληθυσμός του πολλαπλασιάζεται την ίδια στιγμή που τα περιφερειακά νοσοκομεία μετατρέπονται σε κέντρα υγείας αστικού τύπου.
Όπως ανέφερε στην ομιλία του «το Βενιζέλειο υπήρξε το περιφερειακό νοσοκομείο με τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα και όγκο χειρουργείων σε όλη την επικράτεια. Διέθετε ένα κέντρο αιμοδοσίας που ήταν κέντρο αναφοράς σε όλη τη Νότια Ελλάδα για την πήξη και την Μεσογειακή αναιμία, ένα σημαντικό ιατροπαιδαγωγικό Ινστιτούτο και κλινικές με ισχυρό αποτύπωμα στα ιατρικά δρώμενα».
Μετά από έξι χρόνια σκληρής νεοφιλελεύθερης πολιτικής, το νοσοκομείο έχασε όλες αυτές τις κλινικές και τα τμήματα που το καθιστούσαν μοναδικό. «Όλες αυτές τις υπηρεσίες που παρείχε, οι πολίτες πλέον τις αναζητούν στον ιδιωτικό τομέα, με τους ίδιους γιατρούς. Ωστόσο, τώρα θα πρέπει να τις πληρώσουν αδρά» είπε χαρακτηριστικά.
Αντίστοιχα, το Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ηρακλείου (ΠΑΓΝΗ) αντιμετωπίζει ένα μεγάλο κύμα φυγής γιατρών, κυρίως προς την Κύπρο.
Μιλώντας στο alterthess εξήγησε ακόμη ότι η κυβέρνηση μετατρέπει τα νοσοκομεία σε πεδίο άγρας πελατών, καθώς καταργείται η εργασιακή σχέση πλήρους και αποκλειστικά απασχόλησης. Επίσης, με τα απογευματινά επί πληρωμή χειρουργεία καταργείται η ισότιμη και δωρεάν πρόσβαση των ασθενών.
Συνέντευξη στη Σταυρούλα Πουλημένη
Στην ομιλία σας μιλήσατε για το ΠΑΓΝΗ, στο οποίο εργάζεστε, ως ένα νοσοκομείο που πλέον δε μπορεί να προσφέρει την υγειονομική περίθαλψη και να παράξει το επιστημονικό έργο που παρήγαγε.
Το ΠΑΓΝΗ υποφέρει από τον μεγάλο όγκο εργασίας. Το γεγονός ότι τα περιφερειακά νοσοκομεία έχουν διαλυθεί οδηγεί στο γεγονός ότι απλές ιατρικές πράξεις δεν μπορούν να εκτελεστούν πλέον εκεί. Ο όγκος δουλειάς μεταφέρεται στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο που έχει σχεδιαστεί για εντελώς διαφορετικό έργο. Πρόκειται για δομή που πρέπει να προσφέρει τριτοβάθμια νοσηλεία και επεμβάσεις πολύπλοκες που δεν θα έπρεπε να γίνονται σε άλλα νοσοκομεία της Κρήτης.
Τι ήταν αυτό που έβγαλε τόσο μαζικά τους πολίτες της Κρήτης στον δρόμο τα προηγούμενα χρόνια; Είδαμε να υπάρχει μια σχέση με τα νοσοκομεία που σπάνια την βλέπουμε σε άλλες περιοχές της χώρας.
Η Κρήτη, ως νησί, έχει τα χαρακτηριστικά της απομόνωσης και την ανάγκη της αυτοτέλειας. Το σύστημα υγείας θα πρέπει να είναι ικανό να αντιμετωπίσει τα προβλήματα υγείας των συμπολιτών μας γιατί η μετακίνησή τους σε άλλα σημεία της Ελλάδας είναι πολύ δύσκολη. Επιπρόσθετα, οι πολίτες της Κρήτης έχουν μία δυνατή σχέση με αυτό που θεωρούν δημόσια περιουσία και το νοσοκομείο είναι δημόσια περιουσία. Ίσως ήμασταν πιο εκδηλωτικοί στον τρόπο που το υπερασπιστήκαμε σε σχέση με άλλες περιοχές.
Η Κρήτη εκτός από μεγάλα ποσοστά τουρισμού κατέχει και την πρωτιά στα τροχαία ατυχήματα. Ποιες είναι οι επιπτώσεις της διάλυσης των δημόσιων νοσοκομείων στην αντιμετώπιση αυτής της ήδη δύσκολης συνθήκης;
Η πληθυσμιακή έκρηξη που βιώνει η Κρήτη, έξι μήνες του χρόνου, επιβαρύνει τις υγειονομικές ανάγκες του νησιού. Τα τροχαία ατυχήματα είναι μια τεράστια μάστιγα, η Κρήτη είναι η πρώτη σε θανατηφόρα τροχαία σε όλη τη χώρα. Προφανώς τα τροχαία είναι μια παθολογική οντότητα που δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί σε καμία ιδιωτική δομή, είναι αναγκαστικά έργο του δημόσιου νοσοκομείου. Οπότε, όταν το δημόσιο νοσοκομείο βάλλεται και υποβαθμίζονται οι υπηρεσίες του, αυτό έχει άμεσο αντίκτυπο στην αντιμετώπιση του τραύματος που αφορά έναν πολύ νεαρό πληθυσμό.
Η ιδιωτικοποίηση της δημόσιας υγείας λαμβάνει κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά στην Κρήτη;
Η Κρήτη δεν διαφέρει σε αυτό σε σχέση με την υπόλοιπη χώρα. Παρατηρείται τα τελευταία χρόνια και εδώ μια τεράστια γιγάντωση του ιδιωτικού τομέα εις βάρος του δημοσίου. Αυτό πρακτικά σημαίνει πολλές επεμβάσεις που γίνονται και δεν θα έπρεπε να γίνονται, πολλές εξετάσεις που γίνονται και δεν θα έπρεπε να γίνονται και πολύ μεγάλη ταλαιπωρία για τον κόσμο που δε θα έπρεπε να την εισπράττει.
Εκφράσατε την άποψη ότι το ζήτημα της προάσπισης της δημόσιας υγείας δεν είναι ζήτημα των υγειονομικών. Πώς θα προτείνατε να διαμορφωθεί μια εναλλακτική στρατηγική στην ιδιωτικοποίηση και εμπορευματοποίηση του ΕΣΥ;
Το θέμα της δημόσιας υγείας δεν είναι ευθύνη των υγειονομικών και δεν αφορά φυσικά μόνο τους υγειονομικούς. Πρωτίστως αφορά τις τοπικές κοινωνίες. Αυτές πρέπει να πάρουν την ευθύνη και να διεκδικήσουν την ασφάλειά τους και τη δημόσια περιουσία τους, που δεν είναι άλλη από τα δημόσια νοσοκομεία. Το αν ο κόσμος θα ενδιαφερθεί για το αίτημα ποιοτικών δημόσιων υπηρεσιών υγείας δεν είναι βέβαιο, γιατί δυστυχώς έχει ακολουθηθεί η στρατηγική που λέει ότι αν θέλεις να διαλύσεις κάτι καλύτερα πρώτα να το απαξιώσεις. Και τα τελευταία χρόνια έχει γίνει ακριβώς αυτό. Έχουν απαξιωθεί τόσο τα δημόσια νοσοκομεία και δεν ακούγεται φρικτό στον κόσμο το ενδεχόμενο να τα χάσει. Αυτό φυσικά είναι έργο μιας συγκεκριμένης πολιτικής που έχει ως στόχο, μέσα από την απαξίωση του δημόσιου τομέα, να ενισχύσει τον ιδιωτικό. Εξαιτίας αυτής της πολιτικής οι πολίτες δεν μπορούν πλέον καλύψουν τις ανάγκες τους στα νοσοκομεία.
Πιστεύετε ότι θα έπρεπε να υπάρξει κάποια μεγαλύτερη αντίσταση εκ μέρους των υγειονομικών όσον αφορά την αποδοχή κάποιων αποφάσεων που σταδιακά εμπορευματοποιούσαν τη δημόσια υγεία;
Όπως είπα, αυτό δεν είναι ζήτημα μόνο των υγειονομικών. Δε σημαίνει ότι όλοι οι υγειονομικοί είμαστε ένα σώμα, μια ψυχή και έχουμε την ίδια στόχευση. Υπάρχουν πολλές διαφοροποιήσεις στους υγειονομικούς στα νοσοκομεία και έχουμε και διαφορετικά συμφέροντα ο ένας από τον άλλο. Υπάρχει μια μερίδα γιατρών που σήμερα επιχαίρει για τις αλλαγές που γίνονται, γιατί βρίσκει τη δυνατότητα να δουλέψει «σε δυο βάρκες», και στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, και πολύ λίγο τον ενδιαφέρει αν αυτό αποτελεί κάτι καταστροφικό για την κοινωνία ή όχι.
Μαθαίνουμε συνεχώς ότι η εξουθένωση οδηγεί τους γιατρούς να εγκαταλείψουν τα νοσοκομεία. Πως θα μπορούσε το ΕΣΥ να γίνει ξανά ένας ελκυστικός εργασιακός προορισμός. Πιστεύετε και εσείς ότι πλέον χρειαζόμαστε ένα νέο ΕΣΥ;
Ναι, πιστεύω ότι το Εθνικό Σύστημα Υγείας, όπως το ξέρουμε, έχει τελειώσει και η διεκδίκηση από εδώ και πέρα πρέπει να αφορά ένα καινούργιο δημόσιο σύστημα υγείας απαλλαγμένο από τα αμαρτήματα του παρελθόντος, που ήταν η διαφθορά και η αναξιοκρατία ανάμεσα σε διάφορα άλλα στοιχεία που το απαξίωσαν. Από εκεί και πέρα για να γίνουν θελκτικά τα δημόσια νοσοκομεία ως εργασιακός προορισμός θα πρέπει να αλλάξουν δραστικά οι μισθολογικές απολαβές και επίσης θα πρέπει να γίνουν μαζικές προσλήψεις έτσι ώστε οι συνθήκες εργασίας να βελτιωθούν. Πρέπει να σταματήσουν οι μετακινήσεις των γιατρών από νοσοκομείο σε νοσοκομείο και από νομό σε νομό, να κλείσουν οι τρύπες του συστήματος, να σταματήσουν τα «εντέλλεσθε» γιατί και οι γιατροί έχουν προσωπική και οικογενειακή ζωή και ως εκ τούτου οτιδήποτε κινείται προς την αντίθετη κατεύθυνση λειτουργεί ως αντικίνητρο για να έρθει ένας γιατρός στο νοσοκομείο.
Τι ρόλο θα είχε σε ένα νέο ΕΣΥ μια πραγματικά Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας;
Το νοσοκομείο σήμερα παίζει το ρόλο της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας γιατί υποδέχεται περιστατικά που δεν θα έπρεπε να φτάνουν στην πόρτα του νοσοκομείου, θα έπρεπε να είχαν λυθεί πολύ νωρίτερα από ένα αστικού τύπου κέντρο υγείας ή κέντρο υγείας της υπαίθρου, που θα είναι καλά εξοπλισμένα και με γιατρούς που θα έχουν την ειδικότητα και τη γνώση για να μπορούν να επιτελέσουν αυτόν τον συγκεκριμένο ρόλο. Επιπλέον, θα είχαν ένα πολύ μεγάλο έργο να κάνουν σε επίπεδο πρόληψης, να εφαρμόσουν πολιτικές υγείας που θα προήγαγαν συνολικά την υπόθεση της υγείας στην κοινωνία και τους πολίτες, και αυτό στις σημερινές συνθήκες λείπει.
Μιλήσατε για περιστατικά αντιποίησης ειδικότητας στο ΠΑΓΝΗ προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες; Τι σημαίνει αυτό και πόσο επικίνδυνο είναι;
Αυτό σημαίνει ότι αναγκάζω έναν γιατρό μιας ειδικότητας να επιτελέσει το έργο γιατρού μιας άλλης ειδικότητας. Χαρακτηριστικό είναι αυτό που συμβαίνει στην παιδοψυχιατρική του ΠΑΓΝΗ, όπου επειδή δεν υπάρχουν παιδοψυχίατροι -παρά μόνο ένας- και προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες της παιδοψυχιατρικής η 7η ΥΠΕ πήρε την απόφαση να εφημερεύουν είτε ψυχίατροι ενηλίκων είτε γενικοί γιατροί. Για τους γενικούς γιατρούς είναι πασιφανές ότι είναι επικίνδυνο και λάθος αλλά και για τους ψυχιάτρους ενηλίκων είναι λάθος. Γιατί είναι σαν να βάζεις έναν παθολόγο να εφημερεύσει σε παιδιατρική κλινική. Μιλάμε για δύο διαφορετικές ηλικιακές ομάδες, με διαφορετικές παθολογίες νοσηρότητες, διαφορετικές αγωγές κ.ά.
Ποιο θα είναι το κοινωνικό κόστος από την εφαρμογή των κλειστών ενοποιημένων νοσηλείων (DRG’s) στην παροχή περίθαλψης στους πολίτες;
Κάθε δομή είτε δημόσια είτε ιδιωτική θα αποζημιώνεται με βάση συγκεκριμένο κόστος πράξεων. Αυτό σημαίνει ότι ένα ιδιωτικό νοσοκομείο που κάνει μόνο μικρές και κερδοφόρες πράξεις θα λαμβάνει περισσότερα χρήματα από ένα δημόσιο νοσοκομεία που θα πρέπει να κρατήσει έναν ασθενή για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα γιατί έχει ένα πρόβλημα υγείας τέτοιο που δε μπορεί να του δώσει εξιτήριο σύντομα και ο οποίος είναι απολύτως ζημιογόνος για το νοσοκομείο. Μόνο που δε πρέπει να σκεφτόμαστε με όρους κέρδους όταν μιλάμε για υγεία αλλά με όρους προαγωγής της υγείας. Σε άλλες χώρες, που έχουν εφαρμοστεί τέτοιες πρακτικές και προκειμένου να μειώσουν το κόστος νοσηλείας, έδιναν εξιτήρια σε ασθενείς χωρίς να είναι έτοιμοι προς εξιτήριο με πολύ άσχημα αποτελέσματα για την υγεία τους.
