Δυστυχώς, το σημαντικότερο γεγονός της πρώτης ημέρας του Φεστιβάλ Κινηματογράφου ήταν η διαμαρτυρία των περσινών εργαζομένων, που εδώ και ένα χρόνο παραμένουν απλήρωτοι.
Το δυστυχές γεγονός φυσικά δεν είναι η διαμαρτυρία των εργαζομένων, αλλά η συγκλονιστική αδιαφορία της διοίκησης. Γιατί όταν 300 άνθρωποι δεν έχουν πληρωθεί για τη δουλειά τους, χάρη στην οποία το Φεστιβάλ υπάρχει και λειτουργεί, δεν γίνεται να το ξεπεράσεις έτσι εύκολα και να ασχοληθείς με τις ταινίες. Πόσο μάλλον όταν οι άνθρωποι αυτοί συναντιώνται, κινητοποιούνται και παρεμβαίνουν στο Φεστιβάλ διεκδικώντας το αυτονόητο.
Η “λιτή”, όπως χαρακτηρίστηκε από τους διοργανωτές, τελετή έναρξης σήμερα, χαρακτηρίστηκε έτσι από τη διαμαρτυρία των “απλήρωτων”. Πρόκειται για 300 περίπου εργαζομένους της περσινής διοργάνωσης, οι οποία εργαζόταν με συμβάσεις χρόνου ή έργου, είτε απευθείας στο Φεστιβάλ, είτε σε διάφορες υπεργολαβίες. Το Φεστιβάλ τους χρωστά από πέρσι συνολικά γύρω στις 600.000 ευρώ. Το χειρότερο όμως δεν είναι η καθυστέρηση, αφού αυτή είναι -δυστυχώς- αναμενόμενη κάθε χρόνο (οι αντίστοιχοι εργαζόμενοι του προπέρσινου φεστιβάλ για παράδειγμα πληρώθηκαν ένα χρόνο πάλι μετά). Ακόμα περισσότερο, οι εργαζόμενοι φοβούνται πια ότι υπάρχει κίνδυνος τα λεφτά να τα χάσουν, ή τέλος πάντως να μείνουν ως αιώνια εκκρεμότητα: όπως λεει και το γνωστό ρητό για τους κάθε λογής συμβασιούχους, μπλοκάκηδες κοκ “τα λεφτά να τα χάσεις, δεν τα χάνεις, αλλά να το πάρεις, δεν τα παίρνεις”…
Η προηγούμενη διοίκηση του Φεστιβάλ άφησε πίσω της ένα χρέος που ξεπέρασε τα 6 εκατομύρια: ανάμεσά τους και οι αμοιβές των συμβασιούχων. Σύμφωνα με τις πληροφορίες των εργαζομένων, με βάση τις σχετικές απαντήσεις του Διευθυντή του Φεστιβάλ, η νέα διοίκηση κάλυψε 1 εκ. από τα χρέη, δίνοντας όμως προτεραιότητα σε άλλες, παλιότερες υποχρεώσεις. Επίσης, εξασφάλισε μέχρι τώρα επιχορήγηση ενός εκατομυρίου από το Υπουργείου Πολιτισμού και άλλου 1,5 από άλλες πηγές, τα οποία όμως διατέθηκαν για τη φετινή διοργάνωση. Έτσι, οι εργαζόμενοι έμειναν με την απάντηση ότι “λεφτά δεν υπάρχουν”.
Μέσα στον κυνισμό της κρίσης, αρχίζουμε να συνηθίζουμε τόσο πολύ στις απολύσεις, τα απλήρωτα δεδουλευμένα, τις δωρεάν υπερωρίες κοκ, που μοιάζει πια “δευτερεύον” να χρωστά κάποιος εργοδότης 500, 700 ή 2.000 ευρώ σε έναν εργαζόμενο, (τόσα έχουν να λαμβάνουν οι περισσότεροι από τους 300 εργαζόμενους). Όμως, δεν είναι. Ένα πόσο ίσο με το βασικό μισθό σήμερα, λείπει πραγματικά πολύ, ειδικά από ανθρώπους που αναγκάζονται να αναζητούν τέτοιες περιστασιακές εργασίες για να τα βγάλουν πέρα. Η διοίκηση του Φεστιβάλ, “έχει” ή “δεν έχει” χρήματα, κανονικά δεν δικαιούταν να κηρύξει την έναρξη πάνω στις πλάτες απλήρωτων εργαζομένων. Δεν ξεκινάς έτσι μια “γιορτή”, πόσο μάλλον όταν διακυρήσσεις ότι είναι αφιερωμένη στον ανεξάρτητο κινηματογράφο και τους νέους δημιουργούς…
Παρόλα αυτά το έκανε και έτσι η πρώτη ημέρα του Φεστιβάλ μας άφησε μια πολύ πικρή γεύση. Γεύση, που επιβεβαιώθηκε και από την εικόνα των χώρων του Φεστιβάλ. Ο χώρος του Ολύμπιον, που φιλοξενούσε την Τελετή Έναρξης ήταν ζωσμένης με αστυνομικούς από νωρίς το απόγευμα, ενόψει της διαμαρτυρίας των εργαζομένων. Όταν μάλιστα αυτοί έφτασαν στην πόρτα, ανέρτησαν πανό και φώναξαν συνθήματα, ενώ οι “υψηλοί καλεσμένοι” της Τελετής, αναγκάστηκαν να εισέλθουν από την πίσω πόρτα, εκτυλίχθηκαν κινηματογραφικές σκηνές (μάλλον παρωδίας), με μια ολόκληρη διμοιρία αστυνομικών να μπαινοβγαίνει στο Ολύμπιον από μια πλαϊνή πορτούλα. Η διαμαρτυρία κράτησε για μία περίπου ώρα, ενώ ταυτόχρονα πανό ανέρτησαν και σκηνοθέτες, διαμαρτυρόμενοι για το νόμο Γερουλάνου για τον κινηματογράφο.
Στους υπόλοιπους χώρους του Φεστιβάλ στο λιμάνι, η εικόνα δεν ήταν περισσότερο ενθαρρυντική, αφού ελάχιστος κόσμος κυκλοφορούσε. Οι περισσότερες αίθουσες βέβαια γέμισαν, αν και όχι ασφυκτικά. Είναι σίγουρα νωρίς για συμπεράσματα, η αυριανή εικόνα θα δείξει σίγουρα πολύ περισσότερα.
Είναι επίσης νωρίς να μιλήσουμε για τις ταινίες. Άλλωστε, σήμερα μόλις είχε ο περισσότερος κόσμος την ευκαιρία να δει το πρόγραμμα. Σίγουρα, αυτό φαίνεται πολύ πιο ενδιαφέρον από το περσινό. Ειδικά το τμήμα των “Ανοιχτών Οριζόντων”, που αποτελεί και την προσωπική επιλογή του νέου Διευθυντή Δημήτρη Εϊπίδη, όπως και οι ανανεωμένες, και σαφώς πιο κοντά στον αρχικό τους προσανατολισμό, “Μέρες Ανεξαρτησίας”. Τα δυο διαγωνιστικά, ελληνικό και διεθνές, όπως και οι “Ματιές στα Βαλκάνια” με μια πρώτη ματιά φαίνεται ότι έχουν λιγότερες, αλλά μάλλον πιο ενδιαφέρουσες ταινίες.
Εκείνο όμως που θέλουμε να σημειώσουμε από την πρώτη κιόλας ημέρα, είναι το αφιέρωμα στα Κροάτικα Κινούμενα Σχέδια, μέρος του βαλκανικού τμήματος. Σήμερα προβλήθηκε το πρώτο μέρος, αποτελούμενο από μικρές ταινίες, γυρισμένες στα τέλη του ’50 και στις αρχές του ’60. Εξαιρετικά σενάρια που πιάνουν με συγκεκριμένο τρόπο ζητήματα όπως το εμπόρευμα, το χρήμα, οι σχέσεις, ο πόλεμος, σκίτσα απλά και δυνατά, χιούμορ και εικαστική ομορφιά, συνθέτουν κάτι που δεν μοιάζει με αυτά που γνωρίσαμε ως κινούμενα σχέδια τις επόμενες δεκαετίτες στη δύση.