Με μεγάλο ενδιαφέρον περιμέναμε να δούμε τον ανατρεπτικό κι εκκεντρικό Σπάικ Λι Πρόεδρο της Κριτικής Επιτροπής στο Φεστιβάλ των Καννών. Η ματαίωση του σπουδαίου πολιτιστικού γεγονότος δυστυχώς δεν μας έδωσε την ευκαιρία. Πολλές από τις απαντήσεις όμως δίνονται στη νέα του ταινία, “Da 5 Bloods” που ήταν προγραμματισμένο να κάνει πρεμιέρα εκτός συναγωνισμού στη Γαλλία και κυκλοφόρησε λίγο αργότερα από την πλατφόρμα του Netflix. Από τον πόλεμο του Βιετνάμ μέχρι τον Ντόναλντ Τραμπ και από τους Μοχάμεντ Άλι και Μάλκολμ Χ στην αφετηρία μέχρι τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ στο φινάλε.
Γράφει ο Μίλτος Τόσκας
Ένας διαρκής, ανιδιοτελής αγώνας υπέρ των δικαιωμάτων των Αφροαμερικανών που ακόμα και σήμερα καταπατώνται βάναυσα. Οι μνήμες από τις δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ είναι ακόμα νωπές. To Βlack Lives Matter, έδωσε τη θέση του στον επιθανάτιο ρόγχο, “I Can΄t Breathe”. Αυτήν ακριβώς τη σύνδεση προσπαθεί να πετύχει ο πολύπειρος σκηνοθέτης. Τέσσερις βετεράνοι του πολέμου επιστρέφουν στην Ασία προκειμένου να βρουν τον πέμπτο κι αρχηγό τους και μαζί έναν χαμένο θησαυρό. Φαίνεται πως δε χάνουν ποτέ τη διάθεσή τους για party, οι δεσμοί στο μέτωπο, εκεί που διακυβεύεται η ζωή δυνατοί, αδελφικοί.
Μεταξύ τους έχει αναπτυχθεί μία πρωτόγνωρη αλληλεγγύη, η οποία θα δοκιμαστεί αρκετές φορές. “Ο πόλεμος είναι για τα λεφτά, τα λεφτά είναι για τον πόλεμο”. Μία αμφίδρομο σχέση με τεράστιες προεκτάσεις. Ο χρυσός τυφλώνει. Ο μύθος του Μίδα είναι ο πλέον διδακτικός. Η απληστία οδηγεί στην καταστροφή. Η λέξη μερίδιο κρύβει τη δική κατάρα. “Αν δεν έχει λεφτά δεν πας πουθενά-Τα λεφτά είναι η ρίζα του κακού”. Τίποτα όμως δεν είναι πολυτιμότερο από τα υψηλά ιδανικά, όπως η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ κι ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ. “Πεθαίνουμε για αυτή τη χώρα τόσα χρόνια, ελπίζοντας κάποια στιγμή να μας ανταμείψουν”.
Στην πολεμική αρένα διεπράχθησαν τρομερά εγκλήματα. Οι συνέπειες τους αγγίζουν το σήμερα κι ήρθε η στιγμή να έρθουν στην επιφάνεια. Οι τύψεις κι οι ενοχές εξαιτίας ενός κραυγαλέου λάθους. Το μετατραυματικό σοκ αφήνει ανεξίτηλα τα σημάδια του και ο εφιάλτης γεννά φαντάσματα κι είναι ικανός να μας στρέψει ακόμα και στα πιο κοντινά μας πρόσωπα. Όλη αυτή η απογοήτευση οδήγησε στη στήριξη στον “ψευτογιοτά” (Αμερική Σπουδαία Ξανά). Το μεγαλείο της λύτρωσης βρίσκεται στη συγχώρεση. “Ο Θεός είναι αγάπη, η αγάπη είναι Θεός”. Διαδοχικές ανατροπές και συντροφιά στο ταξίδι μας οι ήχοι του Μάρβιν Γκέι από το”Must Going On” κι αυτοί του Τέρενς Μπλάνσαρντ.
Αξιοσημείωτα επίσης τα παρακάτω. Ο πρωταγωνιστής Ντελρόι Λίντο (σπαρακτικός ο μονόλογός του) συμμετείχε στο “Μore American Graffiti” (1979). Από εκεί δανείζεται μία φωτογραφία και την μεταφέρει στο παρόν. Επίσης ξεκάθαροι είναι οι υπαινιγμοί που αφορούν το “Αποκάλυψη Τώρα” της ίδιας χρονιάς. Εδώ συναντάμε τον Chadwick Boseman, τον γνωστό μας Black Panther σε έναν από τους τελευταίους ρόλους, καθώς έχασε την μάχη με τη ζωή λίγους μήνες μετά τα γυρίσματα. Τέλος η προβληματική σχέση πατέρα-υιού που συνειρμικά μας μεταφέρει στο “Fences” του Nτένζελ Ουάσινγκτον.
Ίσως να μην φτάνει στα επίπεδα της οσκαρικής “Παρείσφρησης” είναι όμως μία ταινία αναγκαία κι επείγουσα συνδυάζοντας το πολιτικό σινεμά με την περιπέτεια για σχεδόν τρεις ώρες δράσης. Ένα ένα τα ανοιχτά κεφάλαια κλείνουν. Η ηθική κι η δεοντολογία συναντούν την μνήμη και το χρέος. Τα πρόσωπα δεν αλλάζουν στα flashback, διότι ακόμα δεν ήρθε ο άνεμος της αλλαγής. “Οι πέντε δε χάνονται, μόνο αυξάνονται”. Ένα ξεκάθαρο μήνυμα για τη γενιά που έρχεται και θα πάρει τη σκυτάλη στους αγώνες. Συνεχίζεται …