Τα τεκταινόμενα στην Ουκρανία συνιστούν μέγιστες γεωπολιτικές μεταβολές. Η κυβέρνηση της Ουκρανίας -στην οποία συμμετέχουν και στελέχη ακροδεξιών καταβολών- και η κυβέρνηση της Ρωσίας κλιμακώνουν την ένταση. Οι κάτοικοι της Ν.Α. Ουκρανίας πεθαίνουν ή αναγκάζονται στην προσφυγιά. Ανάμεσά τους και χιλιάδες Ουκρανοί πολίτες, που αυτοπροσδιορίζονται και αναγνωρίζονται από άλλους ως Έλληνες, δηλαδή είναι Έλληνες. Το μέλλον τους είναι δυσοίωνο εφόσον στην περιοχή επικρατεί η λογική της «εθνικής καθαρότητας». Το δράμα τους επιμελώς κρύβεται στα κυρίαρχα ΜΜΕ. Η καλλιέργεια του εθνικού μας φρονήματος εστιάζει σε έναν τάφο στην Αμφίπολη, αγνοώντας τους τάφους που σκάβονται στη Ν.Α. Ουκρανία. Ο πατριωτισμός των κ. Σαμαρά και Βενιζέλου εξαντλήθηκε τους τελευταίους μήνες με το να μη διορίσουν αντικαταστάτη στο Γενικό Προξενείο της Μαριούπολης (κέντρο του ελληνισμού της Ουκρανίας), παρόλο που σοβούσε η κρίση στην περιοχή. Επιπλέον, αποφασίστηκε πρόσφατα και η προσωρινή μεταφορά του προξενείου εκτός Μαριούπολης…
Κάθε έθνος είναι κατασκευή μακροχρόνιων ιστορικών διαδικασιών. Η επισήμανση αυτή δεν εξαντλεί τη συζήτηση αλλά και ούτε τις συνέπειες της εκούσιας ή ακούσιας συμμετοχής στο έθνος. Τέτοιες συνέπειες βιώνουν σήμερα οι Έλληνες που είναι πολίτες της Ουκρανίας. Λίγοι έχουν αναγνωριστεί ως ομογενείς, αρκετοί θα μπορούσαν να αναγνωριστούν, πολλοί βρίσκονται σε μεικτές οικογένειες με Ουκρανούς πολίτες ποικίλων εθνικών καταβολών. Οι Έλληνες Ουκρανοί πολίτες έτυχαν απαξιωτικής αντιμετώπισης από την ελληνική κυβέρνηση τα τελευταία χρόνια: μηδενισμός της επιχορήγησης των συλλόγων τους από την Ελλάδα, κατάργηση προγραμμάτων επισκέψεων – ανταλλαγών με την Ελλάδα, εμπόδια στην έκδοση Δελτίων Ομογενούς, αδιαφορία για τις χιλιάδες αιτήσεις για βίζα που κατατέθηκαν στο προξενείο της Μαριούπολης. Η πραγματικότητά τους φέρει το βάρος και το άχθος το οποίο επιβάλλεται από τα έθνη – κράτη στις ομογένειες: τις αντιμετωπίζουν πιο συχνά ως εργαλείο αλυτρωτισμού και μηχανισμό πίεσης στο πλαίσιο των διεθνών σχέσεων και λιγότερο συχνά ως γέφυρα συνεργασίας ανάμεσα στα κράτη.
Η χειρότερη επιλογή αυτήν τη στιγμή για τους Έλληνες Ουκρανούς πολίτες θα ήταν η υπόδειξη μιας «λύσης – πακέτο» από την ελληνική κυβέρνηση. Τα προβλήματά τους άλλωστε δεν μπορούν να λυθούν ανεξάρτητα από τις ευρύτερες γεωπολιτικές εξελίξεις στην περιοχή. Αυτοί θα πρέπει να αποφασίσουν για το μέλλον τους χωρίς πατερναλιστικές υποδείξεις εκ μέρους της Ελλάδας. Υπάρχει άλλωστε το προηγούμενο των επιλογών που ο Αντ. Σαμαράς εφάρμοσε ως υπουργός Εξωτερικών το 1991-1992. Η τότε πρόσκληση όσων Αλβανών πολιτών αισθάνονταν ότι είχαν ελληνικές καταβολές να μετοικίσουν στην Ελλάδα αποτελεί ιστορικό παράδειγμα καταστροφικής προχειρότητας. Ταλανίζει ακόμα και σήμερα χιλιάδες ανθρώπους που άφησαν τα σπίτια τους για να ανακαλύψουν την ταυτότητα του «Αλβανού» ή και του «λαθρομετανάστη» στην Ελλάδα.
Η πολιτική της Ελλάδας στην περίπτωση των Ελλήνων της Ουκρανίας οφείλει να έχει ως κριτήριο τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την ειρήνευση και την ανάπτυξη στην περιοχή με στόχο την παραμονή των κατοίκων στις εστίες τους. Επιβάλλεται η ποσοτική και ποιοτική ενίσχυση του προσωπικού της πρεσβείας μας στο Κίεβο, των προξενείων μας στην Οδησσό και τη Μαριούπολη (συμπεριλαμβανομένου του διορισμού προξένου), η άμεση επιστροφή του Προξενείου στη Μαριούπολη, ο καλύτερος συντονισμός των διπλωματικών μας αποστολών στην ευρύτερη περιοχή, ώστε να αντιμετωπίσουν πάραυτα τα αιτήματα των Ελλήνων Ουκρανών πολιτών και η γενναιόδωρη οικονομική συνδρομή των οργανώσεών τους για να διατηρηθεί η πολιτιστική τους υπόσταση. Περισσότερο απ’ όλα επιβάλλεται η απαγκίστρωση από τα αδιέξοδα της πολιτικής της Ε.Ε. στην Ουκρανία. Μιας πολιτικής που δημιουργεί πρόσφυγες και καταστρέφει ζωές και κοινωνίες, τορπιλίζει την οικονομία της Ευρασίας, ακυρώνει τις προοπτικές της ευρωπαϊκής ενοποίησης και υπονομεύει την παγκόσμια ειρήνη. Η αξιωματική αντιπολίτευση οφείλει να πράξει τα μέγιστα δυνατά για να αναδείξει την τραγική κατάσταση στην Ουκρανία: εντατικό κοινοβουλευτικό έλεγχο, επαφές με τις οργανώσεις των Ελλήνων Ουκρανών πολιτών αλλά και με κόμματα και φορείς στο Κίεβο, στη Μόσχα και στις περιοχές της Ν.Α. Ουκρανίας, αποστολή στην περιοχή, συνεντεύξεις Τύπου για τα διεθνή ΜΜΕ, διοργάνωση ημερίδας για την ανάδειξη του προβλήματος και την υπέρβαση της καταστροφικής στάσης της κυβέρνησης Ν.Δ. – ΠΑΣΟΚ.
* Ο Γιώργος Αγγελόπουλος διδάσκει στο ΑΠΘ
πηγή: Αυγή