«Πολίτη, μάνα μας είναι η δημοκρατία» κραυγάζει στο οδόφραγμα της οδού Κανναβουργείου ο Ενζολοράς, ο μαύρος ήρωας του Βίκτωρος Ουγκό στο περιώνυμο μυθιστόρημά του, «Οι Άθλιοι». Τι θα μπορούσε, άραγε, να πει σήμερα ο συγγραφέας από την κρύπτη του στο Πάνθεον, βλέποντας την ακροδεξιά να ξεχύνεται από τους υπονόμους του Παρισού στα Ηλύσια Πεδία ολάκερης της Ευρώπης;
Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών δεν μπορεί να αφήνει κανέναν νουνεχή πολίτη αδιάφορο, παρά μόνο την σημερινή ηγεσία της Ευρωπαικής Ένωσης και την πρωθιέρειά της Άνγκελα Μέρκελ, η οποία σε δηλώσεις της την επομένη κιόλας έσπευσε πει ότι «λυπάται» μεν, αλλά και να διευκρινίσει παραλλήλως ότι αυτό που κατάλαβε ήταν πως, η γηραιά ήπειρος χρειάζεται μεγαλύτερη «ανταγωνιστικότητα».
Παραδίπλα οι ηγέτιδες τάξεις, τραπεζίτες, εφοπλιστές και βιομήχανοι, σκιαμαχούν για το πρόσωπο που θα ορίσουν ως πρόεδρο της Κομισιόν. Ολόκληρη η ήπειρος δείχνει να βαυκαλίζεται με καταιονισμό ψεμάτων και ψευδαισθήσεων την ώρα που ακροδεξιοί, φασίστες και ακραιφνείς ναζιστές σε μια ανείπωτη φάρσα παρενδυσίας υποδύονται τους καθώς πρέπει εθνικιστές, τους πατριώτες, τους προασπιστές της κοινωνικής συνοχής, των ιδεωδών -ποιών άραγε-, και της ευημερίας.
Είναι όλοι αυτοί που έμαθαν να κρύβουν καλά το μίσος που φωλιάζει μέσα τους, το μίσος για τους σκουρόχρωμους, το μίσος για την αριστερά και τη δημοκρατία, μίσος για τα Συντάγματα και κάθε ανθρωπιστικό ιδεώδες. Κρύβουν καλά ότι μοναδικό τους πρόταγμα είναι ο πυροβολισμός ή η φαλτσέτα, η εξαφάνιση κάθε αντίπαλου, η σιγή του νεκροταφείου.
Έμαθαν γιατί κρύφτηκαν καλά τις περασμένες δεκαετίες μέσα στην κρατική μηχανή κάθε χώρας, ως αξιωματικοί του στρατού και αστυνομικοί, δημόσιοι υπάλληλοι πανεπιστημίων και μικροαστοί προγάστορες, αγρότες και μικροεπαγγελματίες που φορτώνουν τα αδιέξοδά τους σε άλλους. Έμαθαν να κρύβονται διότι πρώτα έπρεπε να κρύψουν την ντροπή τους για δύο παγκόσμιους πολέμους, για ανήκουστες και απερίγραπτες φρικαλεότητες, έμαθαν να χαμογελούν, να μιλάνε την γλώσσα του σύγχρονου μιντιακού μάρκετινγκ στις μεσημεριανές εκπομπές, μαγειρεύουν για όλη την οικογένεια και συνωμοτούν φανερά πολιτικολογώντας γενικώς και αορίστως υπερασπισπιζόμενοι την περιβόητη «κοινή λογική» ή οποία είναι κοινή μόνο αν είναι η δική τους.
Το μίασμα, τούτο το κτηνώδες μολυσματικό έντομο κρύφτηκε καλά ως πτώμα μέσα στο κεχριμπάρι της ευημερίας, ζεστάθηκε από παλάμες που έμαθαν να μετράνε μόνο κέρδη και ηλεκτρίστηκε ιδανικά όταν έξω από την πόρτα μας πεινασμένοι άνθρωποι άρχισαν να ζητιανεύουν ψίχουλα αφού δεν είχαν πια να πληρώσουν ενοίκια για τα υγρά και δύσοσμα υπόγεια των μεγαλουπόλεων.
Πώς και πότε έγιναν όλα αυτά; Έχουν περάσει 15 χρόνια από τότε που ο ιστορικός Μάρκ Μαζάουερ στο βιβλίο του «Σκοτεινή ήπειρος» διαπίστωνε ότι «η Ευρωπαική Ένωση μπορεί να είναι υπόσχεση ή πλάνη αλλά πάντως όχι πραγματικότητα». Εμείς περιχαρείς ακκιζόμασταν για την είσοδο στο ευρώ, τα προάστια του Παρισιού φλέγονταν ανά διετία, ο Χάιντερ στην Αυστρία έκανε σκι στις Άλπεις ως πρωθυπουργός, στη Νορβηγία κάποιος δολοφόνησε 84 νέους, στα γήπεδα πετάνε μπανάνες στους μαύρους ποδοσφαιριστές και μόλις προχθές κάποιος γάζωσε τουρίστες έξω από το εβραικό μουσείο στο κέντρο των Βρυξελλών κι ακόμη δεν έχουμε μάθει τι ακριβώς έγινε. Το κτηνώδες έντομο είναι έξω από το κεχριμπάρι και διατρέχει την ήπειρο. Για την Γαλλία ειδικότερα τι να προσθέσει κανείς όταν από το 1995 ο Εκόνομιστ έγραφε ότι «η συμπεριφορά της, σε γενικές γραμμές, παραμένει μια πηγή ντροπής, μύθων και υπεκφυγών».
Τσαχπίνηδες διανοούμενοι φορώντας το νεγκλιζέ τους θα διατρανώσουν με αιθέριες λέξεις πώς όλα αυτά είναι λεπτομέρειες, αποσπασματικά γεγονότα χαμένα μέσα στο κύλισμα δεκαετιών λες και από το 1922 που ο Μουσολίνι έπαιρνε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης μέχρι τα αέρια μουστάρδας στην Αιθιοπία και την επίθεση στην Αλβανία, λες και από το «κίνημα της Μπυραρίας» του Αδόλφου μέχρι το άνοιγμα στην πόρτα της κόλασης του δεύτερου παγκόμιου πολέμου είχαν μεσολαβήσει μοναχά μερικές ανάσες.
Ας διατρανώσουμε λοιπόν με κάθε μέσο την δική μας παρουσία στο πλάι του Ενζολορά, ας φωνάξουμε ότι είμαστε εδώ, ας ουρλιάξουμε μέσα στην αφασική οχλοβοή των τηλεπαραθύρων ότι ανάμεσα στον αδιέξοδο ατομικισμό και τον επεκτεινόμενο αυταρχισμό είμαστε εδώ για να σταματήσουμε την επανάληψη της ιστορίας ως τραγωδία. Και, για να είμαστε ακριβείς, τούτη η φωνή –πάνω και από τις υλακές των εντόπιων τεράτων- αντήχησε καθαρά στην Ευρώπη την περασμένη Κυριακή από την χώρα μας, τόσο καθαρά που δεν μπορούν να καμωθούν τους ανήξερους. Κι αυτό έχει νόημα αφού υπάρχουν τόσοι Γκρατνταίρ που έχουν ανάγκη έναν Ενζολορά να πιστέψουν σ’ αυτόν.
* Ο δημοσιογράφος του ρ/σ “Στο Κόκκινο 93,4” Απόστολος Λυκεσάς αρθρογραφεί καθημερινά στο alterthess.gr. Ακούστε ζωντανά στο “Κόκκινο 93,4” την εκπομπή “Ορθά- Κοφτά” με τον Απόστολο Λυκεσά Δευτέρα- Παρασκευή 11:00- 12:00.