H νέα δουλειά του Γιώργου Αυγερόπουλου πρόλαβε να κάνει πρεμιέρα στις αίθουσες πριν την επιβολή του lockdown στα μέσα του Μάρτη. Όσοι δεν πρόλαβαν να την παρακολουθήσουν έχουν την ευκαιρία στο 22ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, το οποίο διεξάγεται μέσω Internet 19-28 του Μάη). “Άγριες είναι οι μέρες μας”. Αυτός ο στίχος ξεχωρίζει από το τραγούδι έναρξης κι αποδίδει ακριβώς την πραγματικότητα. Τι συνέβη από το 2015 μέχρι και σήμερα; O σκηνοθέτης επιχειρεί να δώσει απαντήσεις σε δύσκολα ερωτήματα.
Γράφει ο Μίλτος Τόσκας
Αθήνα. Από τη χλιδή των Ολυμπιακών Αγώνων στην απόλυτη παρακμή του σήμερα. Άνθρωποι ψάχνουν στα σκουπίδια, εκατοντάδες άστεγοι και κάπου στο βάθος ακούγεται το ραδιόφωνο να αναφέρει μαύρα μαντάτα. 2.500.000 Έλληνες από το 2010 μέχρι το 2015 βρέθηκε κάτω από το όριο της φτώχειας κι η Ελλάδα απώλεσε το 25% του ΑΕΠ της. Μοιάζει με πόλεμο, ήταν πόλεμος. Μία ματιά στον αριθμό των αυτοκτονιών αυτή την περίοδο απόλυτα ενδεικτική. Ο κόσμος έχανε μέσα σε λίγους μήνες τη γη κάτω από τα πόδια του. “Το τελευταίο πράγμα που είχαμε ήταν η αξιοπρέπειά μας … μας το πήραν κι αυτό”.
Το 2015 ο ελληνικός λαός επαναστάτησε. Τα μεγάλα συλλαλητήρια και τα κινήματα έδωσαν τεράστια δυναμική στον ΣΥΡΙΖΑ που βγήκε πρώτο κόμμα. Το ΟΧΙ του καλοκαιριού του 2015 ήταν όμως η μέγιστη πράξη αντίστασης. ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΦΟΒΟΥ. Δεν είναι τυχαίο πως σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Ευρώπης υπήρξε αλληλεγγύη. Στο Βερολίνο, στο Λονδίνο, στο Παρίσι, στη Βαρκελώνη. Ο σκηνοθέτης ακολουθεί όλη αυτή τη διαδρομή. Παρουσιάζει τον γενναίο αγώνα του Αλέξη Τσίπρα και του Γιάννη Βαρουφάκη απέναντι σε ολόκληρο το σύστημα της Ευρώπης, που είχε πάρει απόφαση να αποβάλλει την Ελλάδα, να τιμωρήσει τους κατοίκους της. Η Ευρωπαϊκή Ένωση άντεξε μετά το Brexit, να είστε σίγουροι πως θα μπορούσε να επιβιώσει και με το Grexit κι ας υπάρχει η ιδιαιτερότητα του κοινού νομίσματος.
Σε αυτή τη διαδρομή διακρίνουμε στυγνούς εκβιασμούς. “Το υπογράφεις ή τελειώνετε”, “μόλις μείνατε από λεφτά” κι άλλες πολλές τέτοιες ατάκες που ουδεμία σχέση έχουμε τα ιδεώδη και τις αξίες μίας αληθινής ένωσης ΑΝΘΡΩΠΩΝ. Αποκαλύπτει επίσης το κομβικό τηλεφώνημα του Μπάρακ Ομπάμπα στον τότε πρωθυπουργό. Η Ελλάδα συμβιβάστηκε ύστερα από έναν τίμιο αγώνα. Ο Αλέξης Τσίπρας υπέγραψε το μνημόνιο. Σήμερα βγαίνει δημόσια έχει το θάρρος και λέει πως η ευθύνη ανήκει πρώτα απ΄όλα στον ίδιο. Προς τιμήν του. Υπάρχει άραγε άλλος πολιτικός που θα το έκανε; Κι αφού στην αρένα (Eurogroup) ηττηθήκαμε, έπρεπε να τα βάλουμε κάτω και να σώσουμε την κοινωνία.
Ο σκηνοθέτης όμως δεν μένει μόνο στις αμιγώς πολιτικές εξελίξεις. Απομακρύνεται από τα γραφεία. Πολύ ψηλά θέτει το αντιφασιστικό κίνημα. Ο αγώνας ζωής της Μάγδας Φύσσα για τη δικαίωση της ψυχής του Παύλου. Η πολύκροτη δίκη της Χρυσής Αυγής. Τις κοινότητες μειοψηφίας με ειδική μνεία στον αδικοχαμένο Ζακ Κωστόπουλο. Το προσφυγικό, με τον Γιάννη Μουζάλα να τονίζει ότι μία χώρα δεν ήταν δυνατόν να σηκώσει το βάρος μίας ολόκληρης Ηπείρου. “Δεν είναι όλοι οι άνθρωποι ίδιοι, δεν είναι όλα τα δάχτυλα ίδια”. Το μεταναστευτικό που αφορούσε την πορεία αποχώρησης Ελλήνων που αναγκάστηκαν να προβούν σε αυτήν την επιλογή. Ένα πολύ γεμάτο έργο.
Η ύφεση οδηγεί σε έναν ταξικό διαχωρισμό. Ο ΦΟΒΟΣ οδηγεί σε ολοκληρωτικά συμπλέγματα κι ενισχύει φασιστικά κινήματα, ωστόσο αν κάποιος διαβάσει πολύ και σκεφτεί ψύχραιμα θα καταλάβει πως υπάρχει η εισοδηματική διαφορά βαθαίνει. Αυτή είναι η πραγματική αιτία της ηθικής κρίσης. Η ιστορία ωστόσο δεν παύει να θυμίζει τα γεγονότα του μεσοπολέμου που οδήγησαν στην ναζιστική επικράτηση του Χίτλερ. Ελπίζουμε πως το μοιραίο θα αποφευχθεί. Η σύγχυση δεν είναι όμως καλός σύμβουλος και η εποχή φαίνεται να ενισχύει την αναβίωσή του.
Το 2015 ο ελληνικός λαός ξεπέρασε κάθε ηγέτη, “όλους μας” όπως ορθά αναφέρει ο Γ. Βαρουφάκης. Ανάμεσα στην ταπείνωση και την περιπέτεια, επέλεξε τη δεύτερη δύσκολη διαδρομή. Οι αποφάσεις που πάρθηκαν έχουν αντίκτυπο στο σήμερα. Η απομυθοποίηση της Αριστεράς, οδήγησε και πάλι πίσω … Ο φιλόσοφος Alain Badiou υποστηρίζει με έμφαση πως στόχος των Ευρωπαίων ήταν να δώσουν ένα ξεκάθαρο μήνυμα πως υπάρχει μόνο ο καπιταλισμός και τίποτα άλλο. Μην ακολουθώντας γραμμική αφήγηση ο Αυγερόπουλος καταφέρνει πάντα να είναι στην καρδιά των γεγονότων και δημιουργεί ένα εξαιρετικό κι αναγκαίο ντοκιμαντέρ.