Ο Όσκαρ Ολιβέρα, βιομηχανικός εργάτης, συνδικαλιστής και ενεργό μέλος του κινήματος υπεράσπισης του νερού στην Κοτσαμπάμπα βρέθηκε χθες για δεύτερη φορά στην Θεσσαλονίκη μετά το 2011, καλεσμένος από την κίνηση 136. Αποτελεί σύμβολο των αγώνων στον «Πόλεμο του νερού» το 2000 στην Βολιβία στον οποίο οι κάτοικοι της Κοτσαμπάμπα κατάφεραν να διώξουν την Aguas del Tunari, βασικός μέτοχος της οποίας ήταν η πολυεθνική Bechtel, και να επαναφέρουν το νερό στα χέρια των πολιτών.
«Πριν 15 χρόνια αυτό που έγινε στην Κοτσαμπάμπα ήταν μια λαϊκή εξέγερση ενάντια στην ιδιωτικοποίηση της ίδιας της γης , δηλαδή της μετατροπής της σε εμπόρευμα»
Η τότε κυβέρνηση της Βολιβίας παραχώρησε την εταιρεία ύδρευσης για 40 χρόνια άλλαξε την νομοθεσία για να είναι ευνοϊκή προς τα συμφέροντα της εταιρείας και οι πολίτες που ήταν συνδεδεμένοι στο δίκτυο υποχρεώθηκαν να πληρώνουν υπέρογκες αυξήσεις, το 1/5 του εισοδήματός του ως φόρο. Ο κόσμος οργανώθηκε γύρω από το «Συντονιστικό για την υπεράσπιση του νερού και της ζωής» και αντιστάθηκε με κάθε τρόπο.
«Απευθυνθήκαμε παντού. Ο Δήμαρχος μας είπε ότι δεν μπορεί να κάνει τίποτα γιατί ήταν απόφαση της κυβέρνησης. Τότε αποφασίσαμε να οργανωθούμε. Έγιναν πολλές κινητοποιήσεις μεταξύ άλλων και δημοψήφισμα όπως και στην Θεσσαλονίκη. Οι διαδηλώσεις μας αντιμετωπίστηκαν με καταστολή από την αστυνομία και τον στρατό, είχαμε νεκρούς και πολλούς τραυματίες. Μετά από πέντε μήνες αγώνα αποφασίσαμε να δώσουμε την τελική μάχη για το νερό».
Οι πολίτες τότε αντιστάθηκαν με έναν πρωτότυπο τρόπο. Τοποθέτησαν οδοφράγματα σε κάθε πόρτα.
«Δεν αποτελούσε απλά μια συμβολική πράξη» ξεκαθάρισε ο Όσκαρ Ολιβέρα μιας και τα φράγματα χτίστηκαν από τραπέζια σπιτιών μέχρι και αναπηρικά καροτσάκια. «Με αυτόν τον τρόπο σπάσαμε τον φόβο. Επί μέρες κανείς δεν έφευγε από τα οδοφράγματα, διοργανώθηκαν συλλογικές κουζίνες και ο κόσμος ήταν στον δρόμο»
Στον αγώνα αυτόν σημαντικό ρόλο έπαιξε, σύμφωνα με τον ίδιο, το γεγονός πως το «Συντονιστικό για την υπεράσπιστη τουν νερού» κατάφερε να διαδώσει την πληροφορία για το ποιος βρίσκεται πίσω από τους ιδιώτες αλλά και για τις συνέπειες της ιδιωτικοποίησης. Η δουλειά έγινε πόρτα-πόρτα με τον κόσμο τελικά να αντιδράει μαζικά και να καίει τους λογαριασμούς της ύδρευσης στην πλατεία. Όπως πρόσθεσε, επί μήνες οι πολίτες της Κοτσαμπάμπα αρνούνταν να πληρώσουν τους λογαριασμούς του νερού.
Κερδίσαμε και χάσαμε
“Δεκαπέντε χρόνια μετά τον ‘πόλεμο του νερού’ μπορώ να πω ότι κερδίσαμε και χάσαμε. Από τότε καμία δημόσια εταιρεία δεν έχει ιδιωτικοποιηθεί. Αντίθετα επί κυβέρνησης Μοράλες υπήρξε αναστροφή ιδιωτικοποιήσεων όχι με την διαδικασία της απαλλοτρίωσης αλλά της επαναγοράς».
Το Υπουργείο του νερού στην Βολιβία για πρώτη φορά θέσπισε καινούριο Σύνταγμα στο οποίο προστατεύονται τα κοινά αγαθά και σύμφωνα με τον Ολιβέρα μια νέα αντίληψη για το νερό έχει εμπεδωθεί πλέον στις κοινότητες.
Η πολιτική του Μοράλες, όμως, δεν διαφοροποιήθηκε από αυτήν που ίσχυε πριν σε ζητήματα όπως οι εξορυκτικές δραστηριότητες που συνεχίζουν, σύμφωνα με τον Ολιβέρα να αποτελούν βάση της οικονομίας. «Συνεχίζεται μια πολιτική που μολύνει τα νερά και διώχνει ιθαγενείς» τόνισε συγκεκριμένα προσθέτοντας πως πολλά μέλη των κοινωνικών κινημάτων εντάχθηκαν στον κρατικό μηχανισμό. Παρά το γεγονός ότι ο ίδιος δέχθηκε πολλές προτάσεις για θέσεις στην κυβέρνηση αρνήθηκε. «Τώρα θεωρούμε εχθρός της κυβέρνησης» είπε.
Για τον Ολιβέρα η δύναμη να αλλάξουμε τα πράγματα βρίσκεται ανάμεσά μας. «Τα κινήματα δεν πρέπει να σταματούν την δράση τους όποια κυβέρνηση και αν βρίσκεται στην εξουσία» δήλωσε.
«Να βρίσκεστε σε κίνηση σαν το νερό»
Νωρίτερα μιλώντας με εκπροσώπους των κινημάτων της Θεσσαλονίκης αλλά και της Χαλκιδικής (ΒΙΟΜΕ, νερό, επιτροπές ενάντια στις εξορύξεις χρυσού κ.α.) έκανε λόγο για ένα παγκόσμιο σχέδιο λεηλασίας του νερού. Αναφερόμενος μάλιστα στις επιχειρούμενες εξορύξεις χρυσού στην Χαλκιδική τόνισε πως σε «Σε οποιαδήποτε μεγάλη παραχώρηση γης έχουμε να κάνουμε με μία παραχώρηση νερού με μία ιδιωτικοποίηση του.
«Ιδιωτικοποίηση του νερού είναι και η μόλυνση καθώς το μολυσμένο νερό δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αναπαράγει τη ζωή».
Όπως υποστηρίζει, για να αντιμετωπιστεί η πολυμέτωπη επίθεση που δέχονται οι λαοί στο ζήτημα των κοινών αγαθών είτε αυτή προέρχεται από μία εταιρεία, μία τράπεζα ή μία κυβέρνηση απαιτούνται, πλέον νέες μορφές οργάνωσης, πέρα από τα συνδικάτα και το κόμμα, που να έχουν οριζόντια δομή και να συμμετέχουν όλοι οι εμπλεκόμενοι στην λήψη των αποφάσεων.
«Το πιο δύσκολο είναι να δημιουργηθούν σχέσεις εμπιστοσύνης μεταξύ των διαφορετικών κομματιών των κινημάτων, πράγμα που δεν είναι ανέφικτο, δεδομένου ότι οι λύσεις δεν θα έρθουν από ψηλά και μέσα από το σύστημα αλλά από έξω και από τα κάτω»
«Είναι σημαντικό να μοιραστεί η ευθύνη σε όλους τους ώμους και τις καρδιές των ανθρώπων. Δημοκρατία εξάλλου δεν είναι να ψηφίζει κανείς κάθε πέντε χρόνια, δημοκρατία είναι να είμαστε εμείς που αποφασίζουμε για αυτά που μας αφορούν»
Ο Όσκαρ Ολιβέρα έκλεισε την ομιλία του καλώντας τον κόσμο να είναι «σαν το νερό». «Να βρίσκεστε πάντα σε κίνηση, και διάφανοι όπως αυτό»
Σταυρούλα Πουλημένη