H παγκόσμια οικονομική κρίση ως επιχειρηματικό μοντέλο, σε βάρος της δημοκρατίας και της κοινωνίας είναι το θέμα που πραγματεύεται το ντοκιμαντέρ “Ποιός σώζει ποιόν” από την Leslie Franke και τον Herdolor Lorenz. Έκανε πρεμιέρα στις 11 Φεβρουαρίου με προβολές που διοργάνωσαν ομάδες και συλλογικότητες σε τουλάχιστον 150 ευρωπαϊκες πόλεις αλλά και σχεδόν σε όλη την Ελλάδα.
Εμείς πήγαμε στη Θεσσαλονίκη στη προβολή που διοργάνωσε στο Μακεδονικόν το συντονιστικό πολιτών και φορέων “SOSτε το νερό” καθως μέσα στο ντοκιμαντέρ περιλαμβάνονται πλάνα και από το δημοψήφισμα.
Το ντοκιμαντέρ αναμένεται να προκαλέσει αντιδράσεις καθώς με συνεκτικό και κατανοητό τρόπο περιγράφει τι συμβαίνει στην Ελλάδα, την Ευρώπη αλλά και τον κόσμο. Ποιοι κερδοσκοπούν στις πλάτες των πολιτών, πως εμπλέκονται οι πολιτικοί της Ευρώπης αλλά και ποιος είναι ο ρόλος των αγορών. Από την Ελλάδα μιλούν ο Γ. Αυγερόπουλος, ο Ν. Μπογιόπουλος, ο Π. Κουρουμπλής, η Ν. Βαλαβάνη αλλά και ο πρώην Πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ, Στ. Σταυρίδης.
Από το 2008 οι πολιτικοί της Ευρώπης προωθούν πακέτα διάσωσης, πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ, για να σώσουν τις οικονομίες των χωρών της ευρωζώνης και βυθίζουν στη λιτότητα τους λαούς τους. Οι πολιτικοί παίζουν “ταχυδακτυλουργικά παιχνίδια” με πακέτα διάσωσης, αξίας πολλών δισεκατομμυρίων, ενώ στην καρδιά της Ευρώπης άνθρωποι αμείβονται και πάλι με μισθούς πείνας. Μιλούν για διάσωση, μόνο που καμία διάσωση δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα.
Η ταινία “Ποιός σώζει ποιόν” δείχνει ποιός διασώζεται στην πραγματικότητα: Ποτέ δεν ενδιέφερε η διάσωση των Ελλήνων, ποτέ των Ισπανών ούτε των Πορτογάλων. Πάντα στη διαχείριση αυτών των κρίσεων ενδιαφέρει το καλό του Μεγάλου Κεφάλαιου: των τραπεζών που κερδοσκοπούν με ριψοκίνδυνες τοποθετήσεις. Ενώ στους φορολογούμενους και τους κοινωνικά ασθενείς φορτώνουν όλα τα ρίσκα πολλών δισεκατομμυρίων! Για τις μεγάλες τράπεζες, η οικονομική κρίση είναι πάνω απ όλα ένα επιχειρηματικό μοντέλο. Μάλιστα σύμφωνα με όσα παρουσιάζονται στο ντοκιμαντέρ μέχρι το 2033 υπoλογίζεται ότι η Goldman Sachs θα έχει κέρδη της τάξης των 10 δις από όλη την ιστορία της διαχείρισης της κρίσης.
Οι φορολογούμενοι δίνουν στις τράπεζες της Ισπανίας 100 δισεκατομμύρια ευρώ, παρόλα αυτά το μισό της ισπανικής νεολαίας παραμένει άνεργο. Στη Μαδρίτη το 75% των σχολείων είναι δημόσιας ιδιοκτησίας και χρηματοδότησης αλλά ιδιωτικής διαχείρισης. Το ίδιο ισχύει και για τα νοσοκομεία, την ώρα που δεκάδες κέντρα υγείας κλείνουν και οι Ισπανοί διαμαρτύρονται για την υποβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών. Αυτό γίνεται γιατί η τρόικα πίεσε την Ισπανία να ψηφίσει νόμο με τον οποίο θα προηγείται η αποπληρωμή του χρέους από τις δημόσιες δαπάνες.
Στην Ελλάδα ενώ λέγεται πως έχει λάβει πακέτα βοήθειας ύψους 240 δισεκατομμυρίων ευρω, πρόκειται για χρήματα με ταα οποία διασώθηκαν οι ιδιωτικές τράπεζες, οι ασφαλιστικές εταιρείες και οι επενδυτικοί οίκοι που το 2009 είχαν στα χαρτοφυλάκιά τους σχεδόν όλα τα ομόλογα του ελληνικού κράτους. Το 2012 – τρία χρόνια μετά- αυτά τα χρέη μεταφέρθηκαν σχεδόν εξ ολοκλήρου στην πλάτη των Ευρωπαίων φορολογουμένων. Έτσι η Ελλάδα έχει πλέον πολλά περισσότερα χρέη, περίπου 300 δισ. ευρώ. Ταυτόχρονα η περιουσία των πλουσιότερων Ελλήνων αυξάνεται, ενω τα κερδοσκοπικά κεφάλαια υψηλού κινδύνου, οι τράπεζες, οι πλούσιοι ιδιώτες επενδυτές προφυλάσσονται από οποιαδήποτε ζημία. Από τα δισεκατομμύρια των φορολογούμενων δημιουργήθηκαν ιδιωτικές περιουσίες.
Ο κατά τα άλλα νεοφιλελεύθερος οικονομολόγος Hans-Werner Sinn υπολόγισε ότι η συνέχιση της πολιτικής διάσωσης εξυπηρετεί τα συμφέροντα των μεγάλων χρηματοπιστωτικων Ινστιτούτων και του 5% των πλουσιότερων ατόμων στον κόσμο. Αλλά ακόμα και οι πολίτες των οικονομικά ισχυρών κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να φοβούνται για τις συντάξεις τους. Το βασικό είναι, “να αναπνεύσουν οι Αγορές”.
Η δύναμη των “Αγορών”
Ακούμε συνέχεια ότι οι Αγορές “ανησυχούν”, οι Αγορές είναι απογοητευμένες. Οι χρηματοπιστωτικές αγορές, φαίνεται να είναι μην είναι τίποτε άλλο από ένα όν που πρέπει να διατηρεί την καλή του διάθεση. Τρεις οίκοι αξιολόγησης έχουν υπό έλεγχο τα κοινοβούλια της Ευρώπης. Οι ιδιοκτήτες του είναι έμποροι με κρατικά ομόλογα, οι μεγαλύτερες επενδυτικές τράπεζες και τα Private Equity – πολυεθνικά γκρουπ επιχειρήσεων. Όταν οι δείκτες των χεριών τους δείχνουν προς τα κάτω, τρέμουν κράτη.
Πολλοί καταλαβαίνουν ότι κάτι πάει στραβά. Αισθάνονται αδύναμοι να αντιδράσουν, γιατί δεν καταλαβαίνουν το παιχνίδι των δισεκατομμυρίων. Όμως η δημοκρατία αντιμέτωπη με τις αγορές έχει μόνο μία ευκαιρία: να αρχίσουν να αναγνωρίζουν τα συμφέροντά τους μέσα σ αυτό τον “χορό των δισεκατομμυρίων”. Το “Ποιος σώζει ποιον” είναι ένα εργαλείο γι αυτόν τον σκοπό.
Μια ταινία από την βάση
Το “Ποιός σώζει ποιόν” είναι μιά ταινία από τη βάση” – χρηματοδοτούμενη από αυτούς που θέλουν να την δουν, που θέλουν να την δείξουν, που την χρειάζονται ως μέσο πληροφόρησης. Το πόσο μπορεί να συμβάλει κάτι τέτοιο στην κατανόηση και στην κινητοποίηση φάνηκε από την μεγάλη επίδραση που είχαν τα έργα των Franke και Lorenz “Water Makes Money” (για την ιδιωτικοποίηση της ύδρευσης) και “Bahn unterm Hammer” (για την ιδιωτικοποίηση των σιδηροδρόμων)