Κάθε πέρσι και καλύτερα είναι για την πραγματική οικονομία και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις η κατάσταση σύμφωνα με έρευνα του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ για το Α’ εξάμηνο του 2014. Δύο στις τρεις μικρομεσαίες επιχειρήσεις διαπίστωσαν σε αυτό το εξάμηνο ότι μειώθηκε ο τζίρος τους, η ζήτηση και οι παραγγελίες ενώ η συνολική πτώση στο τζίρο σε ετήσια βάση (Ιούλιος 2013- Ιούλιος 2014) μειώθηκε κατά 20% και από την έναρξη της κρίσης άγγιξε το 74%. Μία στις πέντε μικρομεσαίες επιχειρήσεις που μέχρι τώρα άντεξαν, εκτιμούν ότι υπάρχει υψηλός κίνδυνος να διακόψουν τη λειτουργία τους μέχρι το τέλος του χρόνου και κατά συνέπεια τα λουκέτα θα προσεγγίσουν τις 15.000.
Πιο δραματική είναι η κατάσταση για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις καθώς περισσότερες από τις μισές δηλώνουν ότι κινδυνεύουν να κλείσουν μέσα στο επόμενο εξάμηνο. Αντίστοιχη εικόνα διαγράφεται στην απασχόληση, στη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων, στις υποχρεώσεις και στις οφειλές.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σε ότι αφορά στην πολιτική κατάσταση το 72,5% των επιχειρηματιών δηλώνει ότι κανένα από τα υφιστάμενα πολιτικά κόμματα δεν εκφράζει τα συμφέροντά τους ποσοστό που αυξήθηκε κατά 12% σε σχέση με την έρευνα του Ιουλίου του 2013. Στις προτιμήσεις των μικρομεσαίων επιχειρηματιών ο ΣΥΡΙΖΑ έρχεται πρώτος με δεύτερη την Νέα Δημοκρατία ενώ η εικόνα πριν από ένα χρόνο (Ιούλιος 2013) ήταν αντίστροφη με πρώτη την Νέα Δημοκρατία.
Τα κυριότερα συμπεράσματα της έρευνας του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ που έγινε σε συνεργασία με την εταιρεία ΜARC ΑΕ σε πανελλαδικό δείγμα 1051 πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων (0-49 άτομα προσωπικό), στο διάστημα 2 έως 9 Ιουλίου 2014 έχουν ως εξής:
A. ΓΕΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
1) Μολονότι οι μακροοικονομικοί δείκτες οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η ελληνική οικονομία έχει σταθεροποιηθεί, οι δείκτες που αφορούν την επιχειρηματική δραστηριότητα, ιδιαίτερα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, εξακολουθούν να είναι αρνητικοί. Σχεδόν τα 2/3 των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων παραμένουν σε καθοδική τροχιά χωρίς να διαφαίνονται προοπτικές ανάκαμψης. Για το α’ εξάμηνο του 2014, η αποτίμηση παραμένει αρνητική, αφού το 64,7% των επιχειρήσεων δήλωσε ότι η κατάσταση τους επιδεινώθηκε.
2) Πιο αναλυτικά, σχεδόν 2 στις 3 επιχειρήσεις διαπιστώνουν και σε αυτό το εξάμηνο μείωση του τζίρου (64,3%), της ζήτησης(64,4%), των παραγγελιών (67,8%). Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΙΜΕ-ΓΣΕΒΕΕ εκτιμάται ότι η συνολική πτώση στο τζίρο την τελευταία χρονιά άγγιξε το 20% (Ιούλιος 2013-Ιούλιος 2014). Η συνολική πτώση του τζίρου από την έναρξη της κρίσης αγγίζει το 75%. Ιδιαίτερα αρνητικοί είναι οι δείκτες ρευστότητας και
επένδυσης, αφού για ακόμη μια φορά το 72,8% των επιχειρήσεων παρουσίασε επιδείνωση στο δείκτη ρευστότητας, ενώ μόλις το 8,7% προχώρησε σε επενδύσεις.
Β. ΛΟΥΚΕΤΑ- ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
1) Σε σύγκριση με το Φεβρουάριο 2014, οι προβλέψεις εξαμήνου των επιχειρήσεων επιδεινώνονται σημαντικά (-44,8% έναντι -35,4%). Μάλιστα, το 21,4% αυτών τοποθετούν το ενδεχόμενο διακοπής λειτουργίας της επιχείρησης μέσα στο εξάμηνο. Αυτό σημαίνει ότι τα λουκέτα για το επόμενο εξάμηνο θα προσεγγίσουν τα 15,000.
2) Ιδιαίτερα αρνητικά είναι τα στοιχεία για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις, καθώς περισσότερες από τις μισές δηλώνουν ότι κινδυνεύουν να κλείσουν μέσα στο επόμενο εξάμηνο.
Γ. ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ- ΟΦΕΙΛΕΣ
1) Αναμφίβολα το σημαντικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις και επιτείνεται μέσα στο 2014 είναι η συσσώρευση οφειλών και η δεδηλωμένη πια αδυναμία πληρωμών για μεγάλο μέρος των επιχειρήσεων. Οι περισσότερες επιχειρήσεις εξακολουθούν να έχουν πολύ υψηλά χρέη προς όλες τις κατηγορίες «πιστωτών». Το μεγαλύτερο μέρος των καθυστερημένων οφειλών των επιχειρήσεων αφορά τις ασφαλιστικές οφειλές προς ΟΑΕΕ (41,7%). Ακολουθούν τα χρέη προς την εφορία (31,8%), τις ΔΕΚΟ (31,6%), τις τράπεζες (26,5%) και το ΙΚΑ (20,9%). 1 στις 4 επιχειρήσεις έχει καθυστερούμενες οφειλές σε προμηθευτές και ενοίκια.
2) Το 34,7% των επιχειρήσεων εκτιμά ότι δεν θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις φορολογικές υποχρεώσεις του 2014, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για την αδυναμία κάλυψης των ασφαλιστικών υποχρεώσεων ανέρχεται στο 35,7%.
Δ. ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ
1) Δεδομένου ότι, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΙΜΕ-ΓΣΕΒΕΕ, 15,000 επιχειρήσεις θα κλείσουν το επόμενο εξάμηνο, αυτό σημαίνει ότι υπάρχει κίνδυνος απώλειας 42,000 θέσεων συνολικής απασχόλησης (εργοδότες, αυτοαπασχολούμενοι, μισθωτοί). Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στο πρώτο εξάμηνο 2014 οι απώλειες θέσεων μισθωτής απασχόλησης στις ΜΜΕ εκτιμώνται στις 24,000.
2) Παρατηρείται ότι οι απώλειες θέσεων μισθωτής εργασίας (απολύσεις) έχουν μειωθεί σε σχέση με τα προηγούμενα έτη, όπως άλλωστε φαίνεται και από τις έρευνες εργατικού δυναμικού της ΕΛΣΤΑΤ. Έτσι, ενώ πριν από ένα χρόνο, η αναλογία προσλήψεων-απολύσεων ήταν 1:3, στο α’ εξάμηνο του 2014 η αναλογία αυτή είναι 1:1,5. Η επιβράδυνση αυτή δε θα πρέπει να αποδοθεί σε ανάκαμψη της επιχειρηματικής δραστηριότητας αλλά στις ραγδαίες μεταβολές που σημειώθηκαν στο καθεστώς απασχόλησης και τούτο γιατί:
α) έχει μειωθεί ο κατώτατος μισθός
β) οι μισές σχεδόν θέσεις απασχόλησης στις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις έχουν μετατραπεί σε θέσεις μερικής ή/και προσωρινής απασχόλησης
γ) οι μισές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα στην έγκαιρη καταβολή των μισθών
Ε. ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
1) Η σχέση ανάμεσα στο τραπεζικό σύστημα και την πλειοψηφία των μικρομεσαίων επιχειρήσεων έχει διαρραγεί ανεπανόρθωτα. Πριν από την κρίση, σύμφωνα με έρευνα του ΙΜΕ-ΓΣΕΒΕΕ, οι μισές σχεδόν επιχειρήσεις δε χρηματοδοτούσαν τις επενδυτικές δραστηριότητές τους μέσω τραπεζικού δανεισμού. Το ποσοστό αυτό ανήλθε στο 73,7% την περίοδο της κρίσης.
2) Από το 73,4% που δεν έλαβε πίστωση τα τελευταία 5 χρόνια, το 65,5% (δηλαδή το 48% στο σύνολο των επιχειρήσεων) δηλώνει ότι δε χρειάστηκε να καταφύγει σε τραπεζικό δανεισμό και καλύφθηκε με τα κεφάλαια που διέθετε. Το 34,5% (δηλαδή το 25% επί του συνόλου) που χρειάστηκε κεφάλαια θεωρεί απαγορευτικούς τους όρους πρόσβασης στη χρηματοδότηση.
3) Οι μισές σχεδόν επιχειρήσεις (47,1%) θεωρούν ότι τα χαμηλότερα επιτόκια θα διευκόλυναν την πρόσβασή τους στον τραπεζικό δανεισμό.
4) Από τις επιχειρήσεις που έχουν λάβει δάνειο από τις τράπεζες, το 46,2% δηλώνει ότι σημειώνουν καθυστερήσεις στις αποπληρωμές των δόσεων.
ΣΤ. ΕΙΔΙΚΟ ΘΕΜΑ- ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
1) Το 72,5% των επιχειρηματιών δηλώνει ότι κανένα από τα υφιστάμενα πολιτικά κόμματα δεν εκφράζει τα συμφέροντά τους. Το ποσοστό αυτό διευρύνθηκε σημαντικά μέσα σε ένα έτος (60% στην προηγούμενη έρευνα κλίματος, Ιούλιος 2013) και καταδεικνύει τη μεγάλη κρίση εκπροσώπησης που χαρακτηρίζει το ελληνικό πολιτικό σύστημα.