Πρεμιέρα έκανε χθες στο cine Φαργκάνη η νέα ταινία του Στέλιου Κούλογλου. Με αφορμή την άνοδο της Χρυσής Αυγής στις τελευταίες εκλογές, το μεγάλου μήκους (90 λεπτά) ντοκιμαντέρ που έχει τίτλο “Νεοναζί: Το Ολοκαύτωμα της Μνήμης” ερευνά την μνήμη, την λήθη και την ιστορική αλήθεια στην σύχρονη Ελλάδα, μέσα από τα μάτια των μαθητών ενός Λυκείου, στο Δίστομο. Συγκλονιστικές μαρτυρίες από τις σφαγές των γερμανικών στρατευμάτων κατοχής και των συνεργατών τους, που θέλουν να πάρουν την ρεβάνς για την ήττα του ναζισμού, 70 χρόνια πριν.
Ο Στέλιος Κούλογλου μιλά αποκλειστικά στο alterthess για την ταίνια του ταινία.
Συνέντευξη στον Ιάσονα Μπάντιο.
-Ένα ντοκιμαντέρ για την μνήμη ενάντια στην λήθη σε μια περίοδο που η ιστορία καλείται να συμβάλει ώστε να μην επαναληφθούν τα ίδια βήματα στην Ελλάδα του 2013. Είναι τελικά η γνώση της ιστορίας ικάνη να αποτρέψει την ανάδειξη φασιστικών φαινομένων σήμερα;
Υπάρχει μια ιστορική συνέχεια, την οποία είναι απαραίτητο να υπογραμμίζουμε, αντιμετωπίζοντας την Χρυσή Αυγή: ότι πρόκειται για πολιτικούς απόγονους των ταγματασφαλιτών. Η ταινία είναι «ένα ντοκιμαντέρ μέσα στο ντοκιμαντέρ». Πήγα σε ένα λύκειο στο Δίστομο και τους πρόβαλα ένα ντοκιμαντέρ για τις ναζιστικές θηριωδίες στα Καλάβρυτα, στον Χορτιάτη, στο Άουσβιτς. Ύστερα κατέγραψα τη συζήτηση με τους μαθητές, που ήταν εξαιρετικά ενδιαφέρουσα.
Στο Δίστομο, παρότι είναι περισσότερο ενημερωμένοι και ευαισθητοποιημένοι λόγω της ιστορίας της πόλης τους, οι μαθητές πρώτοι φορά έμαθαν ότι τα Τάγματα Ασφαλείας, και όχι οι Γερμανοί, έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο σε σφαγές και ολοκαυτώματα όπως στον Χορτιάτη, και συμμετείχαν στη σφαγή στο ίδιο το Δίστομο. Μαθαίνοντας ότι η Χρυσή Αυγή θεωρεί εθνικούς αγωνιστές τους ταγματασφαλίτες, που βίαζαν, σκότωναν εν ψυχρώ νήπια και ξεκοίλιαζαν εγκύους -οι μαρτυρίες είναι συγκλονιστικές- μπορείς ακριβώς να πάρεις μια διαφορετική θέση για τα σύγχρονα φαινόμενα βίας και φασισμού.
Πριν από μερικές εβδομάδες, στην εκδήλωση μνήμης για το τοπικό ολοκαύτωμα οι κάτοικοι του χωριού Τσαριτσάνη έδιωχναν τους Χρυσαυγίτες που πήγαν να καταθέσουν στεφάνι, φωνάζοντας: «Εσείς μας σκοτώσατε… δεν θα τους ξαναεκτελέσετε, 70 χρόνια μετά!». Η ιστορία είναι ζωντανή. Την καθυστέρηση της χώρας λόγω της Κατοχής και του Εμφυλίου πληρώνουμε ακόμη, και πολύ ακριβά.
-Θεωρείτε ότι πιο υπαρκτός αυτή την στιγμή είναι ο κίνδυνος της επικράτησης φασιστικών ομάδων ή ο κίνδυνος εκφασισμού μιας κοινωνίας στο όνομα των έκτακτων συνθηκών που επιβάλλει η οικονομική κρίση;
Εϊναι αλληλοτροφοδοτούμενες διαδικασίες. Όσο η κοινωνία, στο όνομα της κρίσης, παίρνει έκτακτα μέτρα υλοποιώντας το πρόγραμμα των φασιστικών ομάδων, τόσο οι τελευταίες δυναμώνουν. Αυτή την στιγμή βρίσκομαι στην Γερμανία για τα γυρίσματα ενός ντοκιμαντέρ με αφορμή τα 80 χρόνια από την άνοδο του Χίτλερ. Αυτό έγινε και στην δημοκρατία της Βαιμάρης, με τα έκτακτα μέτρα που οδήγησαν στην κατάληψη της εξουσίας από τους ναζί.
Και από την άλλη πλευρά, το δυνάμωμα των νεοναζί σπρώχνει την πολιτική προς την άκρα δεξιά και τα έκτακτα μέτρα. Αρκει να παρατηρήσετε την πολιτική της κυβέρνησης και της ΝΔ που υιοοθετεί την πλατφόρμα της Χρυσής Αυγής σε ορισμένα θέματα,για να κερδίσει -ή να μην χάσει κι άλλους-ψήφους. Η κοινωνία-κότα έκανε το “Χρυσό” Αυγό ή το τελευταίο την κότα;
– Πολλές και διαφορετικές είναι οι απόψεις που κατατίθενται δημόσια για την αντιμετώπιση της Χρυσής Αυγής. Από το να αντιμετωπίζεται θεσμικά, ως κόμμα της αντιπολίτευσης, μέχρι και να τεθεί εκτός νόμου. Από την πλευρά σας πως αντιμετωπίζετε το θέμα της προβολής του μορφώματος αυτού από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης;
Κατ’ αρχήν τα ΜΜΕ δεν πρέπει να διαδίδουν τους αστικους μύθους, όπως πχ ότι η Χρυσή Αυγή προστατεύει τους ηλικιωμένους για να πάνε στις τράπεζες: αποδείχθηκε ότι το ρεπορτάζ στην εφημερίδα “Πρώτο Θέμα” που δημοσιεύθηκε ένα μήνα πριν τις εκλογές του περασμένου Μαίου και διέδωσε τον μύθο αυτον, ήταν στημμένο. Η γιαγιά ήταν η μητέρα υποψήφιου βουλευτή της Χρυσής Αυγής.
Ύστερα δεν πρέπει να παραποιούν την αλήθεια. Μετά τις εκλογές του περασμένου Μαΐου, τα ΜΜΕ μετέδωσαν ότι η Χρυσή Αυγή έλαβε περίπου 1.000 ψήφους στα Καλάβρυτα και το Δίστομο. Τις αμέσως επόμενες μέρες, στην ερώτηση αν είναι νεοναζί και αν σχετίζονται με τον Χίτλερ, οι εκπρόσωποι της Χρυσής Αυγής απαντούσαν: «Οι δημότες στα Καλάβρυτα και το Δίστομο απάντησαν ήδη, με την ψήφο τους».
Είχε γίνει μεγάλος θόρυβος τότε για τις ψήφους στις μαρτυρικές πόλεις. Αλλα η είδηση ήταν κατασκευασμένη. Τα Καλάβρυτα και το Δίστομο είναι καλλικρατικοί δήμοι, αλλά τα συνεχή ρεπορτάζ το απέκρυψαν. Λέγανε π.χ. ότι στο Δίστομο η Χρυσή Αυγή είχε πάρει 350 ψήφους, αλλά μετράγανε και τις ψήφους από την Αράχοβα, τα Άσπρα Σπίτια, όλα τα γύρω χωριά. Μέσα στο Δίστομο, η Χρυσή Αυγή είχε πάρει 8 ψήφους. Οι μαθητές του Διστόμου λένε στο ντοκιμαντέρ ότι επεσήμαναν το λάθος στα τηλεοπτικά συνεργεία που κατέφθασαν επιτόπου, αλλά δεν συμπεριέλαβαν τις διαμαρτυρίες στα ρεπορτάζ τους.
Ας ξεκινήσουμε λοιπόν από την στοιχειώδη δεοντολογία για να πάμε μετά και σε πιο λεπτά ζητήματα, όπως είναι η προβολή ή μη των δραστηριοτήτων της ΧΑ και με ποιο τρόπο. Η γνώμη μου είναι ότι πρέπει το μόρφωμα αυτό να παρουσιάζεται όπως πραγματικά είναι: σαν μια μιλιταριστική,φασιστική οργάνωση που καταφεύγει σε εγκληματικές δραστηριότητες.
Διαβάστε σχετικά: Πρεμιέρα στο cine Φαργκάνη για το «Νεοναζί: Το Ολοκαύτωμα της Μνήμης»