Τα βήματα των παππούδων τους που έφυγαν πρόσφυγες στην Τσεχία μετά το τέλος του εμφυλίου αποφάσισαν να ακολουθήσουν δύο γυναίκες, ελληνικής καταγωγής καθηγήτριες γιόγκα που μεγάλωσαν στον Καναδά . Η Χριστίνα και η Άννα Σμούτνι ξεκίνησαν από το Μπρό τη Τσεχίας την 1η Αυγούστου διέσχισαν με τα πόδια όλη την Κεντρική Ευρώπη και τα Βαλκάνια διανύοντας πάνω από 1.500 χλ. σε 56 ημέρες προκειμένου να κάνουν την αντίστροφη διαδρομή του παππού τους με τελικό προορισμό την Ελλάδα. Το alterthess.gr μίλησε μαζί τους προκειμένου να μάθει για τους λόγους αυτής της απόφασης αλλά και το τι τους αποκάλυψε το ταξίδι αυτό.
Όπως ανέφερε, μεταξύ άλλων, η Χριστίνα, βασικός στόχος του ταξιδιού ήταν στρέψουν τα βλέμματα στην κατάσταση που αντιμετωπίζει η πλειονότητα των πολιτών της Ελλάδας στην κρίση καθώς και στο ζήτημα της αλληλεγγύης στους χιλιάδες μετανάστες που περπατούν καθημερινά χιλιάδες χιλιόμετρα μέχρι να φτάσουν στον τελικό τους προορισμό. «Η πρώτη μας σκέψη ήταν αρχικά να ανοίξουμε ένα στούντιο γιόγκα στην Αθήνα αλλά επειδή συνειδητοποιήσαμε ότι η κατάσταση στην Ελλάδα δεν ευνοούσε μια τέτοια προσπάθεια, «έπεσε» η ιδέα να το επιχειρήσουμε στην Πράγα. Ούτε αυτό έγινε τελικά και συνειδητοποιήσαμε ότι όλα αυτά μπορούν να περιμένουν. Συζητώντας το σκεφτήκαμε ότι στην Ελλάδα οι περισσότεροι άνθρωποι προσδοκούν να έχουν μια δουλειά, έναν μισθό δηλαδή βρίσκονται σε μια κατάσταση αναμονής. Μια μέρα λοιπόν αποφασίσαμε να έρθουμε στην Ελλάδα και αυτό να γίνει άμεσα ως μία συμβολική κίνηση ότι όταν πολλοί φεύγουν από την χώρα εμείς αποφασίζουμε να γυρίσουμε περπατώντας»
Η Χριστίνα μας διηγήθηκε την ιστορία των παπούδων της οι οποίοι όντας πρόσφυγες του Πόντου ήρθαν στην Ελλάδα και έφυγαν ξανά ως πρόσφυγες το `49 μετά την λήξη του Εμφυλίου, πήγαν στη Σερβία μετά στην Τσεχία, έμειναν εκεί 30 χρόνια και γύρισαν πίσω το 79. «Εμείς γεννηθήκαμε στην Τσεχία και ήρθαμε το `81 πίσω στην Ελλάδα. Επειδή όμως η μητέρα μου παντρεύτηκε έναν Τσέχο δεν μπορούσε να έχει άδεια εργασίας στην Ελλάδα και έτσι ήταν πολύ δύσκολο να ζήσουμε εδώ. Έτσι φύγαμε στον Καναδά. Μετά έξι μήνες με το ΠΑΣΟΚ στην κυβέρνηση μπορούσαμε να γυρίσουμε στην Ελλάδα αλλά δεν το κάναμε.» εξήγησε και συμπλήρωσε «Όλη μου τη ζωή προσπαθούσα να βρω την ταυτότητα μου, Ελληνίδα, Καναδή, Τσέχα. Έτσι, γυρνώντας στην Ελλάδα το 2002 για να δω τον παππού επιδίωξα να ψάξω την ιστορία του, μια ιστορία προσφυγιάς. Ο ίδιος πάντα έλεγε ότι αυτή η χώρα δεν έχει κάνει τίποτα για τους πρόσφυγες, δεν αναγνώρισε ποτέ τον αγώνα τους»
Για την Χρίστινα το ταξίδι αυτό ήταν μια καλή ευκαιρία για να συζητήσει με άλλους ανθρώπους το ζήτημα των μεταναστών που ζουν σε άθλιες συνθήκες στην Ελλάδα και γίνονται δέκτες ρατσιστικών επιθέσεων. «Είναι τρομακτικό να βλέπεις τον φόβο στα μάτια τους, είναι τρομακτικό αυτό που συμβαίνει το 2012 στην Ελλάδα. Μοιάζει σαν ο φασισμός μετά 60 χρόνια να επιστρέφει στην Ελλάδα» τόνισε.
Η Άννα ζει στον Καναδά και είδε το ταξίδι αυτό ως μια προσπάθεια να επανεξετάσει την σχέση της με τη γη. «Η πράξη του να ζεις έξω στην ύπαιθρο σε σκηνή κάτω από το φεγγάρι για δύο μήνες διαμόρφωσε την σχέση μου με το έδαφος αλλά και δημιούργησε βασικά ερωτήματα μέσα μου π.χ. το πώς παράγεται η τροφή κ.α.» σημείωσε και πρόσθεσε «Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού αυτού συναντήσαμε διάφορους ανθρώπους στα χωριά από τα οποία περάσαμε, που μας βοήθησαν, δίνοντας μας από βασικά είδη πρώτης ανάγκης μέχρι συμβουλές για την διαδρομή. Ήταν σημαντική βοήθεια για μας καθώς δεν είχαμε προηγούμενη εμπειρία. Περπατώντας, ένοιωθα δυνατή και εναργής τόσο στο σώμα όσο και στο μυαλό. Στις πρώτες 3 χώρες (Αυστρία, Σλοβακία και Ουγγαρία) ακολουθούσαμε ποδηλατικά μονοπάτια καλά συντηρημένα, στα Βαλκάνια ήταν διαφορετικά. Αυτό που μου έκανε εντύπωση εκεί ήταν η δύναμη των κατοίκων που μας διηγούνταν ιστορίες του πως επέζησαν των βομβαρδισμών. Είχαν μια άποψη ότι «αυτό το περάσαμε μαζί και επιβιώσαμε». Δεν ένοιωθες ότι ζητούσαν βοήθεια. Καθ’ όλη την διαδρομή σκεφτόμασταν τους μετανάστες και τα χιλιάδες χιλιόμετρα που περπατούν χωρίς να ξέρουν τι τους περιμένει. Ήταν για μας ένας φυσικός τρόπος να αισθανθούμε στο σώμα μας το τι μπορεί να νοιώθουν οι άνθρωποι αυτοί, την εξάντληση του ταξιδιού, την δίψα και το πόσο ευάλωτος είσαι μετά από τόσο περπάτημα».
«Πριν λίγο καιρό που βρέθηκα στην Πάτρα κατά τη διάρκεια εκπαίδευσης πάνω στην χορογραφία με θέμα την μετανάστευση κάναμε επαφές με ανθρώπους που ασχολούνται με το ζήτημα αυτό. Επιθυμία μας είναι να δημιουργήσουμε σχέσεις με κοινωνικές οργανώσεις και να δούμε πως μπορούμε εμείς μέσω των μαθημάτων γιόγκα να στηρίξουμε τις προσπάθειές τους χρηματικά αλλά και με άλλους τρόπους» συμπλήρωσε.
Αναφορικά με το τι σημαίνει η γιόγκα στη ζωή τους η Χριστίνα δήλωσε « Είναι κάτι σαν ακτιβισμός, να εξετάζεις του εαυτό σου πνευματικά και σωματικά κάθε μέρα, σε βοηθάει ακόμη να έχεις καλύτερη επαφή με τον κόσμο στον οποίο ζεις. Δεν είναι απλά μια ατομική πράξη αντίθετα σε εμπνέει να ξοδέψεις χρόνο προκειμένου να καταλάβεις τι συμβαίνει σε σένα και τους γύρω σου» τόνισε και συνέχισε « Αυτό το είδαμε για παράδειγμα κατά τη διάρκεια του ταξιδιού όταν αναγκαζόμασταν μαζί με αυτούς που μας συντρόφευαν στο ταξίδι να μοιραστούμε έναν πολύ μικρό χώρο. Η διαχείριση αυτή της συνθήκης είχε πολύ ενδιαφέρον.» Επιπλέον, σύμφωνα με την Χριστίνα, η γιόγκα ενέχει την φιλοσοφία του να είσαι πολιτικά ενεργός χωρίς να χρησιμοποιείς βία.
Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού και της επαφής με τον κόσμο που συναντούσαν ήρθαν αντιμέτωπες με διάφορα ταμπού γύρω από την γιόγκα τα οποία εξέθρεψε η χριστιανική θρησκεία και τα οποία αναγκάζονταν να αποδομήσουν. «Μερικοί είχαν την άποψη ότι στην γιόγκα καλείς τα πνεύματα, τους διαβόλους και άλλα τέτοια… Υπάρχει ένα μισαντερστέντινγκ» κατέληξε γελώντας…
Σ. Πουλημένη