2012: Περισσότερα από 8 τρις δολάρια ζητούν χρηματοδότες

Το 2012 θα είναι μια κρίσιμη, από όλες τις απόψεις, χρονιά σε παγκόσμιο επίπεδο.

Του Γιώργου Τοζίδη

Μόνο το δημόσιο χρέος των χωρών του G7 και των BRIC που λήγει και πρέπει να αναχρηματοδοτηθεί, ανέρχεται στο συνολικό ύψος των 7,6 τρις δολαρίων (περισσότερα από 8 τρις αν συμπεριληφθούν και οι τόκοι 701 δις δολάρια), όπως αναλυτικά παρουσιάζεται στον παρακάτω πίνακα.

Η αναχρηματοδότηση των παραπάνω χρεών θα γίνει σε περιβάλλον ύφεσης για τις αναπτυγμένες χώρες σύμφωνα με τις προβλέψεις των διεθνών οργανισμών, όπως του Δ.Ν.Τ. και της Παγκόσμιας Τράπεζας, που μειώνουν συνεχώς το ύψος της ανάπτυξης. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και στην Κίνα (κόπωση του αναπτυξιακού υποδείγματος) και την Ιαπωνία (μείωση των εξαγωγών) αρχίζουν και γίνονται εμφανείς οι επιπτώσεις από την κρίση της Ευρώπης και των Η.Π.Α. Εκτιμάται ότι αν συνεχιστεί η επιδείνωση της τρέχουσας δημοσιονομικής κατάστασης στην Ευρωζώνη, με τις περισσότερες χώρες να εξακολουθούν να παρουσιάζουν ελλειμματικούς προϋπολογισμούς ή /και αύξηση του δημόσιου χρέους, το αποτέλεσμα θα είναι η συρρίκνωση του παγκόσμιου ΑΕΠ κατά 2%. Ανάλογη προβλέπεται ότι θα είναι και η επίπτωση στους ρυθμούς ανάπτυξης από την προσπάθεια των  Η.Π.Α. να μειώσουν το έλλειμμα, που υπερβαίνει το 1 τρις δολάρια, περικόπτοντας κοινωνικές αλλά πλέον και αμυντικές δαπάνες.
Τα κόστη δανεισμού των παραπάνω χωρών ακολουθούν διαφορετική πορεία. Αυξάνονται για Ιταλία και Γαλλία ενώ είναι σημαντικά μειωμένα για Ιαπωνία, Η.Π.Α. και Γερμανία. Συγκεκριμένα :
1. Η απόδοση του δεκαετούς ιαπωνικού ομολόγου είναι μικρότερη από 1% (2η ελάχιστη απόδοση μετά τα αντίστοιχα ελβετικά ομόλογα) παρόλο που το ιαπωνικό δημόσιο χρέος υπερβαίνει το 200% του Α.Ε.Π.,
2. Το μέσο κόστος δανεισμού για τις Η.Π.Α. είναι 2,18% περίπου μειωμένο σε σύγκριση με το 2009 (2,51%),
3. Ανάλογα μειωμένο είναι και το κόστος δανεισμού της Γερμανίας που εκτιμάται ότι έχει εξοικονομήσει περισσότερα από 20 δις από τη μείωση του κόστους δανεισμού.
Ενδεικτικός είναι ο παρακάτω πίνακας που εμφανίζει τα κόστη δανεισμού της Ελλάδας, της Γερμανίας και των Η.Π.Α.

Οι Ιαπωνία, Η.Π.Α. και Γερμανία ενώ συγκεντρώνουν το 78% περίπου του δημόσιου χρέους που πρόκειται να αναχρηματοδοτηθεί, δεν αντιμετωπίζουν ουσιαστικό πρόβλημα για διαφορετικούς λόγους :
1. Το δημόσιο χρέος της Ιαπωνίας είναι σε μεγάλο βαθμό εσωτερικό και η χρηματοδότησή του θεωρείται εξασφαλισμένη λόγω του σωρευτικού πλεονάσματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών,
2. Οι Η.Π.Α. στηρίζονται αφενός στο ότι το δολάριο είναι παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα που στηρίζεται στις «λόγχες» του ισχυρότερου στρατού στον κόσμο και αφετέρου στην αλληλεξάρτηση δανειστών – οφειλέτη, ιδιαίτερα όταν ο δεύτερος είναι ο καλύτερος πελάτης των προϊόντων των πρώτων.
3. Η Γερμανία εκμεταλλεύεται τόσο την κρίση της ευρωζώνης και την υποβάθμιση της πιστωτικής αξιολόγησης των περισσότερων χωρών της όσο και την καλύτερη οικονομική θέση της ώστε να επιτυγχάνει χαμηλότερα επιτόκια δανεισμού.
Το 2012 θα είναι μια χρονιά που η κρίση του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού θα αγγίξει τα όριά της σε πλανητικό επίπεδο. Τα κινήματα, που ήλθαν στο προσκήνιο την προηγούμενη χρονιά, θα καταφέρουν να επιβάλουν τη δική τους διέξοδο;