Ελλείψεις και κενά εντοπίζουν εφτά γυναικείες οργανώσεις και φεμινιστικές συλλογικότητες στο πολυνομοσχέδιο για την ενδοοικογενειακή βία. Εκτός από την αδυναμία διαβούλευσης καθώς αυτό τέθηκε σε δημόσιο διάλογο μέσα στην εορταστική περίοδο για μόλις 14 ημέρες, οι γυναικείες οργανώσεις και οι φεμινιστικές συλλογικότητες δηλώνουν, μεταξύ άλλων, ότι δεν έχουν νομοθετηθεί πάγια αιτήματα των γυναικείων οργανώσεων: «για παράδειγμα η νομοθέτηση της ηλεκτρονικής επιτήρησης του δράστη με τη χρήση τεχνολογίας εντοπισμού θέσης και κίνησης (βραχιολάκι) στις περιπτώσεις που έχουν επιβληθεί περιοριστικοί όροι μη προσέγγισης του θύματος», με αποτέλεσμα να υπάρχει περιορισμένη αποτελεσματικότητα καθώς δεν εγγυάται γενικότερα την μη προσέγγιση του θύματος, παρά μόνο τη μη προσέγγιση σε συγκεκριμένους χώρους.
Επίσης, σύμφωνα με τις οργανώσεις, «υπάρχουν σημαντικά κενά που αφορούν την εφαρμογή των μέτρων, την επαρκή χρηματοδότηση και τους πόρους για τη στήριξη των υπηρεσιών, ενώ υπάρχουν και αντιφάσεις στην αξιολόγηση και τη διαχείριση υποθέσεων με επαναλαμβανόμενη βία. Αν δεν λυθούν αυτά τα προβλήματα, το νομοσχέδιο δεν θα είναι αποτελεσματικό. Ο νόμος θα πρέπει να συνοδευτεί από ενισχυμένα μέτρα εφαρμογής και συνεργασίας μεταξύ των φορέων του δικαστικού και κοινωνικού συστήματος, για να εξασφαλιστεί η πλήρης προστασία των θυμάτων και η αποδοτική αποτροπή της βίας». Εντυπωσιακή είναι και η έλλειψη αναφοράς στον όρο «γυναικοκτονία» στο προτεινόμενο νομοσχέδιο, όταν η οδηγία έχει στο προοίμιο αναφορά στις γυναικοκτονίες, ως βία κατά των γυναικών, καθώς και αναφορά στην υποστήριξη των παιδιών των θυμάτων.
Δείτε ολόκληρη την ανακοίνωση όπου αναπτύσσεται η κριτική των φεμινιστικών συλλογικοτήτων και οι διεκδικήσεις τους:
Στις 24.12.2024 ο Υπουργός Δικαιοσύνης Γεώργιος Φλωρίδης έθεσε σε δημόσια διαβούλευση ένα πολυνομοσχέδιο, περίπου 60 άρθρων με ημερομηνία λήξης την 7η Ιανουαρίου 2025, ώρα 20:00
Εξαιρετικά αρνητικό είναι το γεγονός ότι το Υπουργείο Δικαιοσύνης επιλέγει να θέσει σε δημόσιο διάλογο ένα σοβαρότατο νομοσχέδιο μέσα στην εορταστική περίοδο, χωρίς να παρέχεται η δυνατότητα ουσιαστικής διαβούλευσης. Τι διαβούλευση μπορεί να γίνει μέσα σε 14 ημέρες εορτών και διακοπών;;;
Το Υπουργείο Δικαιοσύνης επιλέγει να μην συγκροτήσει νομοπαρασκευαστική επιτροπή, όταν τόσα Υπουργεία και φορείς θα χρειαστεί να εμπλακούν, αν, όντως, επιδιώκεται η εφαρμογή του νομοσχεδίου. Η συμμετοχή εκπροσώπων συναρμόδιων φορέων θα επέλυε αρκετά θέματα. Π.χ. το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη έχει συγκροτήσει Ομάδα Εργασίας για την βία κατά των γυναικών και την ενδοοικογενειακή βία. Στις συνεδριάσεις της Ομάδας Εργασίας που συμμετέχουν μέλη γυναικείων οργανώσεων έχει κατατεθεί πληθώρα αιτημάτων επεξεργασμένων από τις οργανώσεις αυτές. Η απουσία της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής εμποδίζει την προσέγγιση με ολοκληρωμένο και ουσιαστικό τρόπο. Θέματα υπάρχουν επίσης σε σχέση με το Υπουργείο Υγείας, με το Υφυπουργείο Ισότητας των Φύλων και το Υπουργείο Παιδείας.
Το Υπουργείο Δικαιοσύνης επιλέγει να μην συνδιαλέγεται με τις γυναικείες οργανώσεις που έχουν εμπειρία χρόνων από τον εθελοντικό τους αγώνα. Στη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης και στις συστάσεις της GREVIO για τον έλεγχο της εφαρμογής της Σύμβασης (νόμος 4531/2018) κατηγορηματικά δηλώνεται η αναγκαιότητα συνεργασίας με τις γυναικείες οργανώσεις και ο διάλογος για την επίλυση προβλημάτων.
Στο νομοσχέδιο δεν ενσωματώνεται ολόκληρη την οδηγία της ΕΕ 2024/1385, αν και έχει δοθεί επαρκής χρόνος για την επεξεργασία της και την ενσωμάτωσή της στο εθνικό μας δίκαιο. Μία τόσο σημαντική οδηγία, που θέτει και νέα ζητήματα σε σχέση με τη βία κατά των γυναικών στον κυβερνοχώρο, θα έπρεπε να αποτελέσει από μόνη της ειδικό νομοσχέδιο, το οποίο, σε συνδυασμό με τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης και τις συστάσεις της GREVIO θα μπορούσε να αποτελέσει ένα ολοκληρωμένο νομοθετικό πλαίσιο για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας.
Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα έχει υποχρέωση να απαντήσει στην επιτροπή ελέγχου της εφαρμογής της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης, GREVIO, για την εφαρμογή των συστάσεων, μέχρι την 5η Δεκεμβρίου 2026.
Εντυπωσιακή είναι η έλλειψη αναφοράς στον όρο «γυναικοκτονία» στο προτεινόμενο νομοσχέδιο, όταν η οδηγία έχει στο προοίμιο αναφορά στις γυναικοκτονίες, ως βία κατά των γυναικών, καθώς και αναφορά στην υποστήριξη των παιδιών των θυμάτων. Το φεμινιστικό κίνημα δίνει αγώνα για την αναγνώριση της γυναικοκτονίας ως ένα αυτοτελές ποινικό αδίκημα, και την θεσμική αλλαγή που θα ενισχύσει την πρόληψη, θα διασφαλίσει την απονομή δικαιοσύνης (χωρίς την αναγνώριση των ελαφρυντικών, τα οποία μετατρέπουν τη γυναικοκτονία σε έγκλημα «πάθους» ή «τιμής») και θα εξασφαλίσει την προστασία και στήριξη των οικογενειών των θυμάτων.
To γυναικείο κίνημα διεκδικεί χρόνια τώρα τη δημιουργία Οικογενειακών Δικαστηρίων στελεχωμένων με επαγγελματίες ψυχικής υγείας, που θα υποστηρίζουν το Δικαστήριο και θα αναλάβουν επίσης την επιτήρηση της εφαρμογής και των προβλημάτων στην εφαρμογή των αποφάσεων.
Αναγνωρίζουμε ότι το νομοσχέδιο ενσωματώνει θετικά μέτρα, όπως η επιτάχυνση της δικαστικής διαδικασίας, η αυστηροποίηση των ποινών και η ενίσχυση της προστασίας των θυμάτων. Παράλληλα, προβλέπει μέτρα για την παρακολούθηση των καταδικασθέντων και την πρόληψη μέσω κοινωνικών και εκπαιδευτικών δράσεων.
Ωστόσο κρίνεται ελλιπής ακόμη και στα επί μέρους άρθρα, όπως για παράδειγμα η νομοθέτηση της ηλεκτρονικής επιτήρησης του δράστη με τη χρήση τεχνολογίας εντοπισμού θέσης και κίνησης (βραχιολάκι), χρόνιο αίτημα των γυναικείων οργανώσεων, στις περιπτώσεις που έχουν επιβληθεί περιοριστικοί όροι μη προσέγγισης του θύματος, όπως προτείνεται στο άρθρο 18 του ν/σ, είναι εξαιρετικά περιορισμένης αποτελεσματικότητας, καθώς δεν εγγυάται γενικότερα την μη προσέγγιση του θύματος, παρά μόνο τη μη προσέγγιση σε συγκεκριμένους χώρους.
Επίσης υπάρχουν σημαντικά κενά που αφορούν την εφαρμογή των μέτρων, την επαρκή χρηματοδότηση και τους πόρους για τη στήριξη των υπηρεσιών, ενώ υπάρχουν και αντιφάσεις στην αξιολόγηση και τη διαχείριση υποθέσεων με επαναλαμβανόμενη βία. Αν δεν λυθούν αυτά τα προβλήματα, το νομοσχέδιο δεν θα είναι αποτελεσματικό. Ο νόμος θα πρέπει να συνοδευτεί από ενισχυμένα μέτρα εφαρμογής και συνεργασίας μεταξύ των φορέων του δικαστικού και κοινωνικού συστήματος, για να εξασφαλιστεί η πλήρης προστασία των θυμάτων και η αποδοτική αποτροπή της βίας.
Διεκδικούμε:
Η οδηγία ΕΕ 2024/1385 να αποτελέσει από μόνη της νέο ολοκληρωμένο νομοσχέδιο σε συνδυασμό με την Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης (4531/2018) και την εφαρμογή των συστάσεων της GREVIO που έχουν υποβληθεί στην χώρα μας από 14/11/2023.
Εισαγωγή του όρου «γυναικοκτονία» στο νομικό πλαίσιο.
Υλοποίηση του νόμου (2447/96) για τη δημιουργία Οικογενειακών Δικαστηρίων.
Περισσότερες δομές στήριξης θυμάτων ενδοοικογενειακής και οικονομικής βίας.
Ενίσχυση των μέτρων για την ταχεία απομάκρυνση προσβλητικού διαδικτυακού περιεχομένου.
Συντονισμένη εκπαίδευση των εμπλεκόμενων επαγγελματιών.
Εισαγωγή του μαθήματος της ισότητας των φύλων στο εκπαιδευτικό μας σύστημα.
Για την Επιτροπή για το Οικογενειακό Δίκαιο και την Συναινετική Συνεπιμέλεια
Οι γυναικείες οργανώσεις/φεμινιστικές συλλογικότητες
Δίκτυο για την Αντιμετώπιση της Βίας κατά των Γυναικών
Δίκτυο Γυναικών Συγγραφέων κατά της Έμφυλης Βίας και των Γυναικοκτονιών, «η φωνή της»
Ελληνικό Δίκτυο για την Φεμινιστική Απεργία
Ένωση Γυναικών Ελλάδας (Ε.Γ.Ε.)
Ένωση Ελληνίδων Νομικών
Εργαστήριο Σπουδών Φύλου, Τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής, Πάντειο Πανεπιστήμιο
ΜΗΤΕΡΑΣ ΕΡΓΟΝ Σύλλογος Πολύτεκνων Μητέρων
Οι μαμάδες Mother’s Wings Greece
Ομάδα γυναικών του συλλόγου κοινωνικής και Πολιτιστικής Παρέμβασης Θρυαλλίδα
Ομάδα Γυναικών Πτολεμαΐδας
Πρωτοβουλία Γυναικών Πειραιά
Σωματείο Γυναικείων Δικαιωμάτων «ΤΟ ΜΩΒ»
Φεμινιστική Συλλογικότητα ΘΕΟΔΩΡΑ
