Όπως αποκαλύπτεται καθημερινά από τις ειδήσεις που δημοσιεύει το OVD-info – ένα ανεξάρτητο ρωσικό πρότζεκτ μέσων ενημέρωσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα – η φεμινιστική διαμαρτυρία στη Ρωσία παραμένει η πιο ριζοσπαστική, η πιο οργανωμένη και η πιο δημιουργική. Το επιβεβαιώνει, επίσης, το ανεξάρτητο περιοδικό The Moscow Time σε άρθρο της 29ης Μαρτίου με τίτλο: The Feminist Face of Russian Protests. Το άρθρο βασίζεται σε συνεντεύξεις κάποιων ακτιβιστριών της FAR (Feminist Anti-War Resistance) και συγκεκριμένα των δύο ιδρυτριών του: την Ella Rossmann, ιστορικό, κάτοικο Λονδίνου, και την Daria Serenko, ήδη φυλακισμένη για τη διάδοση συμβόλων που σχετίζονται με την υπόθεση Naval’nyj. (1)
Η FAR ήταν η πρώτη οργάνωση που ιδρύθηκε στη Ρωσία ενάντια στον πόλεμο στην Ουκρανία. Ήδη από τις πρώτες μέρες της σύγκρουσης εξέδωσε ένα μανιφέστο στο οποίο έκανε έκκληση σε όλες τις φεμινίστριες στη Ρωσία και σε όλο τον κόσμο να συμμετάσχουν στις αντιπολεμικές εκστρατείες. Μέχρι σήμερα, το μανιφέστο έχει μεταφραστεί σε τριάντα γλώσσες και η FAR επεκτείνει συνεχώς την επιρροή της. Έχει οργανώσει διαδηλώσεις σε περισσότερες από εκατό πόλεις και μπορεί να υπολογίζει σε 26.000 υποστηρικτές-τριες.
Για να παρακάμψουν τις απαγορεύσεις και να ξεφύγουν από την καταστολή, οι ακτιβίστριες εφευρίσκουν νέους τρόπους διαμαρτυρίας κάθε μέρα: βάζουν λουλούδια σε συμβολικά μέρη, δημιουργούν αντικείμενα τέχνης και τα τοποθετούν σε πάρκα, γράφουν συνθήματα σε χαρτονομίσματα και σε κέρματα, φορούν μπλε και κίτρινα ρούχα και πολλά άλλα, τα οποία, σε κάθε περίπτωση, είναι πάντα επικίνδυνα. Η Daria Serenko είπε: «Η κατάσταση αλλάζει κάθε μέρα. Αυτό που ήταν αποδεκτό χθες δεν λειτουργεί σήμερα. Πριν από μια εβδομάδα μπορούσες να ντυθείς στα μαύρα και να κρατάς ένα λευκό τριαντάφυλλο στο χέρι σου. Τώρα γι’ αυτό υπάρχει η ποινή της κράτησης».
Οι ακτιβίστριες της FAR δίνουν λεπτομερείς οδηγίες για την ασφάλεια της επικοινωνίας και την αποφυγή της συνάντησης με την αστυνομία στους δρόμους. Διατηρούν επαφή με τις συλληφθείσες, εξασφαλίζουν δικηγόρους και παρέχουν ψυχολογική υποστήριξη σε όσες έχουν υποστεί βία ή έχουν χάσει τη δουλειά τους λόγω του ακτιβισμού τους. Τη διαμαρτυρία τους υποστηρίζουν, επίσης, μερικοί άνδρες καθώς και μέλη της LGBT κοινότητας
Πώς εξηγείται η ικανότητα κινητοποίησης της FAR; «Κατά τη γνώμη μου – είπε η Daria Serenko – παρακολούθησα το ρωσικό φεμινιστικό κίνημα για τρία χρόνια, ως μέλος και ως ερευνήτρια – υπάρχουν τώρα περισσότερες από 45 φεμινιστικές ομάδες βάσης στη Ρωσία. Συνεργάζονται μεταξύ τους. Αυτός είναι ο λόγος που οι φεμινίστριες είναι σε θέση να κινητοποιηθούν γρήγορα και να ρισκάρουν με θάρρος». Μια άλλη ακτιβίστρια δήλωσε: «Προσωπικά δεν φοβάμαι […] Οι διαμαρτυρίες γίνονται όλο και πιο δημιουργικές». «Η συνείδηση είναι πιο δυνατή από τον φόβο», έγραψε μια άλλη στις 7 Απριλίου στο πλακάτ που κρατούσε στα χέρια της στο Timašëvsk, μια πόλη στη νότια Ρωσία.
Σχετικά με τη δημιουργικότητα της διαμαρτυρίας παρενέβη πρόσφατα η Maria Silina, ιστορικός τέχνης και καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Κεμπέκ στο Μόντρεαλ. Σε ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε στην The Conversation στις 7 Απριλίου 2022, με τίτλο: Russia’s Feminists Are Protesting the War and Its Propaganda with Stickers, Posters, Performance and Graffiti, ανέλυσε τον χαρακτήρα της φεμινιστικής διαμαρτυρίας στη Ρωσία βασισμένη κυρίως σε συνεντεύξεις.
Πολλές καλλιτέχνιδες (2), μετά τους κατασταλτικούς νόμους και τη λογοκρισία, έχουν στραφεί σε υπόγειες μορφές «αρτ-ακτιβισμού». Πολλές από αυτές, συμπεριλαμβανομένων των queer και των τρανς ανθρώπων, έχουν δημιουργήσει ένα τεράστιο αποκεντρωμένο δίκτυο για να συντονίζουν άμεσες ενέργειες διαμαρτυρίας και σαμποτάζ σε επίπεδο γειτονιάς. «Η φεμινιστική αντίσταση ενάντια στον πόλεμο», γράφει η Silina, «είναι μια αυτοοργανωμένη και αποκεντρωμένη ρωσόφωνη κοινότητα που διαχειρίζεται την αντίσταση ενάντια στον πόλεμο και επικοινωνεί με τους-τις οπαδούς της και με υποστηρικτές και υποστηρίκτριες μέσω του Telegram». Τα μέλη της ομάδας έχουν κινηματογραφήσει και διαδώσει τις βαναυσότητες της αστυνομίας και έχουν χρησιμοποιήσει την τεχνική του détournement (3) για να γελοιοποιήσουν τα μηνύματα της προπαγάνδας και να αντιστρέψουν το νόημά τους.
Όπως επιβεβαιώνουν οι ειδήσεις που συγκεντρώθηκαν από το OVID-info, οι μεμονωμένες διαμαρτυρίες, που διεξάγονται κυρίως από γυναίκες, φοιτητές και μέλη της LGBTQ + κοινότητας στα νευραλγικά σημεία των πόλεων, με τον επαναλαμβανόμενο χαρακτήρα τους, κατάφεραν να τραβήξουν την προσοχή του πληθυσμού και να πετύχουν συλλογική υποστήριξη. Πράγματι, δεν είναι λίγοι εκείνοι που προσφέρουν τη βοήθειά τους στον σχεδιασμό, την εκτύπωση και τη διανομή του πληροφοριακού υλικού ενάντια στον πόλεμο. Για να προσεγγίσουν ηλικιωμένους, που περισσότερο από άλλους χρησιμοποιούν τα μετρητά ως μέσο πληρωμής σε καθημερινή βάση, τα αντιπολεμικά συνθήματα έχουν γραφτεί πάνω σε χαρτονομίσματα και κέρματα.
Η έκφραση πόνου δημόσια, όπως το κλάμα στα λεωφορεία, προκαλεί την ενσυναίσθηση «εκ μέρους της απογοητευμένης και παραλυμένης ρωσικής κοινωνίας» και είναι μια μορφή διαμαρτυρίας που, όπως αυτές που εφάρμοσαν οι Γυναίκες με τα Μαύρα – οι οποίες εμφανίζονται δημόσια ντυμένες πένθιμα – δεν στοχεύουν στο να τραβήξουν την προσοχή των ΜΜΕ, αλλά στην άμεση και προσωπική επαφή.
Επομένως, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι αυτός ο ακτιβισμός θεωρείται εξαιρετικά επικίνδυνος από τις ρωσικές αρχές γι’ αυτό χτυπήθηκε και χτυπιέται σκληρά. Η συγγραφέας δίνει ένα παράδειγμα παραθέτοντας ένα μήνυμα που διαδόθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από την Anna Loginova. Επειδή απλώς συμμετείχε σε μια σιωπηλή διαμαρτυρία των Γυναικών με τα Μαύρα στην Ekaterinburg, καταδικάστηκε σε εννέα ημέρες φυλάκιση ως διοργανώτρια, επειδή αρνήθηκε να κατονομάσει τις άλλες συμμετέχουσες και αυτές που την ενημέρωσαν για τη δράση.
Η αυστηρότητα των ποινών που επιβλήθηκαν στις φεμινίστριες καταγγέλθηκε επίσης από τη Διεθνή Αμνηστία στις 13 Απριλίου σε δελτίο τύπου με τίτλο: Feminist Activist Could Be Jailed for Ten Years for Putting Anti-war Slogans on Supermarket Labels. Η δήλωση αναφέρει την περίπτωση μιας καλλιτέχνιδας και μουσικού που κρατήθηκε από τις 11 Απριλίου και ανακρίθηκε μέχρι τις τρεις το πρωί της επόμενης ημέρας. Καταδικάστηκε σε προληπτική κράτηση μέχρι την 1η Ιουνίου και αντιμετωπίζει ποινή φυλάκισης έως και δέκα χρόνια. Την κατήγγειλε μια πελάτισσα σούπερ μάρκετ που την έπιασε να αντικαθιστά τις τιμές των προϊόντων με αντιπολεμικά μηνύματα. «Η καταστολή αυτού του αντιπολεμικού κινήματος – στο οποίο ηγούνται οι φεμινίστριες – εξήγησε η Marie Struthers της Διεθνούς Αμνηστίας – είναι μια άλλη απέλπιδα προσπάθεια να φιμωθεί η κριτική για τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία».
Σε μια άλλη καλλιτέχνιδα από την Αγία Πετρούπολη επιβλήθηκε πρόστιμο 45.000 ρούβλια (567 ευρώ) για τον ίδιο λόγο: «Αντικαθιστώντας κάτι πολύ κοινό με κάτι ξένο και ασυνήθιστο, δείχνουμε ότι δεν υπάρχει ούτε ένα μέρος στη χώρα μας που να μην το έχει αγγίξει ο πόλεμος, είπε. Ας μην αφήσουμε τους ανθρώπους απλά να κλείνουν τα μάτια τους σε αυτό που συμβαίνει».
Στις 11 Μαρτίου, η Nikita Sologub στο άρθρο με τίτλο: Moscow Police Beat and Torture Women after Anti-War Protests, που δημοσιεύτηκε από την Open Democracy, περιέγραψε τα βασανιστήρια που υπέστησαν μερικές πολύ νεαρές (δεκαοκτώ- είκοσι ετών) διαδηλώτριες που χτυπήθηκαν στο αστυνομικό τμήμα. Από απειλές, ύβρεις, ξυλοδαρμούς , ψυχολογική βία μέχρι σεξουαλική ταπείνωση, «Μας αποκαλούσαν πόρνες», δήλωσε μια από αυτές, «όντα άξια ξυλοδαρμού»: «Τώρα όλες θα χάσετε την παρθενιά σας». Όταν βγήκα από το δωμάτιο με έναν αστυνομικό, ένας άλλος ντυμένος στα μαύρα με κλώτσησε και φώναξε: «Χτύπα την κι άλλο»».
Μέχρι σήμερα, φαίνεται ότι κρατούνται τουλάχιστον εκατό γυναίκες.
1.Η Serenko αποφυλακίστηκε στις 23 Φεβρουαρίου, μετά από κράτηση 15 ημερών. Τώρα έχει φύγει από τη Ρωσία.
2.Στις 21 Απριλίου, η «The Moscow Time» ανέφερε την περίπτωση μιας καλλιτέχνιδας, η οποία είχε ήδη χαρακτηριστεί ως «ξένος πράκτορας» και, ως εκ τούτου, έπρεπε να υποβάλει μια τριμηνιαία έκθεση για τη διαγωγή της. Η ίδια απεικόνισε τα εγκλήματα που διεπράχθησαν στην Ουκρανία με 18 σχέδια που έφτιαξε πάνω σε υπουργικά έντυπα. Μπορείτε να δείτε τις εικόνες στη διεύθυνση: https://www.themoscowtimes.com/…/artist-sends-russian….
3.Ο όρος détournement, που έγινε ευρέως γνωστός στις αρχές της δεκαετίας του ’60 από τον Γκυ Ντεμπόρ και το πολιτικό και αισθητικό κίνημα της Καταστασιακής Διεθνούς, συνήθως μεταφράζεται ως «εκτροπή» ή «μεταστροφή». Η «εκτροπή» ήταν στην πραγματικότητα φρενήρης, απροσχημάτιστη λογοκλοπή μέσω της οποίας υπονομεύονταν τόσο οι σεβάσμιες πηγές όσο και η αυστηρή έννοια του πρωτότυπου έργου τέχνης, ώστε να δημιουργηθεί ένα νέο έργο ενταγμένο σε ένα πλαίσιο αποκατάστασης της δικαιοσύνης.
πηγή: comune-info.net
