Αυτές οι χώρες αποτελούν την τελευταία ομάδα από τη δεκαμελή διεύρυνση του 2004 που εξετάζουμε. Κύπρος και Μάλτα, βέβαια, μοιάζουν σε πολλά, καθώς είναι νησιά της Μεσογείου, πρώην βρετανικές αποικίες και με τον μικρότερο (μαζί με το Λουξεμβούργο) αριθμό εδρών στην Ευρωβουλή. Η Σλοβενία, από την άλλη, αν κι αυτή σχετικά μικρή (9 έδρες) μπορεί να θεωρηθεί ότι καταχρηστικά συμπεριλαμβάνεται στην ίδια ενότητα με τα νησιά, αφού είναι οριακά μεσογειακή. Ιστορικά θα ταίριαζε περισσότερο στην προηγούμενη ομάδα, καθώς είναι καθολική χώρα, που ανήκε στην αψβουργική αυτοκρατορία ενώ πέρασε κι από καθεστώς υπαρκτού σοσιαλισμού, έστω και του κάπως ιδιαίτερου γιουγκοσλαβικού. Όμως, πέρα από το γεγονός ότι θα γινόταν πολύ μεγάλο το προηγούμενο κομμάτι της ανάλυσης αν εξέταζε πέντε χώρες, όπως θα δούμε η Σλοβενία, πολιτικά, δεν μοιάζει τόσο πολύ με τις χώρες του Βίσεγκραντ.
Όσον αφορά στη συμμετοχή, αυτή είναι εξαιρετικά υψηλή στη Μάλτα (73%, τρίτη στην ΕΕ), υψηλή στην Κύπρο (58,86%, έκτη) και χαμηλή στη Σλοβενία (41,8%, 16η). Στη Μάλτα έχουμε το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό του πρώτου κόμματος (45,26%) και το υψηλότερο άθροισμα των δύο πρώτων κομμάτων που ανέρχεται στο 87,28%, μιλάμε για τον απόλυτο δικομματισμό (άλλωστε μόνο δύο κόμματα κερδίζουν έδρες σ’ αυτή τη χώρα). Το ποσοστό του πρώτου κόμματος στη Σλοβενία είναι 30,59% (16η θέση), ενώ το άθροισμα των δυο μεγαλύτερων κομμάτων ξεπερνά λίγο τις μισές ψήφους (52,7%, 10η θέση). Η Κύπρος βρίσκεται χαμηλά σε αυτά τα ποσοστά με το πρώτο κόμμα να έχει 24,78% (18η θέση) και τα δύο πρώτα 46,27% (15η θέση).
Είναι ενδιαφέρον ότι παρά τον μικρό συνολικό αριθμό εδρών των τριών αυτών χωρών μόνο δύο ομάδες δεν έχουν καθόλου εκπροσώπηση. Κι είναι ακόμη πιο ενδιαφέρον ότι κι οι δύο είναι ακροδεξιές, αφού Μάλτα και Σλοβενία είναι δύο, από τις μόλις τρεις χώρες (η τρίτη είναι η Ιρλανδία), όπου δεν υπάρχει ακροδεξιός σχηματισμός που να κερδίζει έδρα. Στην Κύπρο, όμως, το Εθνικό Λαϊκό Μέτωπο με 11,19% κέρδισε για πρώτη φορά έδρα στην Ευρωβουλή κι εντάσσεται στους ECR. Θα πρέπει να θυμίσουμε ότι το ΕΛΑΜ όχι μόνο ξεκίνησε ως το κυπριακό τμήμα της Χρυσής Αυγής αλλά διατήρησε μαζί της σχέσεις για πολλά χρόνια. Στη Σλοβενία στον ακροδεξιό πολιτικό χώρο έχουμε το Πολιτικό Κίνημα Αλήθεια (3,97%), με κυρίως αντιεμβολιαστικό λόγο του οποίου ο αρχηγός είναι πρώην μέλος του Σλοβενικού Εθνικού Κόμματος, ξεκάθαρα φασιστικού που υπερασπίζεται τους Σλοβένους “ταγματασφαλίτες” του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Στη Μάλτα η Αυτοκρατορία Ευρώπη (Imperium Europa), που πέρα από τις έντονα αντιμεταναστευτικές της θέσεις έχει επικεφαλής έναν θαυμαστή του Χίτλερ, πήρε 2,62%.
Το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα κέρδισε σχεδόν τις μισές έδρες των τριών αυτών χωρών, συγκεκριμένα δέκα, και δύο κόμματα που συμμετέχουν σ’ αυτό κατέλαβαν την πρώτη θέση. Πρώτο, λοιπόν, στη Σλοβενία ήταν το Σλοβενικό Δημοκρατικό Κόμμα με 30,59% και τέσσερις έδρες, διπλάσιες από το 2019. Στην ίδια ομάδα ανήκει κι η Νέα Σλοβενία – Χριστιανοδημοκράτες που με 7,68% διατήρησε την έδρα του, όπως και το Σλοβενικό Λαϊκό Κόμμα που με 7,21% δεν έβγαλε έδρα. Πρώτος ήταν κι ο Δημοκρατικός Συναγερμός στην Κύπρο με 24,78% και δυο έδρες. Στη Μάλτα το Εθνικιστικό Κόμμα ήταν δεύτερο, μεν, αλλά με ποσοστό 42,02% πήρε τρεις έδρες, μία περισσότερη από τις προηγούμενες εκλογές.
Στη ομάδα Renew εντάσσονται δύο μέλη μέλη του ΕΚ από μια μόνο χώρα. Συγκεκριμένα, το νεότευκτο σλοβενικό Κίνημα Ελευθερία κερδίζει αυτές τις έδρες κατακτώντας τη δεύτερη θέση στη χώρα του με ποσοστό 22,11%. Επίσης, ο συνασπισμός Δημοκρατικό Κόμμα Συνταξιούχων Σλοβενίας – Καλή Χώρα (του οποίου το πρώτο σκέλος ανήκει στο Ευρωπαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα που συμμετέχει στη Renew) πήρε 2,22% χωρίς, βέβαια, έδρα, ενώ στη Renew ανήκουν (παρά το όνομά τους) κι οι Πράσινοι Σλοβενίας με ποσοστό 1,61%. Στην Κύπρο το μόνο κόμμα που σχετίζεται μ’ αυτή την ομάδα είναι η Δημοκρατική Παράταξη που πήρε 2,17%, ενώ στη Μάλτα δεν υπάρχει κάτι απ’ αυτό τον χώρο.
Το καινούργιο σλοβενικό Πράσινο Κόμμα Vesna είναι το μοναδικό που κερδίζει μια έδρα για τους Πράσινους σε τούτη την ομάδα χωρών, παίρνοντας 10,53% και καταλαμβάνοντας την τρίτη θέση. Ο Μαλτέζος ανεξάρτητος υποψήφιος Arnold Cassola, πρώην ηγέτης της Δημοκρατικής Εναλλακτικής (του Πράσινου κόμματος της χώρας) με 4,88%, τρίτος σε ψήφους πίσω από το δύο μεγάλα κόμματα, πρέπει να ενταχθεί σε αυτόν τον χώρο. Το ίδιο το κόμμα, η Δημοκρατική Εναλλακτική δηλαδή, κατέβηκε σε συνεργασία με το Δημοκρατικό Κόμμα και μαζί πήραν μόλις το 1,19% των ψήφων. Στην Κύπρο η Βολτ πήρε 2,62%, ενώ παρακάτω βρέθηκε το Κίνημα Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών με 1,29%.
Σχετικά καλά είναι τα πράγματα για την κεντροαριστερά καθώς κερδίζει πέντε έδρες και στις τρεις χώρες. Η Μάλτα είναι μία από τις τρεις χώρες όπου ένα σοσιαλδημοκρατικό κόμμα καταλαμβάνει μόνο του την πρώτη θέση. Το Εργατικό Κόμμα, όπως και σε όλες τις προηγούμενες ευρωεκλογές, ήρθε πρώτο με 45,26% χάνοντας όμως μία έδρα και μένοντας στις τρεις. Πιθανότατα στον ίδιο χώρο πρέπει να θεωρήσουμε ότι ανήκει κι ένας άλλος ανεξάρτητος υποψήφιος στη Μάλτα, ο Conrad Borg Manché με 2,28%, επειδή μέχρι πέρσι ήταν μέλος του Εργατικού Κόμματος. Το Δημοκρατικό Κόμμα της Κύπρου με 9,72% διατήρησε την έδρα του, όχι όμως κι η Ενιαία Δημοκρατική Ένωση Κέντρου-Σοσιαλιστικό Κόμμα (ΕΔΕΚ-ΣΚ) που με 5,07% έχασε την έδρα που είχε. Τέλος, οι Σοσιαλδημοκράτες στη Σλοβενία έχασαν κι αυτοί τη μία από τις δύο έδρες που είχαν το 2019, κερδίζοντας 7,76%.
Μια, όλο κι όλο, έδρα κερδίζει η ομάδα της Αριστεράς στις τρεις αυτές χώρες. Πρόκειται για την έδρα του Ανορθωτικού Κόμματος Εργαζομένου Λαού (ΑΚΕΛ) που με 21,49% ήρθε δεύτερο στην Κύπρο, αλλά έχασε τη δεύτερη έδρα που είχε πάρει στις προηγούμενες ευρωεκλογές. Στη Μάλτα δεν έχουμε κάποιο σχετικό κόμμα, ενώ στη Σλοβενία το Κόμμα Αριστερά με 4,81% δεν κατάφερε να εκλέξει ευρωβουλευτή. Στην ίδια χώρα έχουμε κι ένα σατυρικό κόμμα (έχουμε ήδη συναντήσει κανά δυο ακόμα) το Κανένα Από τα Παραπάνω (στα σλοβενικά τα αρχικά του είναι ΝΟΤ) που προεκλογικά υποσχέθηκε νομιμοποίηση της διαφθοράς, νίκη στο διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision, δωρεάν ιαματικά λουτρά και τεράστια ευτυχία. Το κόμμα πήρε 1,52% και βέβαια δεν κέρδισε έδρα. Ο λόγος που το αναφέρουμε εδώ είναι επειδή η επικεφαλής της λίστας του ήταν πρώην μέλος του Κόμματος Αριστερά, ενώ το κόμμα έχει υποστηριχθεί κι από τον Γιάνη Βαρουφάκη, οπότε μπορούμε να το πούμε μέχρι κι ακροαριστερό.
Στα περίεργα των ευρωεκλογών ξεχωριστή θέση κατέχει, σίγουρα, το “φαινόμενο Φειδίας”. Μιλάμε για τον ανεξάρτητο υποψήφιο Φειδία Παναγιώτου που με το εξαιρετικό 19,36% κατέλαβε μία έδρα στην Κύπρο. Ο νεαρός Youtuber με εκατομμύρια ακόλουθους κέρδισε ιδιαίτερα στη νεολαία, δηλώντας ανοιχτά ότι είναι άσχετος με την πολιτική, μιλάει γενικώς για εκπαίδευση στην τεχνητή νοημοσύνη, ενώ μετά την εκλογή του ανακοίνωσε τα σχέδια του να δημιουργήσει ένα δικό του ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα μαζί με άλλα μέλη του ΕΚ που έχουν παρόμοιες ιδέες. Μπορούμε, βάσιμα, να υποθέσουμε ότι δεν γνωρίζει τις σχετικές προϋποθέσεις όπως, επίσης, ότι ούτε τον ενδιαφέρει. Στην ίδια χώρα έχουμε και το Κίνημα Ενωμένων Κυπρίων Κυνηγών που πήρε 1,25%. Πέρα από μονοθεματικό το κόμμα είναι και αρκετά συντηρητικό καθώς αντιτίθεται στους γάμους ομοφύλων ατόμων.
*Χάρτες από τη Wikipedia.
(στο επόμενο μέρος ανάλυση για τις διευρύνσεις του 2007 & 2013: Βουλγαρία, Ρουμανία & Κροατία)
