O Παύλος Κάγιος χρησιμοποιεί τις λέξεις του «με προσοχή, πάθος και αίμα!» όπως είπε ο Νίτσε και η πλοκή του είναι τόσο κινηματογραφική κι άψογα μονταρισμένη ώστε όταν βυθίζεσαι μέσα της καταλαβαίνεις πόσο επηρεάστηκε από την ατάκα του Έζρα Πάουντ « γράφω για να εξαφανίσω τη ματαιοδοξία μου».
Γράφει ο Τέλλος Φίλης
Σκεφτόμουν τι είναι αυτό που κάνει το μυθιστόρημα του Παύλου Κάγιου ήδη εμβληματικό ανάγνωσμα με την κυκλοφορία του, ποια μυστική ερμηνεία του πέρασε από στόμα σε στόμα, εν αγνοία της κριτικής, ώστε τουλάχιστον οι δικοί μου φίλοι και γνωστοί που ρώτησα να το έχουν ήδη διαβάσει από το καλοκαίρι.
Περπατώντας ένα ζεστό απόγευμα στην παραλία της Θεσσαλονίκης με το βιβλίο στα χέρια σαν να φωτίστηκε ένα σύμπαν που ως τότε αγνοούσα.
Οι βασικοί χαρακτήρες του είναι μια πατρίδα με δυο πρόσωπα, δυο ανάγκες και δυο ρίζες.
Είναι δηλαδή κάτι πολύ πιο βαθύ από δυο μυθιστορηματικούς ήρωες. Κι έτσι κατάλαβα την πλεκτάνη που τόσο με γοήτευσε, με ρούφηξε και με απόθεσε αργά το βράδυ να ψάχνω τις αναφορές, τις αποστάσεις την κρυμμένη τρυφερότητα για τις ρίζες μου που μοσχοβολά το βιβλίο του και ταυτόχρονα τις απανωτές ματαιώσεις, τις άκαρπες αμφιβολίες τα μπλοκαρισμένα σχέδια και τα όνειρα που παραμένουν όνειρα όσο κι αν παλεύει κανείς για την πραγμάτωσή τους.
Ο κλήρος της τρικυμίας είναι η Ιστορία των χρόνων μας, απαλλαγμένη από περιττούς επιθετικούς προσδιορισμούς και πικρά γρήγορα συμπεράσματα. Είναι ένα επίμονο, επίπονο και οξυδερκές ξύσιμο, ως την ουσία μας, ως εκεί που φτάνοντας, γινόμαστε κοινωνοί μια αλήθειας που φοβόμαστε να αντιμετωπίσουμε ή βρισκόμαστε στην αρχή ενός νέου κλήρου, όμως αυτή τη φορά προετοιμασμένοι, οπλισμένοι θα ‘λεγα με εφόδια μια πείρα ζωής που δεν την εκμεταλλευτήκαμε γιατί το Εγώ μας διψούσε για καταξίωση κι όχι για λύτρωση.
Ο Παύλος Κάγιος γνώστης βαθύς ενός κινηματογράφου που επιμένει να είναι Τέχνη κι όχι μια απλή κατανάλωση χρόνου, στήνει το σκηνικό του για τη δική του ιδιωτική κι ανομολόγητη λύτρωση, κι έτσι λειτουργεί θεραπευτικά και στον άγνωστο ανώνυμο αναγνώστη του κι αυτό δεν είναι ένα κόλπο μαγικό, αλλά μια μέθεξη αναγνώστη και συγγραφέα, πέρα και πάνω από τις λέξεις σαν ένα ζεστό πλεκτό κασκόλ μια κρύα μοναχική νύχτα στην Ειδομένη κι ας ήταν καλοκαίρι όταν το πρωτοδιάβασα.
Είναι ο τρόπος του να μου πει δεν είσαι μόνος σου, σε τούτη την αναζήτηση πατρίδας, ρίζας κι αφορμής σε τούτη την ανακατασκευή ενός συναισθήματος που κάποιοι δηλητηρίασαν για να σε αδρανοποιήσουν, σε μια συνθήκη ενοχής σε μια αφόρητη αμφιβολία που σε αδρανοποιεί, κάνοντας σε να χάνεις τη ζωή σου, το νόημα της, τα χρόνια σου κι είναι φαντάζομαι μεγάλη του η ευχαρίστηση να ξέρει πως όλη ετούτη η κατάθεση της ψυχής του λειτουργεί σε δυο επίπεδα ισότιμα κι ισάξια.
Από τη μια, μια ιστορία χαρακτήρων σημερινών κι αναγνωρίσιμων και απ την άλλη μια καταγραφή μιας …Χώρας που έμαθε να πορεύεται μέσα από στημένες μυθολογίες κι ανομολόγητα ταμπού, μέσα από τη σχέση δυο διαφορετικών -μα με έναν τρόπο όμοιων ανθρώπων – τεχνηέντως αποκομμένων αλλά αποφεύγοντας το δίπολο καλός κακός, λάθος σωστός εστιάζοντας στην μοναδική απάντηση σε όλες τις ερωτήσεις του αιώνα μας που είναι μια λέξη πολυφορεμένη κι όμως τόσο σπάνια να την αισθανθεί στο μεδούλι του κάποιος. «Αγάπη»
Ο Παύλος Κάγιος έχει ετοιμάσει το σενάριο του, βρήκε τη λύση στα δικά του αναπάντητα κι αυτό του χρωστούσα χρόνια τώρα να έρθω και να ομολογήσω δημόσια πόσο σημαντικό πράγμα στην εποχή μας είναι να μη φοβάσαι να αγαπήσεις αλλά να τολμάς να τα βάζεις με την τρικυμία, για όσο, για τόσο, και πάλι απ΄την αρχή.
Τον ευχαριστώ.
Τέλλος Φίλης Νοέμβρης 2017