Tη μνήμη του Γιάννη Χαλκίδη, στελέχους της «νεολαίας Λαμπράκη» και του «Πατριωτικού Αντιδικτατορικού Μετώπου», που εκτελέστηκε εν ψυχρώ από άντρες της χουντικής Εθνικής Ασφάλειας Θεσσαλονίκης στις 5 Σεπτεμβρίου 1967, τίμησαν το μεσημέρι του Σάββατου αγωνιστές/τριες – μέλη του «ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΦΥΛΑΚΙΣΘΕΝΤΩΝ-ΕΞΟΡΙΣΘΕΝΤΩΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΩΝ (Σ.Φ.Ε.Α.) 1967-‘74» στον τόπο της θυσίας του, στην Κωνσταντινουπόλεως 164α – «οδός Γιάννη Χαλκίδη» από τις 28/3/2014 – οπότε η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας-Θράκης επικύρωσε την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Θεσσαλονίκης που απέδωσε τιμητικά το όνομά του σε τμήμα της οδού Κωνσταντινουπόλεως.
Ιδιαίτερα συγκινητική ήταν η παρουσία στην εκδήλωση μελών της οικογένειας του Γιάννη Χαλκίδη και της συντρόφισσας-χήρας του Γρηγόρη Παντή, ο οποίος τραυματίστηκε από τα καταιγιστικά πυρά των ασφαλιτών που είχαν περικυκλώσει τη γιάφκα του ΠΑΜ στη Φιλελλήνων 65. Συμμετείχαν επίσης αρκετοί πολίτες, ανάμεσά τους ο πρώην βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Τρ. Μηταφίδης – μέλος του Σ.Φ.Ε.Α. 1967-’74 – και αντιπροσωπεία των ΚΚΕ-ΚΝΕ.
Η ιστορία
Ο πρόεδρος του Δ.Σ. του Σ.Φ.Ε.Α. 1967-’74 Κώστας Μανταίος αναφέρθηκε στο ιστορικό και τις συνθήκες της δολοφονίας του Γιάννη Χαλκίδη, όταν πριν από 48 χρόνια, την ώρα που η χουντική κυβέρνηση εγκαινίαζε τη ΔΕΘ, ομάδα του ΠΑΜ ανατίναξε κολόνα της ΔΕΗ μπροστά στο Καυταντζόγλειο βυθίζοντας στο σκοτάδι το χώρο της έκθεσης.
Τρεις μέρες αργότερα, τα ξημερώματα της 4ης προς 5η Σεπτεμβρίου 1967 η γιάφκα του ΠΑΜ, στην οδό Φιλελλήνων 65, δέχτηκε την επιδρομή και τα καταιγιστικά πυρά των ασφαλιτών. Ο αιμόφυρτος Γιάννης Χαλκίδης εκτελείται εν ψυχρώ από τον Αντώνη Λεπενιώτη, ενώ τραυματίζεται στο πόδι από σφαίρα ο Γρηγόρης Παντής. Ο τρίτος της ομάδας, ο Νάντης Χατζηγιάννης, συλλαμβάνεται και βασανίζεται άγρια μαζί με τον Παντή.
Στις 26 Νοεμβρίου 1967 το Έκτακτο Στρατοδικείο Θεσσαλονίκης καταδίκασε τους δύο επιζήσαντες σε κάθειρξη 20 ετών. Μαζί τους δικάστηκαν άλλοι 36 αγωνιστές. Από αυτούς, 22 καταδικάστηκαν σε ποινές από ισόβια έως φυλάκιση με αναστολή.
Η Αστυνομία της Χούντας εμφάνισε το στυγερό αυτό πολιτικό έγκλημα ως «ανταλλαγή πυροβολισμών μετά αναρχοκομμουνιστών που αντέταξαν ένοπλον βίαν εις επιχειρήσαντα την σύλληψίν των αστυνομικά όργανα». Όμως, οι αγωνιστές του ΠΑΜ ήταν άοπλοι. Η Χούντα παρασημοφόρησε τους δολοφόνους του Γιάννη Χαλκίδη, ενώ τον Μάιο του 1980 το Κακουργιοδικείο Θεσσαλονίκης αθωώνει τους δολοφόνους του, πλην του αρχιβασανιστή Τετραδάκου.
Στις 11-2-08 το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Θεσσαλονίκης με την ομόφωνη ετυμηγορία του αποκατέστησε την ιστορική αλήθεια, απορρίπτοντας τη μήνυση του βασανιστή Αντώνη Λεπενιώτη κατά του Νάντη Χατζηγιάννη για «συκοφαντική δυσφήμιση». Ο Λεπενιώτης, μπροστά στο «κατηγορώ» των θυμάτων του, ομολόγησε, 41 χρόνια μετά, ότι ο Γιάννης Χαλκίδης δολοφονήθηκε από την ομάδα των ασφαλιτών στην οποία συμμετείχε.
«Ας μείνει, λοιπόν, ο Γιάννης Χαλκίδης και οι χιλιάδες συναγωνιστές/τριες μας που πάλεψαν το φασισμό των επίορκων αξιωματικών παράδειγμα για τις νεώτερες γενιές, ιδιαίτερα τις μέρες που βιώνουμε την απειλή της ναζιστικής οργάνωσης «Χρυσή Αυγή» και άλλων ομοειδών φυραμάτων. Θα είμαστε πάντα στο πλευρό κάθε πολίτη που αγωνίζεται για τα ιδανικά της δημοκρατίας, της ελευθερίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης, για τα οποία θυσιάστηκε ο αξέχαστος σύντροφός μας», κατέληξε ο πρόεδρος του Σ.Φ.Ε.Α. 1967-’74.
Μιλώντας για την προσωπικότητα και την αντιδικτατορική δράση του Γιάννη Χαλκίδη ο Μιχάλης Σπυριδάκης, συναγωνιστής του και μέλος του Δ.Σ. του Σ.Φ.Ε.Α. 1967-’74, τόνισε ότι «θυσιάζοντας τη ζωή του στο άνθος της ηλικίας του, ήταν μόλις 27 ετών, πέρασε στο πάνθεον των ηρώων και των μαρτύρων του λαού μας, πλάι στις μορφές επώνυμων και ανώνυμων αγωνιστών του λαϊκού και προοδευτικού κινήματος». Πρότεινε επίσης να τοποθετηθεί προτομή του στο σημείο της δολοφονίας του.
Η εκδήλωση έκλεισε με κατάθεση στεφάνων και το τραγούδι «η μάννα του παράνομου», που έγραψε ο Νίκος Δαμίγος, πολιτικός εξόριστος στη Λέρο, και μελοποίησε ο συνεξόριστός του και σύντροφος του Γιάννη Χαλκίδη, Κυριάκος Υψηλάντης, όταν έμαθαν για τη δολοφονία του.