Η 2η Νύχτα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου έφερε στη θρυλική αίθουσα του Ολύμπιον τη σπουδαία ταινία του Κριστιάν Μουντζίου ή Μουνγκίου. Μία επιλογή του αρχιτέκτονα Πρόδρομου Νικηφορίδη, ο οποίος ευχαρίστησε στον λόγο του τον Θωμά Λιναρά, ο οποίος του την είχε προτείνει. Χρυσός Φοίνικας στις Κάννες και καλύτερη ευρωπαϊκή ταινία για το 2007. Στη Θεσσαλονίκη βρέθηκε μάλιστα η Λάουρα Βασιλίου, η οποία συζήτησε με το σινεφίλ κοινό της πόλης με την ολοκλήρωση της προβολής.
Γράφει ο Μίλτος Τόσκας
Μεταφερόμαστε στη Ρουμανία της εποχής του Τσαουσέσκου, περίπου στο 1987. Αλήθειες και μύθοι. Πόσα έργα έχουν γραφτεί για εκείνη την εποχή. Δύο νεαρές κοπέλες, φίλες και συμφοιτήτριες αποφασίζουν να κάνουν κάτι παράνομο για την εποχή. Κλείνουν ένα δωμάτιο ξενοδοχείου και ξαφνικά έρχεται να τις συναντήσει ένας μυστηριώδης άντρας. Το κουβάρι σιγά σιγά ξετυλίγεται και άμεσα πρέπει να ληφθούν γενναίες αποφάσεις. Μέχρι πού είναι ικανές να φτάσουν η μία για την άλλη; Αποθέωση της αλληλεγγύης στα όρια της στέρησης της προσωπικής ελευθερίας. Είναι όμως αυτή η τελευταία λέξη τόσο βαρύνουσας σημασίας εκείνη την εποχή, που μπορεί να ερμηνευτεί ποικιλοτρόπως.
Δίπλα στους πρωταγωνιστές (Oτίλια, Γκαμπίτα και κ.Μπέμπε) σκιαγραφείται ολόκληρη η κοινωνία. Το κόμμα κι η δύναμή του ορίζουν τις ζωές των ανθρώπων. Ο σοσιαλισμός επελαύνει. Θα έρθει όμως το τέλος του και ταξιδεύοντας στο σημερινό Βουκουρέστι θα δούμε πως έχει μετατραπεί σε ένα σύγχρονο καπιταλιστικό κέντρο γεμάτο πολυεθνικές. Χαρακτηριστική η ταινία “Toni Erdmann” της Μάρεν Άντε. Σύγκρουση δύο κόσμων, δύο εποχών μέσα σε λίγα χρόνια. Υπήρξε άραγε ουσιαστική βελτίωση για τη ζωή των ανθρώπων ή οι ρωγμές του παρελθόντος απλά αγγίζουν τη διάλυση σήμερα;
Συγκλονιστική η Άννα-Μαρία Μαρίνκα. Ακροβατεί ανάμεσα στους διάφορους ρόλους που πρέπει να διαδραματίσει. Από τη μία η συνείδηση, το χρέος, από την άλλη το χατίρι, η υπόσχεση. Ηθικά ακέραια είναι έτοιμη να θυσιαστεί για να γλιτώσει τη φίλη της. Ο αλτρουισμός στο μεγαλείο του. Η Λάουρα Βασιλίου ακούγεται λιγότερο. Είναι μία τραγική φιγούρα. Δεν ξέρει που πρέπει να λογοδοτήσει, από που να ζητήσει πρώτα συγγνώμη. Βιώνει μία φρίκη σε διαφορετικά επίπεδα. Έχει αργήσει να πάρει μία απόφαση ζωής κι η όλη διαδικασία ενέχει αρκετούς κινδύνους, καθώς μιλάμε για μία ανορθόδοξη ιατρική επέμβαση.
Η φωτογραφία του Όλεγκ Μούτου δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι τρέχει πίσω από κάθε σκηνή. Ιχνηλατεί κάθε τους βήμα και σημειώνει με ακρίβεια τα ίχνη. Το έργο αποκτά αξιοσημείωτη ζωντάνια και παραστατικότητα όσο πλησιάζουμε προς το φινάλε του. Έχει πια σκοτεινιάσει. Το λεωφορείο αργεί, ταξί δεν περνούν. Οι εντολές πρέπει να εφαρμοστούν κατά γράμμα με απόλυτη ακρίβεια. Κάθε λάθος μπορεί να αποβεί μοιραίο και να κοστίσει. “Η εμπιστοσύνη είναι ζωτικής σημασίας”, προκειμένου να υλοποιηθεί το σχέδιο και μετά … σιωπή. Αυτό ήταν. Τελειώνει εδώ, ας το ξεχάσουμε.
Σκληρές εικόνες. Μία πραγματικότητα που προκαλεί αρνητικά συναισθήματα. Σήψη, βρωμιά, δυσωδία. Ένα λάθος με αφετηρία την αγάπη, τον έρωτα πληρώνεται με το ακριβότερο τίμημα. Δεν υπάρχει επιστροφή. Το σημάδι θα μείνει για πάντα ανεξίτηλο. Τώρα μπορούν τουλάχιστον να απολαύσουν ένα πιάτο φαγητό. Δεν υπάρχει όρεξη για πολλές λέξεις. Το κοντράστ με τον γάμο στη διπλανή αίθουσα τρομερό. Με αφηγηματική οικονομία ο σκηνοθέτης μας οδηγεί κι αφήνει την τελευταία κουβέντα στον θεατή. Του μεταβιβάζει την ευθύνη. Καλείται πλέον αυτός να αποφασίσει …