Ένα ντοκιμαντέρ υψηλής αισθητικής που συνδέει το παρελθόν με το παρόν είναι το “Τελευταίο Ταξίδι” του Άρη Χατζηστεφάνου. Ο Έλληνας σκηνοθέτης – δημοσιογράφος επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη και η δουλειά του συμμετείχε στο διαγωνιστικό τμήμα Film Forward. Πρόκειται για ένα σύνθετο εγχείρημα που μας φέρνει σε επαφή με την Ιαπωνία. Μία χώρα που στο πέρασμα των χρόνων αποφάσισε να κάνει μία στροφή προς τη “Δύση” χωρίς να καταφέρει να αποφύγει ακραίες εκφάνσεις του καπιταλισμού και φυσικά τα αρνητικά του νεοφιλελευθερισμού.
Κόμπε, Οσάκα, Κιότο … Η φωνή του Γιάννη Αγγελάκα λειτουργεί ως γέφυρα και χρωματίζει τους στίχους Νίκου Καζαντζάκη. Ταυτόχρονα όμως ίσως ως έναν βαθμό τους αποδομεί κιόλας. Την ώρα που η μπάσα του φωνή φτάνει στα αυτιά μας, εικόνες από τη σύγχρονη Ιαπωνία περνούν στους δέκτες μας με ταχύτητα. Η απαλή παρουσία της μουσικής αποτελεί άλλη μία λεπτομέρεια της επιτυχίας. Η αναφορά στον Βούδα δείχνει την αναζήτηση προς το εξιδανικευμένο και την πίστη σε μία σχέση με όσο το δυνατόν λιγότερες συμβάσεις. Τη φωνή διακόπτει μονάχα το κείμενο ανά τακτά χρονικά διαστήματα σαν μία μικρή εισαγωγή. Τροφή για σκέψη και περισυλλογή ταυτόχρονα.
Karoshi: Θάνατος από υπερβολική εργασία … Κάτι σαν σύγχρονη δουλεία. Η εκμετάλλευση των γυναικών. Μπορεί η τεχνολογία να ακμάζει, μπορεί οι εξελίξεις να είναι θεαματικές σε αυτό το επίπεδο, ωστόσο από την άλλη μεριά οι άνθρωποι να βιώνουν πρωτόγνωρες συνθήκες “υποδούλωσης”. Βρισκόμαστε ίσως σε ένα παγκόσμιο σταυροδρόμι. Το επίπεδο των αντιθέσεων δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας για το μέλλον. Αν τώρα δεν αλλάξουμε κάτι, μετά θα είναι πολύ αργά. Μόνο και μόνο οι εξελίξεις της τελευταίας διετίας είναι ικανές να μας δείξουν τι προμηνύεται.
Εδώ λοιπόν έχουμε να κάνουμε με μία βαθιά πολιτική ταινία που είναι ταυτόχρονα άρτια εικαστικά. Αυτό την καθιστά στα δικά μου μάτια ιδιαίτερη και εκτιμώ πως ξεχωρίζει στο τμήμα που διαγωνίζεται κι ανάμεσα στα ελληνικά ντοκιμαντέρ του 24ου Φεστιβάλ της πόλης. “Μυθολογικά κέντρα” ανά τον κόσμο που τρώνε τους ανθρώπους. Θέλουμε κάτι διαφορετικό. Απαιτούμε δικαιοσύνη κι ισότητα. Είτε στην Ιαπωνία, είτε στην Αμερική, είτε στη Ρωσία, στη Κίνα ή στην πατρίδα μας την Ελλάδα. Το μήνυμά της είναι καθολικό.
“Ταξιδεύοντας βρίσκεις ό,τι έχεις μέσα σου”. Αυτό είναι το ντοκιμαντέρ. Αυτή είναι η σημασία κι η τεράστια αξία των ταινιών τεκμηρίωσης. Από το “Make the economy scream” στο “Τελευταίο ταξίδι”. H Όλια Λαζαρίδου έρχεται να το επιβεβαιώσει … Μanga, anime, video games. Ένας σύγχρονος κόσμος που τελικά στην ουσία του ίσως να μη διαφέρει τόσο πολύ με τον ανάλογο περίπου 90 χρόνια πίσω. Ένας φιλοσοφικός στοχασμός που αφήνει στον θεατή την αίσθηση πως πρέπει ο ίδιος να αναζητήσει προς τα που πηγαίνει στο δικό του ταξίδι.
