«Αυτό που θέλουμε, στον βαθμό που μας αναλογεί, είναι, μαζί με τα κόμματα, τις οργανώσεις, τους ιστορικούς και τους δημοσιογράφους που ασχολούνται με τα ευρήματα αλλά και με την ιστορική/πολιτική σημασία που τα συνοδεύει, να σηκώσουμε τα βαριά πέπλα της λήθης πάνω από κάποια από τα μεγαλύτερα κρατικά εγκλήματα που έχουν συντελεστεί σε αυτό τον τόπο και μέσα από αυτή τη διαδικασία να προσπαθήσουμε να αγγίξουμε και να επουλώσουμε το μεγάλο συλλογικό τραύμα των συγγενών των άταφων εκτελεσμένων κομμουνιστών αλλά και του ίδιου του λαού μας.
Του λαού μας που, μετά από οχτώ χρόνια μαχών και διώξεων με εκατοντάδες χιλιάδες εκτελεσμένους, πολιτικούς πρόσφυγες, φυλακισμένους, εξορισμένους, άλλαξε ουσιαστικά πληθυσμιακή σύσταση και έτσι μία σειρά «κόκκινων» πόλεων, χωριών, γειτονιών ερήμωσαν κυριολεκτικά και μεταφορικά. Του λαού μας, που πλήρωσε έναν τόσο βαρύ φόρο αίματος στον αγώνα του εναντίον του φασισμού, έτσι ώστε τις επόμενες δεκαετίες να μην μπορεί να συγκροτήσει, χωρίς φόβο αλλά και χωρίς ενοχές, τη δική του εκδοχή, τη δική του αλήθεια, τη δική του Ιστορία, με το αστικό κράτος να έχει, όπως άλλωστε συνηθίζεται, το μονοπώλιο όχι μόνο στη βία, αλλά και στην καταγραφή των ιστορικών γεγονότων.
[…] Πρέπει να τολμήσουμε να κοιτάξουμε την ιστορία μας κατάματα, να κατανοήσουμε -παρά τον προσωπικό πόνο που επιφέρει- την τροπή που αυτή πήρε, να θάψουμε τους νεκρούς μας με τις τιμές που τους πρέπει, να αποκαταστήσουμε τη μνήμη τους πολιτικά, να αναστοχαστούμε αλλά πριν απ’ όλα να αρχίσουμε να μιλάμε για αυτό που επί δεκαετίες αποτελούσε συλλογική μας ενοχή.
[…] Χρειάζεται συστηματική προσπάθεια από ευρείες κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις έτσι ώστε να διασφαλιστεί η συνέχεια των ανασκαφών τόσο στην περιοχή του Γεντί Κουλέ όσο και σε άλλους τόπους που αποτέλεσαν πεδία μαχών και εκτελέσεων.
Αλλά και μια ταυτόχρονη συλλογική προσπάθεια να αναμοχλευθούν τα χώματα του πρόσφατου παρελθόντος μια και καλή, να επανέλθουν τα «παλαιά πάθη» που μας στοιχειώνουν, να γίνουν εκδηλώσεις, ιστορικές έρευνες και μελέτες, να ανοίξουν διάλογοι μοριακά αλλά και στην κεντρική πολιτική σκηνή έτσι ώστε να αντιμετωπιστεί δημιουργικά η συλλογική μνήμη που έχει τον τρόπο να εμφανίζεται διαρκώς μπροστά μας σαν μια παλιά παιδική αρρώστια. Μόνο μέσα από τέτοιες δράσεις μπορεί να αποδοθεί αυτή η πολυπόθητη δικαιοσύνη που φαίνεται να αποτελεί τη μέγγενη του λαού μας εδώ και δεκαετίες, ενός λαού που διαρκώς μαζεύει τα πτώματα που αφήνει πίσω της η αστική τάξη, τόσο πριν από 80 χρόνια όσο και στις ημέρες μας».
Αποσπάσματα από το αφιέρωμα της Μίκας Αγραφιώτου και του Δημήτρη Ρόκκου «Οι σκελετοί στη ντουλάπα της Ιστορίας» που δημοσιεύτηκε σε 3 μέρη στο Κοσμοδρόμιο, με αφορμή τους ομαδικούς τάφους γεμάτους από σκελετούς εκετελεσμένων αγωνιστών και αγωνιστριών που βρεθήκαν στο Γεντί Κουλέ:
- Οι σκελετοί στη ντουλάπα της Ιστορίας | Μέρος 1ο. Αντίσταση, Εμφύλιος, Εκτελέσεις. Έξι ομαδικοί τάφοι στο Γεντί Κουλέ… τη «Βαστίλη» της Θεσσαλονίκης.
- Οι σκελετοί στη ντουλάπα της Ιστορίας | 2ο Μέρος. Βίοι παράλληλοι: Η ιστορία της εγχώριας ταξικής πάλης και του Γεντί Κουλέ.
- Οι σκελετοί στη ντουλάπα της Ιστορίας | 3ο Μέρος. Η αρχαιολογική διάσταση των ερευνών, οι άταφοι νεκροί και το πολιτισμικό τραύμα του Εμφυλίου Πολέμου σε μια σύγχρονη άσκηση δικαιοσύνης.
Παλιότερα άρθρα για το θέμα από το Alterthess:
Επίμονη μνήμη-ο Αναγνωστάκης στο Γεντί Κουλέ. Tου Κωνσταντίνου Τσούτση
