«ΒΡΙΚΟΛΑΚΕΣ» Του Ίψεν. Μια συμπαραγωγή του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Κοζάνης και Θεάτρου Τ. Μετά τις επιτυχημένες παραστάσεις στην Κοζάνη, οι «Βρικόλακες» του Ίψεν έρχονται και στη Θεσσαλονίκη.
Συνέντευξη από την Κατερίνα Μπακιρτζή στη σκηνοθέτη, Γλυκερία Καλαϊτζή
-Τελικά μπορούμε να ζήσουμε με τον τρόπο που επιθυμούμε;
Ως ένα βαθμό ναι. Εξαρτάται από τα κουράγια του καθενός και τα ρίσκα που είναι διατεθειμένος να πάρει. Ζω, βέβαια, με τον τρόπο που επιθυμώ, δεν σημαίνει ότι αδιαφορώ για τους άλλους, ότι με ενδιαφέρει μόνο ο εαυτός μου και κανένας άλλος. Ο άνθρωπος ήταν και είναι κοινωνικό ον και κοινωνία σημαίνει δέσμευση, είτε μας αρέσει είτε όχι. Μπορεί, για παράδειγμα, να θέλω να γυρίσω όλο τον κόσμο με ένα σακίδιο στην πλάτη. Αν έχω όμως ένα παιδί που με χρειάζεται, δεν μπορώ να το κάνω. Αυτό δεν με καθιστά ενελεύθερο άνθρωπο. Ζω με τον τρόπο που επιθυμώ σημαίνει για μένα ότι ζω με επιλογές που καθορίζει η συνείδησή μου κι όχι η μόδα, τα μοντέλα της επιτυχίας ή οι επίπλαστες ανάγκες.
–Η γυναικεία χειραφέτηση ζητούμενο όταν ανέβηκε για πρώτη φορά το έργο. Ζητούμενο και σήμερα;
Σε τίποτα νομίζω ότι δεν συγκρίνονται στο θέμα αυτό οι δύο εποχές. Σήμερα μιλάμε για αδικίες και ελλείψεις στα ζητήματα της ισότητας των γυναικών, ενώ στην εποχή του Ίψεν οι γυναίκες διεκδικούσαν τα αυτονόητα: να επιλέγουν τον άντρα που θα παντρευτούν, να συναναστρέφονται με το άλλο φύλο, χωρίς η κοινωνία να τις χαρακτηρίζει πόρνες, να εκθέτουν δημόσια τις απόψεις τους, να μην τελειώνει η ζωή τους με το γάμο και τη μητρότητα. Σήμερα, λίγο πολύ, όλα αυτά είναι κατεκτημένα. Βέβαια, σε ζητήματα ισότητας μένουν πολλά ακόμα να γίνουν, κυρίως στους χώρους εργασίας, αλλά σήμερα, στην Ευρώπη τουλάχιστον, η γυναίκα δεν έχει, πιστεύω, την κοινωνία απέναντί της, όπως στα χρόνια του Ίψεν. Στον μουσουλμανικό κόσμο τα πράγματα είναι σίγουρα πολύ διαφορετικά, αλλά εκεί μιλάμε για θεοκρατικά καθεστώτα.
-Από τη μία τα δεσμά που επιβάλλουν η κοινωνία, η εκκλησία και η οικογένεια και από την άλλη η ελευθερία. Πόσο κοντά και πόσα μακριά είναι αυτή η φράση από τον σύγχρονο άνθρωπο; Τρεις θεσμοί και ένα ζητούμενο.
Σήμερα, περισσότερο από την κοινωνία, την εκκλησία και την οικογένεια, τα δεσμά τα επιβάλλουμε οι ίδιοι στον εαυτό μας. Ούτε η οικογένεια ούτε η εκκλησία έχουν σήμερα την ισχύ που είχαν παλιότερα. Σήμερα, για παράδειγμα, τις οικογενειακές αξίες δεν τις καθορίζει πια η παράδοση ή η γενιά, αλλά η τηλεόραση και η διαφήμιση. Κι η εκκλησία που κάποτε αφόριζε τους βλάσφημους ή τους έστελνε στην πυρά σήμερα περιορίζεται σε διαμαρτυρίες για το σύμφωνο συμβίωσης των ομόφυλων ζευγαριών. Από την άλλη, πράγματι, η προσωπική ελευθερία, με την ουσιαστική έννοια της λέξης, εξακολουθεί να παραμένει ζητούμενο. Κάτι άλλο όμως κατά τη γνώμη μου μας τη στερεί ή μας κλείνει το δρόμο της αναζήτησής της. Έχουμε φορτωθεί τις τελευταίες δεκαετίες με τόσες πλαστές ανάγκες, που σχεδόν ταυτίσαμε τα προσωπικά μας θέλω με την απόκτησή τους. Και κάπου εκεί χάσαμε την επαφή με τον εαυτό μας, με τα πραγματικά θέλω μας, με τις πραγματικές ανάγκες μας. Και η ελευθερία είναι μία από αυτές.
-Ποιες οι σκηνοθετικές επιλογές σε ένα έργο του 1881 που ανεβαίνει το 2015;
Θα περίμενε κανείς ότι ένα τόσο «παλιό» έργο για να σταθεί στη σκηνή σήμερα χρειάζεται κάποια δραστική σκηνοθετική παρέμβαση. Κι όμως συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Αν έπρεπε να πω ποιο έργο, από όσα έχω κάνει, απαιτούσε λιγότερη σκηνοθεσία, με την έννοια των σκηνοθετικών ευρημάτων, θα έλεγα χωρίς δισταγμό: οι Βρικόλακες. Δύο στόχους είχα κατά νου, όταν το δουλεύαμε: αλήθεια και ποίηση. Και τα δύο ενυπάρχουν μέσα στο κείμενο. Εμείς χρειάστηκε απλώς να τα ανασύρουμε.
-Κάθε χρόνο συναντούμε αρκετά κλασσικά έργα στις θεατρικές σκηνές. Υπάρχει χώρος για νέους δημιουργούς;
Αν το δει κανείς ποσοτικά, το ενδιαφέρον για το κλασικό ρεπερτόριο, πράγματι έχει αυξηθεί κάπως τα τελευταία χρόνια, αλλά συγκριτικά με τα σύγχρονα έργα που ανεβαίνουν στις μυριάδες σκηνές εξακολουθεί να μειονεκτεί. Μιλάμε βέβαια κυρίως για ξενόγλωσσα σύγχρονα, γιατί η παρουσία του ελληνικού έργου εξακολουθεί να παραμένει ισχνή. Όχι όμως γιατί δεν υπάρχει χώρος για νέους δημιουργούς. Ίσα ίσα. Στο σύγχρονο ελληνικό θέατρο κυριαρχούν οι νέοι δημιουργοί, ηθοποιοί και σκηνοθέτες. Με τους συγγραφείς τα πράγματα είναι αρκετά διαφορετικά. Γράφονται, όπως συνέβαινε πάντα, πάρα πολλά έργα, αλλά ελάχιστα, και τώρα όπως και παλιότερα, βλέπουν το φως της σκηνής. Γιατί; Για τον απλούστατο λόγο ότι τα περισσότερα από αυτά είναι πολύ προβληματικά στη δομή τους ή στην ανάπτυξη των χαρακτήρων. Δεν αρκεί ένα καλό ή ένα σύγχρονο θέμα. Πρέπει ο θεατρικός συγγραφέας να κατέχει και την τεχνική, να γνωρίζει καλά τη γλώσσα της σκηνής, να βλέπει θέατρο, να ξημεροβριαδιάζεσαι στις πρόβες. Φαίνεται, ξέρετε, πολύ εύκολο να γράψεις θέατρο, αλλά δεν είναι. Γιατί ο θεατρικός συγγραφέας δεν γράφει ιστορίες. Καταγράφει εμπειρίες.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Απόδοση-σκηνοθεσία: Γλυκερία Καλαϊτζή
Σκηνικά: Ευαγγελία Κιρκινέ
Κοστούμια: Μαρία Καραδελόγλου
Ηχητικός σχεδιασμός: Οδυσσέας Γκάλλιος
Φωτισμοί: Ρίτσαρντ Άντονυ
Παίζουν: Ελένη Δημοπούλου, Δημήτρης Ναζίρης, Δημήτρης Φουρλής, Σοφία Αντωνίου, Γιώργος Φράγκογλου
INFO
Είδος: Κοινωνικό δράμα
Διάρκεια: 100 λεπτά (με διάλειμμα)
Παραστάσεις: Παρασκευή, Σάββατο Κυριακή & Δευτέρα στις 9.30 μ.μ.
Τιμές εισιτηρίων: 12 € κανονικό & 8 € μειωμένο
Κρατήσεις Θέσεων: Στο ταμείο του Θεάτρου Τ, Αλεξάνδρου Φλέμινγκ 16, τηλέφωνο 2310854333
Προπώληση: Μέσω του Viva.gr, sτα καταστήματα: Public, Παπασωτηρίου, Ιανός, Seven Spots, Reload Stores, Media Markt
Parking: Με 3 ευρώ και την επίδειξη του εισιτηρίου σας, μπορείτε να αφήνετε το αυτοκίνητό σας στο parking που βρίσκεται ακριβώς δίπλα στο Θέατρο Τ.