Σε οριακό σημείο βρίσκεται, σύμφωνα με έρευνα του Παντείου, η ελληνική κοινωνία. Αντιδράσεις όπως οι επιθέσεις με αβγά, γιαούρτια και άλλα.. συναφή μέσα, ακόμα και η χειροδικία εις βάρος των πολιτικών, θεωρούνται από αρκετούς “αποτελεσματικές πρακτικές”. Μάλιστα σημαντικό κομμάτι των ερωτηθέντων δηλώνουν και την πρόθεσή τους να συμμετέχουν σε αυτές τις αντιδράσεις.
Τρία συναισθήματα είναι τα κυρίαρχα αυτή τη στιγμή στους πολίτες της χώρας: Η αγανάκτηση, ο θυμός και η οργή. Ταυτόχρονα το μέλλον είναι γεμάτο φόβο.
Οι ερευνητές τονίζουν πως η κρίση καθιστά εξαιρετικά ευάλωτους όσους βρίσκονται στα άκρα του οικονομικού φάσματος. Τόσο τους πολύ φτωχούς όσο και τους πολύ πλούσιους. Γιατί και οι πλούσιοι; Διότι, σύμφωνα με την έρευνα, φοβούνται πως από τα πολλά θα βρεθούν στα πολύ λίγα.
Η πλειοψηφία των ερωτηθέντων προσυπογράφει τακτικές όπως την αγορά μόνο ελληνικών προϊόντων για την τόνωση της οικονομίας, τη συμμετοχή σε διαδηλώσεις ενάντια στα μέτρα λιτότητας και την άρνηση πληρωμής νέων φόρων.
Οι πιο ακραίες μορφές αντίδρασης μπορεί να μειοψηφούν, όμως τα ποσοστά που συγκεντρώνουν είναι διόλου ευκαταφρόνητα.
Η πρακτική επίθεσης σε πολιτικούς με αβγά και γιαούρτια θεωρείται αποτελεσματική από το 30,4%, με το 21,2% να εκτιμά ως δραστική και καρποφόρα τη χειροδικία εναντίον πολιτικών προσώπων.
Ένα 17,1% λέει “ναι” στον εμπρησμό αυτοκινήτων πολιτικών προσώπων, το 14,6% στις επιθέσεις εναντίον των δυνάμεων καταστολής, το 7,9% στους εμπρηστικούς μηχανισμούς και το 6,2% στην καταστροφή της δημόσιας περιουσίας.
Πόσοι όμως θα συμμετείχαν σε τέτοιες αντιδράσεις;
Σε επιθέσεις με αβγά και γιαούρτια δηλώνει ότι θα συμμετείχε το 26,8%.
Ποσοστό 16,1% ομολογεί ότι θα έδερνε πολιτικά πρόσωπα, 12,5% ότι θα έβαζε φωτιά σε αυτοκίνητα βουλευτών και υπουργών, ενώ το 12,6% δεν έχει κανέναν ενδοιασμό να επιτεθεί σε δυνάμεις καταστολής.
Εμπρηστικό μηχανισμό θα τοποθετούσε το 5% ενώ το 5,1% δηλώνει ότι δυνητικά θα εμπλεκόταν σε καταστροφές δημόσιας περιουσίας.
Τα νούμερα είναι όντως υψηλά ωστόσο έχει και συνέχεια.
Το 38,4% αρνείται να τοποθετηθεί πολιτικά, παρά τη σημαντική άνοδο της Αριστεράς.
Το 13% αυτοπροσδιορίζεται ως “απόλυτα αριστερά” το 18,2% ως “αριστερά”, το 18,4% ως “κέντρο”, το 9% ως “δεξιά” και το 3,1% ως “απόλυτα δεξιά”.
Καταλυτικοί παράγοντες ο φόβος και η οργή
Αρνητικά συναισθήματα (ενεργούς αντίδρασης), θυμό, οργή, αγανάκτηση, ομολογεί ότι έχει το συντριπτικό ποσοστό του 88,9% των ερωτηθέντων.
Περισσότερο παθητική στάση, με αρνητικά συναισθήματα (ταπείνωση, φόβο, ενοχή, άγχος, απογοήτευση, θλίψη, ματαίωση, αίσθημα ανημποριάς) δηλώνει ότι υιοθετεί το 67,7%, ενώ την αποτάσσεται το 25,7%.
Η αλληλεγγύη, η εμπιστοσύνη, η αισιοδοξία, η αγωνιστικότητα – θετικά συναισθήματα ενεργούς συμμετοχής, κατά τους ερευνητές – συγκεντρώνουν θετικές απαντήσεις σε ποσοστό 35,6% και αρνητικές σε ποσοστό 47,2%.
Οι κυρίαρχοι φόβοι είναι η καταβαράθρωση της ποιότητας ζωής και ασφαλώς η απόλυση και η δυσκολία εξεύρεσης νέας θέσης εργασίας.
Οι ερωτηθέντες, σε ένα 5,71%, φοβούνται πως πράγματα αγαθά τα οποία επιθυμούν να έχουν θα είναι πολύ ακριβά και δεν θα μπορούν να τα αποκτήσουν.
Τέλος, να σημειωθεί πως οι επιθέσεις που έχει δεχθεί τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα έχουν συσπειρώσει τον κόσμο.
Ποσοστό 76,9% απαντά θετικά στην ερώτηση “νιώθετε ότι είστε Ελληνας;”, ποσοστό 73,7% εκτιμά ως σημαντικό το να είσαι Έλληνας, ενώ 65,5% απαντά καταφατικά στην ερώτηση “όταν κάποιος που δεν είναι Έλληνας ασκεί κριτική στους Έλληνες, νιώθετε ότι κριτικάρει εσάς τον ίδιο;”.
Η έρευνα ήρθε στη δημοσιότητα μία μέρα πριν τη σύγκληση της σύσκεψης υπουργών υπό τον κ. Παπαδήμο για τον προπηλακισμό πολιτικών προσώπων.
Το δείγμα ήταν 1.040 άνδρες και γυναίκες, 18 ετών και πάνω.
Την έρευνα διεξήγαγε το Εργαστήρι Κοινωνικής και Πειραματικής Ψυχολογίας του Τμήματος Ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου.
Η έρευνα διεξήχθη – με πρωτοβουλία της ελληνικής πλευράς – σε συνεργασία με πανεπιστήμια της Ισπανίας, της Πορτογαλίας, της Ιταλίας, της Γαλλίας και της Ιρλανδίας.