Διακόσιοι άνθρωποι έχουν χάσει φέτος τη ζωή τους εξαιτίας φυσικών καταστροφών στην Ευρώπη.
Γράφει η Ντίνα Δασκαλοπούλου για την Εφημερίδα των Συντακτών
Μόνο την τελευταία διετία ο μηχανισμός πολιτικής προστασίας της Ε.Ε. ενεργοποιήθηκε 56 φορές τόσο εντός όσο και εκτός της Ε.Ε., αφού δασικές πυρκαγιές έπληξαν την Πορτογαλία, την Κροατία, την Ισπανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, την Ελλάδα και την Κύπρο, ο τυφώνας «Οφηλία» προκάλεσε σοβαρές πλημμύρες στην Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο, θανάσιμες καταιγίδες χτύπησαν τη Γερμανία, την Πολωνία, την Τσεχία και την Ελλάδα.
Με αυτό ως δεδομένο και στο φόντο της φονικής πλημμύρας στη Δυτική Αττική, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει την ενίσχυση της διαχείρισης καταστροφών από την Ε.Ε. με έναν καινούργιο μηχανισμό που παρουσίασε χτες.
Ο μηχανισμός rescEU -αν εγκριθεί από το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο- θα κοστίσει 280 εκατ. ευρώ μέχρι το 2020.
Μέχρι σήμερα, τα υφιστάμενα ευρωπαϊκά μέσα αντιμετώπισης καταστροφών είναι περιορισμένα και συχνά δεν είναι σε θέση να παρέχουν τη βοήθεια που ζητούν τα κράτη-μέλη κατά τη διάρκεια κρίσεων ή να εξασφαλίσουν την έγκαιρη παράδοση της βοήθειας.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ο σημερινός μηχανισμός πολιτικής προστασίας της Ε.Ε. βασίζεται στην ήδη υφιστάμενη «ευρωπαϊκή ικανότητα για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης», που συστάθηκε τον Οκτώβριο του 2014, γνωστή ως εθελοντική δεξαμενή.
Σήμερα η δεξαμενή, στην οποία έχουν δεσμευτεί 20 διαφορετικά συμμετέχοντα κράτη, διαθέτει πάνω από 90 ικανότητες αντίδρασης.
Οι ικανότητες αυτές περιλαμβάνουν μέσα, όπως πυροσβεστικά αεροσκάφη, εξοπλισμό για τη συγκράτηση πλημμυρών, τον καθαρισμό του νερού και ικανότητες ανίχνευσης και δειγματοληψίας χημικών, βιολογικών, ραδιολογικών και πυρηνικών όπλων.
Ωστόσο, δεδομένου ότι οι καταστροφές επέρχονται ταυτόχρονα, με αυξανόμενη συχνότητα και πολυπλοκότητα, η εμπειρία έδειξε ότι αυτές οι ικανότητες δεν επαρκούν.
Ολες οι δαπάνες και οι ικανότητες rescEU θα καλύπτονται πλήρως από την ενωσιακή χρηματοδότηση, ενώ η Επιτροπή θα διατηρεί τον επιχειρησιακό έλεγχο αυτών των μέσων και θα αποφασίζει για την ανάπτυξή τους.
Το «rescEU» θα διαθέτει πυροσβεστικά αεροσκάφη, εξοπλισμό υψηλής ικανότητας άντλησης σε πλημμύρες, ικανότητες έρευνας και διάσωσης σε αστικό περιβάλλον, κινητό νοσοκομείο και ιατρική βοήθεια έκτακτης ανάγκης.
Η Επιτροπή διατηρεί τον επιχειρησιακό έλεγχο των μέσων rescEU.
Το πλάνο χρηματοδότησης
Τα κράτη-μέλη θα λάβουν συγχρηματοδότηση από την Ε.Ε. ύψους 75% για την αναβάθμιση των εθνικών τους ικανοτήτων.
Η ενωσιακή συγχρηματοδότηση για τα μέσα τα οποία τα κράτη-μέλη διαθέτουν στην ευρωπαϊκή δεξαμενή πολιτικής προστασίας θα ανέρχεται στο 75% των επιχειρησιακών δαπανών όταν χρησιμοποιούνται εντός της Ε.Ε. ή σε συμμετέχοντα κράτη-μέλη.
Οπως δήλωσε στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο αρμόδιος επίτροπος για τη Διαχείριση Κρίσεων, Χρήστος Στυλιανίδης, η πρόταση της Επιτροπής «περιλαμβάνει ισχυρά κίνητρα ώστε τα κράτη-μέλη να ενισχύσουν τις δικές τους δομές πρόληψης έκτακτων αναγκών. Το rescEU είναι το συμπληρωματικό δίχτυ ασφαλείας για εκείνες τις κρίσιμες στιγμές που δεν επαρκούν τα εθνικά μέσα διαχείρισης».