Με την επίσκεψη στον "τόπο του εγκλήματος" στο ματωμένο δάσος των Σκουριών ολοκληρώθηκε χθες το διήμερο που διοργάνωσαν από κοινού το Πανελλήνιο Δίκτυο Οικολογικών Οργανώσεων και οι επιτροπές αγώνα Χαλκιδικής υπό τον τίτλο "Μεταλλεία χρυσού την εποχή της κρίσης" με στόχο την ανάδειξη των συνθηκών με τις οποίες γίνεται η εξόρυξη χρυσού και άλλων πολυτίμων υλικών, ιδιαίτερα στην περίπτωση της Χαλκιδικής.
Οικολογικές οργανώσεις απ`όλη την Ελλάδα, την Δράμα, την Κέρκυρα, την Βέροια, την Λαμία, τον Βόλο ,τα Ιωάννινα, την Θεσσαλονίκη, την Αθήνα, Κιλκίς την Αλεξανδρούπολη κ.α που αντιμετωπίζουν αντίστοιχες επιθέσεις στο περιβάλλον και την υγεία τους αναγνώρισαν την περίπτωση της Χαλκιδικής ως την συμπύκνωση των περιβαλλοντικών εγκλημάτων που συντελούνται στην Ελλάδα της κρίσης. Η εξορύξεις χρυσού που απειλούν να καταστρέψουν το δάσος των Σκουριών, την υγεία των κατοίκων και οριστικά την κοινωνική συνοχή του τόπου, δεν πρόκειται φυσικά να περιοριστούν στις Σκουριές. Ήδη η Αλεξανδρούπολη, το Κιλκίς και η Σέρρες βρίσκονται στο στόχαστρο της «ανάπτυξης με κάθε κόστος» που εφαρμόζει η κυβέρνηση.
Το νερό της περιοχής δεν θα πίνεται
Όσον αφορά το επιστημονικό κομμάτι που αναλύθηκε από καθηγητές πανεπιστημίου σχετικά με τις εξόρυξεις χρυσού στις Σκουριές ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που αναδείχθηκε είναι η μη αντιστρέψιμη αποστράγγιση του βουνού Κάκαβος και η ριζική απώλεια των υδάτινων αποθεμάτων του βουνού λόγω της χρήσης υπέρογκων υδάτινων πόρων από την εταιρεία για τις εξορύξεις.
Σύμφωνα με τον Κ.Κατσιφαράκη, καθηγητή στο Τομέα Υδραυλικής και Τεχνικής Περιβάλλοντος του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικώνστο ΑΠΘ η απόληψη νερού από την εταιρεία πρόκειται να ξεπεράσει τα 4 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού το χρόνο. Αν λάβει υπόψη του κανείς ότι τα νερά που κατεισδύουν στους υδροφόρους ορίζοντες του βουνού δεν ξεπερνούν τα 3,5 εκατ. αντιλαμβάνεται ότι σε ελάχιστο χρόνο θα εξαφανιστεί το σύνολο των διαθέσιμων υδάτινων πόρων στην περιοχή, κοινώς δεν θα υπάρχει καθαρό νερό διαθέσιμο προς κατανάλωση.
Ο καθηγητής εδαφολογίας του ΑΠΘ Κ. Παναγιωτόπουλος έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για την ρύπανση των εδαφών, της θάλασσας, της φυσικής βλάστησης και των καλλιεργειών από τους χιλιάδες τόνους σκόνης μεταλλεύματος που θα εκλύεται μέσω της χρήσης τόνων εκρηκτικών στο βουνό. Σύμφωνα με τον ίδιο, η σκόνη που θα περιέχει θειούχες ενώσεις βαρέων μετάλλων τοξικών για τους ανθρώπους και την πανίδα σε συνδυασμό με την μείωση του νερού και ειδικά των υπόγειων υδάτων θα έχουν άμεσα επιδράσεις στην τροφική αλυσίδα με απρόβλεπτες συνέπειες για τη δημόσια υγεία.
Τεράστιο πλήγμα στην δημόσια υγεία
Σύμφωνα με τον καθηγητή Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Ιατρικής του ΑΠΘ Αλ. Μπένο οι επιπτώσεις στην δημόσια υγεία από την χρόνια έκθεση στο αρσενικό (και στα υπόλοιπα βαρεά μέταλλα) που θα εκχυλίζονται στους υδροφόρους ορίζοντες από την διαδικασία της απόληψης χρυσού, θα είναι πολλαπλές. Παθήσεις του αναπνευστικού, του δέρματος,νοσήματα του αίματος, καρκινογενέσεις είναι μόνο λίγες από αυτές που αναφέρθηκαν. Μάλιστα σύμφωνα με τον καθηγητή του ΑΠΘ, η έκθεση στα βαρεά μέταλλα όπως το αρσενικό που έχει ήδη εντοπιστεί στο νερό του Νεοχωρίου είναι συσωρρευτική και η πρόκληση των ασθενειών εντοπίζεται σε ανυπολόγιστο χρόνο. Έτσι δεν ισχύουν τα δήθεν όρια τα οποία επικαλέστηκε ο δήμαρχος Αριστοτέλη Χρ. Πάχτας για να κατευνάσει τις κοινωνικές αντιδράσεις από την αποκάλυψη ότι το νερό της περιοχής έχει ήδη μολυνθεί από τις επεμβάσεις της εταιρείας στο έδαφος της περιοχής.
Άγνωστό είναι, ακόμη, σύμφωνα με τους καθηγητές που θα τελειώνει η επέμβαση της εταιρείας στο βουνό οι οποίοι εκτιμούν ότι δεν θα περιοριστεί στην περιοχή των Σκουριών. Η μεταλλουργία του χρυσού ζητά σύμφωνα με τον Τριανταφυλλίδη να απογυμνώσει την περιοχή απ` όλα τα υπάρχοντα μέταλλα στα πετρώματα με την κυάνωση. Η κυάνωση απογυμνώνει τα πετρώματα από τα συνοδά τους μέταλλα και μετατρέπει το έδαφος σε ένα απόβλητο του κυανίου.
Όσον αφορά στην πολυδιαφημιζόμενη από την εταιρεία Ελληνικός Χρυσός νέα μέθοδο απόληψης των πετρωμάτων flash melting (ακαριαίτα τήξη) αυτή θα εφαρμοστεί για πρώτη φορά στις Σκουριές σε βιομηχανική κλίμακα. Η εταιρεία δεν γνωρίζει, όπως συγκεκριμένα ειπε ο Χ. Ελευθεριάδης Αναπλ. Καθηγητή στον Τομέα Πυρηνικής Φυσικής παρά μόνο σε συνθήκες εργαστηρίου ποιες θα είναι οι συνέπειες της μεθόδου αυτής.
Τραγική ειρωνεία συνιστά για τους ειδικούς το γεγονός ότι η καταστροφή που θα συντελεστεί στην περιοχή αφορά, σύμφωνα και με την διεθνή εμπειρία, μία αμελετήα και δυσπρόσιτη ποσότητα χρυσού καθώς το κοίτασμα που βρίσκεται στα πετρώματα των Σκουριών είναι μικρότερο από 1 bpm, δηλαδή πρόκειται για κοίτασμα το οποίο δεν είναι εξορυκτικό. Ο μόνος τρόπος για να σωθεί η περιοχή από τα καταστροφικά σχέδια της Ελντοράντο είναι σύμφωνα με τον Γ.Τριανταφυλλίδη, Δρ.Μεταλλειολόγου Μηχανικο στο ΑΠΘ, ο αποχαρακτηρισμός της δια παντός από μεταλλευτικής.
Απώλεια χιλιάδων θέσεων εργασίας
Εκτός από το γνωστό πλέον οικονομικό σκάνδαλο της μεταβίβασης χιλιάδων στρεμμάτων δάσους στην Ελληνικός Χρυσός σε ευξετελιστική τιμή, ανυπολόγιστες είναι και οι συνέπειες για τις οικονομικές και παραγωγικές δραστηριότητες των κατοίκων της περιοχής (γεωργία, κτηνοτροφία, μελισσοκομία, αλιεία, τουρισμός, κλπ), οι οποίες είναι ασύμβατες με τη μεταλλεία. Χιλιάδες θέσεις εργασίας θα χαθούν οριστικά από την περιοχή λόγω της μόλυνσης μεγάλων εκτάσεων γης αλλά και της αλλαγής του τοπίου στην περιοχή. Χαρακτηριστική ήταν η τοποθέτηση του Δρ. μελισσοκομίας Γκόρα Γεώργιου, Γεωπόνου, Διδάκτορα Μελισσοκομίας του ΑΠΘ ο οποίος τόνισε ότι από την ρύπανση των φυτών η παραγωγή μελιού θα σταματήσει ενώ παράλληλα η θανάτωση των μελιγόνων εντόμων θα οδηγήσει γρήγορα σε μεγάλο περιορισμό της παραγωγής φρούτων και λαχανικών. Να σημειωθεί ότι μόνο από την μελισσοκομία απειλούνται να χαθούν περισσότερες από 3000 θέσεις εργασίας όταν η Eldorado Gold υπόσχεται περίπου 1000.
Σοκαριστικές είναι και οι τακτικές που χρησιμοποιεί η εταιρεία για να διχάσει την τοπική κοινωνία με πιο γνωστή αυτή του “διαίρει και βασίλευε”. Η ψυχολόγος Μ. Γεωργιάδου έκανε λόγο για ποδοσφαιροποίηση των σχέσεων της τοπικής κοινωνίας που στόχο έχει την δημιουργία διχόνοιας, την διάσπαση του μετώπου κοινωνικών αντιστάσεων και την διατήρηση της εξουσίας πάνω στην ζωή των ανθρώπων από την πλευρά της εταιρείας.
Τακτικές διάρρηξης της κοινωνικής συνοχής από την εταιρεία
Χαρακτηριστικό είναι ότι η εταιρεία κατά την διάρκεια των προσλήψεων που έκανε έδωσε προτεραιότητα στους κατοίκους περιοχών που αντιδρούσαν τα προηγούμενα χρόνια στις εξορύξεις χρυσού, επιλέγοντας παράλληλα την επιλογή ανθρώπων από μεγάλες οικογένειες έτσι ώστε να διατηρείται ένας έμμεσος εκβιασμός αναφορικά με την τοποθέτησή τους πάνω στο ζήτημα των εξορύξεων. Προσπάθησε ακόμη να δημιουργήσει κοινή ταυτότητα στους εργαζομένους της εμφυσίοντας τους το αίσθημα μιας μανιασμένης εχθρότητας προς όλους όσους εκφράζουν την αντίθεσή τους στα καταστροφικά σχέδια της εταιρείας. Η αποκατάσταση των σχέσεων της κοινωνίας από την διατάραξη που υφίστανται θα είναι, σύμφωνα με την κ. Γεωργιάδη, ίσως δυσκολότερη και από την εκδίωξη της εταιρείας από την περιοχή.
Όσον αφορά τα δικαιώματα των χιλιάδων ανθρώπων που αντιδρούν στην δήθεν αυτή επένδυση είναι προφανές ότι έχουν πάει εδώ και καιρό περίπατο.. Αποκαλυπτική ήταν η εισήγηση του δικηγόρου και συνηγόρου των κατοίκων Γ. Κυρίτση ο οποίος τόνισε πως όπως έχει προκύψει από τις σχηματισθείσες δικογραφίες κατά τη διενέργεια της αστυνομικής προανάκρισης , έχουν λάβει χώρα μια σειρά από αντιδικονομικές και καθ’ όλα έκνομες ενέργειες οι οποίες μόνο στόχο έχουν να αποξενώσουν την κοινωνία –τον πολίτη , από τα εκ του Συντάγματος δικαιώματα.Ο ίδιος αναφέρθηκε στο πρωτοφανές για τα δικονομικά δεδομένα γεγονός ότι σύμφωνα με τις διωκτικές αρχές η συμμετοχή των κατοίκων της περιοχής , στις εκδηλώσεις διαμαρτυρίας που σκοπό έχουν να σταματήσει η παράνομη και καταστροφική μεταλλευτική δραστηριότητα σημαίνει και απόφαση να ενταχθούν ή να δημιουργήσουν ομάδα ή ομάδες για την διάπραξη κακουργημάτων.
Τα ατομικά – πολιτικά – κοινωνικά δικαιώματα δεν είναι δυνατόν, σύμφωνα με τον ίδιο, να ερμηνεύονται με τρόπο αυθαίρετο καθότι στην περίπτωση αυτή, οδηγούμαστε σε παραβιάσεις των κατοχυρωμένων συνταγματικών και ποινικοδικονομικών δικαιωμάτων , καθώς και της αρχής της αξιοπρέπειας του ανθρώπου που ορίζεται στο Σύνταγμα « Ο σεβασμός και η προστασία του ανθρώπου αποτελούν πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας»
Στην εκδήλωση τοποθετήθηκαν μεταξύ άλλων η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Κ. Ιγλλέζη, ο ανεξάρτητος ευρωβουλευτής Κ. Αρσένης, ο υποψήφιος δήμαρχος του Δήμου Αριστοτέλη Γ. Μίχος ενώ παράλληλα διαβάστηκαν οι χαιρετισμοί του πρύτανη του ΑΠΘ Γ. Μυλόπουλου και της υποψήφιας περιφερειάρχη Κ. Μακεδονίας Δ. Χαραλαμπίδου. Στην ημερίδα συμμετείχαν εκπρόσωποι της Οικολογικής Κίνησης Δράμας, της κίνησης πολιτών Πηλίου και Βόλου για το νερό, της Οικολογικής εταιρεάις Έβρου, των Οικολόγων Πρασίνων, του Συλλογου Προστασίας Περιβάλλοντος Κέρκυρας, της Οικολογικής Ομάδας Ροδόπης, του Πανδοίκο, της Περιφερειακής Πρωτοβουλίας Μαγνησίας, του Συλλόγου Προστσίας Μαγνησίας, της Οικολογικής Ομάδας Βέροιας, Του Συλλόγου Προστασίας Περιβάλλοντος Χαλκίδας, των Φίλων τυ Δάσους Λαμίας, των Ενεργών ΠολιτώνΣερρών, της Καλλιστού, των Φίλων Προστασίας Περιβάλλοντος Κέρκυρας και της Οικολογικής Συνεργασίας Π. Φαλήρου.
Για όλους τους παραπάνω λόγους, οι συμμετέχοντες στη Διημερίδα πολίτες, φορείς, Επιτροπές αγώνα, καθώς και τα μέλη του Πανελλήνιου Δικτύου Οικολογικών Οργανώσεων απαιτούν την άμεση και οριστική διακοπή της επέκτασης της μεταλλευτικής δραστηριότητας στη Χαλκιδική και την αποκατάσταση των ζημιών που έχουν ήδη προκληθεί.
Σταυρούλα Πουλημένη