in

Το Βαγιοχώρι, οι «αρμόδιοι» υπουργοί και τα «ακροδεξιά αντανακλαστικά». Του Γιώργου Τσιάκαλου

Το Βαγιοχώρι, οι «αρμόδιοι» υπουργοί και τα «ακροδεξιά αντανακλαστικά». Του Γιώργου Τσιάκαλου

Μεταφέρθηκαν προχθές σε ξενοδοχεία οι τελευταίοι 45 πρόσφυγες που διέμεναν ακόμη στο Βαγιοχώρι και είναι αλήθεια ότι αισθανθήκαμε βαθιά ανακούφιση όσοι και όσες γνωρίζαμε την κατάσταση στον άθλιο αυτό καταυλισμό. Στο γυμνό χώμα ήταν στημένες οι σκηνές, μονάχα μια κουβέρτα κάτω από τα ταλαιπωρημένα σώματα. Εδέησε όμως πια ο «αρμόδιος» υπουργός να πράξει το αυτονόητο ώστε να μην τους βρει εκεί και η παγωνιά της επόμενης εβδομάδας. Και, σε αντίθεση με αυτό που συμβαίνει σε κάποια νησιά, εδώ η μεταφορά έγινε χωρίς διαμαρτυρίες των ξενοδόχων και «της τοπικής κοινωνίας». Ως επιτυχία του «αρμόδιου» υπουργού παρουσιάστηκε το γεγονός, είναι όμως έτσι;

Η λέξη επιτυχία έχει εγκατασταθεί μόνιμα στις σχετικές επίσημες ομιλίες και ανακοινώσεις. Χαρακτηριστικά, στην ειδική εκδήλωση «Προσφυγικό και επιπτώσεις», που διοργάνωσε η Κίνηση Ιδεών και Δράσης «ΠΡΑΤΤΩ» στη Στοά του Βιβλίου, από κοινού οι κ.κ. Μουζάλας και Τόσκας εξέφρασαν την πεποίθησή τους «πως η υποδοχή των προσφύγων στην ενδοχώρα χωρίς να προκύψουν κοινωνικά προβλήματα, αποτελεί μεγάλη επιτυχία».

Ειδικότερα ο κ. Μουζάλας «διαπίστωσε» ότι «η φιλοξενία των 50.000 προσφύγων στην ενδοχώρα έχει προχωρήσει χωρίς κοινωνικά προβλήματα» και αυτάρεσκα υπενθύμισε πως «το προηγούμενο κύμα προσφύγων κατά την Μικρασιατική καταστροφή, παρά την μεγαλύτερη πληθυσμιακή ομοιογένεια με τον ντόπιο πληθυσμό, είχε συνοδευτεί από αντιδράσεις και προσβλητικούς χαρακτηρισμούς».

Πρωτοφανής, δηλαδή, η επιτυχία του στην Ιστορία της Ελλάδας και φυσικά αυτή οφείλεται στην ευφυή πολιτική που ο ίδιος σχεδίασε και συστηματικά εφάρμοσε ως υπουργός: «Πρώτη επιτυχία μας αποτελεί η εξισορρόπηση των δικαιωμάτων των κατοίκων της Ελλάδας, των προσφύγων και των μεταναστών. Το παραπάνω, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο να μην αναπτυχθούν ακροδεξιά και ρατσιστικά αντανακλαστικά, όπως σε άλλες χώρες». Μοναδικός, λοιπόν, ο δικός μας «αρμόδιος υπουργός» όχι μόνον στην Ιστορία της Ελλάδας αλλά και ολόκληρου του κόσμου!

Είναι πια τόσο φανερό ότι αρέσκονται να λιάζονται στο φως της δικής τους  ρητορείας, όσο φανερό ήταν και είναι ότι δεν διστάζουν να ψεύδονται συστηματικά. Όμως τώρα αρχίζω να σκέφτομαι μήπως τελικά είναι τόσο ικανοί ψεύτες ώστε στο τέλος να καταφέρνουν να πείθουν ακόμη και τον εαυτό τους. Γιατί πως αλλιώς θα μπορούσε να τολμήσει κάποιος να υπερηφανευτεί για τη μεταφορά των προσφύγων σε ξενοδοχεία ειδικά από το Βαγιοχώρι και ταυτόχρονα να ισχυρίζεται ότι η δική του πολιτική διαχείριση εμπόδισε «την ανάπτυξη ακροδεξιών και ρατσιστικών αντανακλαστικών»;

Έζησα από πολύ κοντά την ιστορία του καταυλισμού στο Βαγιοχώρι, την πολιτική των «αρμόδιων» υπουργών στην συγκεκριμένη περιοχή και τα «αντανακλαστικά» που αναπτύχθηκαν ως αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής.

Στις 21 Απριλίου του 2016 οι τοπικές εφημερίδες έγραφαν: «Προκαλεί αντιδράσεις στην τοπική κοινωνία η δημιουργία κέντρου ανοιχτής φιλοξενίας στο χώρο του πρώην δημοτικού σχολείου Βαγιοχωρίου. Σήμερα στήθηκαν οι πρώτες σκηνές που θα στεγάσουν τους μετανάστες. Η οργή των κατοίκων Βαγιοχωρίου και Ασκού οι οποίοι αντιδρούν στην δημιουργία ανοιχτού κέντρου για την φιλοξενία μεταναστών στο πρώην δημοτικό σχολείο Βαγιοχωρίου εκδηλώθηκε σήμερα  εναντίον του δημάρχου Βόλβης Διαμαντή Λιάμα  του οποίου η απόφαση έχει εξοργίσει τους κάτοικους».

Οι αγανακτισμένοι κάτοικοι απευθύνθηκαν στο Δήμαρχο Λαγκαδά (ο οποίος τότε πρωτοστατούσε σε όλες τις κινήσεις ενάντια στους πρόσφυγες) και ζήτησαν να εκπροσωπούνται απ’ αυτόν απέναντι στην κυβέρνηση (!), καθώς ο δικός τους δήμαρχος δεν υποχωρούσε στις πιέσεις τους και μάλιστα στην παράσταση διαμαρτυρίας που έκαναν στο Δημοτικό Συμβούλιο φέρεται να τους είπε ότι δεν τον ενδιέφεραν οι κινητοποιήσεις τους. Κατόπιν αυτών ο Δήμαρχος Λαγκαδά κατέθεσε αίτηση για ασφαλιστικά μέτρα εναντίον του Δήμου Βόλβης.

Σημαντικό στοιχείο αποτελεί το γεγονός ότι ο Δήμαρχος Βόλβης είχε προτείνει -και είχε διασφαλίσει- την εγκατάσταση των προσφύγων σε μικρές ξενοδοχειακές μονάδες του Σταυρού (της μεγαλύτερης πόλης και έδρας του Δήμου) με σαφώς μικρότερο κόστος για την Πολιτεία αλλά οι «αρμόδιοι» απέρριψαν την πρόταση επιμένοντας στη δημιουργία στρατοπέδου στην περιοχή. Έτσι προέκυψε η επιλογή του Βαγιοχωρίου.

Οι ακροδεξιοί της περιοχής προσπάθησαν να ξεσηκώσουν τον κόσμο μιλώντας για «απρόβλεπτες καταστάσεις (έκτροπα, καταστροφές)» και για κινδύνους που ελλοχεύουν ιδιαίτερα για τους ηλικιωμένους και τα μικρά παιδιά, και μέσα σ’ ένα κλίμα εκφοβισμού επιχείρησαν  να δημιουργήσουν κίνημα μαζεύοντας υπογραφές. Στην κοινότητα του Προφήτη πράγματι υπέγραψαν το σχετικό κείμενο εκατοντάδες πολίτες, ακόμη κι αυτοί που δεν ήταν ενάντια στους πρόσφυγες αλλά θεωρούσαν το συγκεκριμένο χώρο ακατάλληλο για τη διαβίωση των προσφύγων καθώς δεν έχει συγκοινωνία (παρά μόνο δύο φορές την ημέρα) και το πλησιέστερο κατάστημα απέχει περίπου οχτώ χιλιόμετρα. Πάντως, η ακροδεξιά φάνηκε προς τα έξω ικανή να διεγείρει τα «αντανακλαστικά» που επιθυμούσε, τη στιγμή μάλιστα που στα Διαβατά, όπου είχαν γίνει οι πρώτες παρόμοιες κινητοποιήσεις, έχανε κατά κράτος.

Μέσα σ’ αυτό το κλίμα κλήθηκα να μιλήσω σε μια εκδήλωση κατοίκων της Νυμφόπετρας (της πιο κοντινής κοινότητας προς το Βαγιοχώρι) στις 19 Μαΐου. Ανήμερα με προειδοποίησαν ότι θα υπάρχουν αγανακτισμένοι με πιθανόν ιδιαίτερα έντονες αντιδράσεις και συνεπώς θα είχαν κατανόηση εάν ανέβαλα την ομιλία μου. Πήγα. Κάποιοι από τους κατοίκους δίστασαν να έλθουν. Η εκδήλωση Τελικά η εξέλιξη της εκδήλωσης ξεπέρασε και την πιο αισιόδοξη προσδοκία. Ακόμη και η ομάδα των ανθρώπων που ήρθαν να αντιδράσουν -και αντέδρασαν στην αρχή έντονα- συμφώνησαν στο τέλος ότι πράγματι δεν υπήρχε κίνδυνος για τους κατοίκους από τους πρόσφυγες. Όμως επισήμαναν κι αυτοί την αλήθεια: το Βαγιοχώρι είναι τόπος εξορίας, δεν ενδείκνυται για ανθρώπινη παραμονή προσφύγων, η καλύτερη λύση είναι να εγκατασταθούν οι πρόσφυγες σε μικρές ξενοδοχειακές μονάδες του Σταυρού. Σ’ αυτό συμφώνησαν τόσο ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου όσο και οι δημοτικοί σύμβουλοι που παρευρίσκονταν στην εκδήλωση. Από την άλλη μέρα ο δήμαρχος ξεκίνησε πάλι τις προσπάθειες για εγκατάσταση σε ξενοδοχεία, στο πλαίσιο του προγράμματος που εφαρμοζόταν ήδη -και εφαρμόζεται μέχρι σήμερα- από τους Δήμους Αθηνών και Θεσσαλονίκης, όπως επίσης από μια σειρά ΜΚΟ. Η απάντηση που πήρε από τους «αρμόδιους» ήταν ότι «έκλεισε αυτό το Πρόγραμμα», κάτι που φυσικά δεν ανταποκρινόταν στην αλήθεια.

Την υπονόμευση των προσπαθειών  για κλείσιμο του στρατοπέδου στο Βαγιοχώρι και μεταφορά των προσφύγων σε ξενοδοχειακές μονάδες, ακόμη και την αμφισβήτηση του ίδιου του Δημάρχου Βόλβης ήρθε να ενισχύσει ο «αρμόδιος» υπουργός όταν στις 29 Μαΐου στην επίσκεψή του στα στρατόπεδα της περιοχής επέλεξε να συζητήσει για την κατάσταση σ’ αυτά όχι με τον αρμόδιο δήμαρχο Βόλβης αλλά με το δήμαρχο Λαγκαδά (με τη δικαιολογία ότι ο δικός του Δήμος συνορεύει με το Δήμο στον οποίον βρίσκονται τα στρατόπεδα). Στη συνάντηση αυτή, αφού έδειξε κατανόηση για τις διαμαρτυρίες του δημάρχου Λαγκαδά και του υποσχέθηκε περισσότερη αστυνόμευση και περισσότερα κονδύλια, δήλωσε καταληκτικά: «Μέχρι τον Αύγουστο μπαίνοντας στον Σεπτέμβρη θα διαλυθούν τα κέντρα φιλοξενίας αλλιώς θα έχουμε αποτύχει γιατί το σχέδιο που έχουμε είναι αυτό. Θα κρατήσουμε κάποια camp τα οποία θα τα κάνουμε καλά, όχι έτσι, ούτε με σκηνές».

Εννοούσε τον Αύγουστο και το Σεπτέμβριο που πέρασαν. Όμως ο καταυλισμός παρέμεινε να βασανίζει όσους ανθρώπους δεν άντεχαν νέες μετακινήσεις. Οι περισσότεροι έφευγαν όσο μπορούσαν πιο γρήγορα, κάθε φορά που πήγαινε κανείς εκεί με αυτοκίνητο γυρνούσε στη Θεσσαλονίκη με μια οικογένεια προσφύγων, ακόμη και η SOFTEX φάνταζε πιο φιλόξενη. «Αλλιώς θα έχουμε αποτύχει», είχε πει ο αρμόδιος υπουργός τότε, αλλά αργότερα άλλαξε την άποψή του και επέλεξε να μιλάει για μεγάλες, κοσμοϊστορικές επιτυχίες.

Παρεμπιπτόντως: Όταν το Σεπτέμβριο αποφάσισαν να στείλουν τα παιδιά των στρατοπέδων σε σχολικά κτίρια το απόγευμα, επέλεξαν για την περιοχή να τα στείλουν στο σχολείο του Προφήτη (της μοναδικής κοινότητας όπου είχε υπάρξει οργανωμένη κίνηση αγανακτισμένων) και «αιφνιδιάστηκαν» δήθεν από την οργανωμένη (σε συνεργασία με την αντίστοιχη του Ωραιοκάστρου) κίνηση να μη στείλουν οι γονείς τα παιδιά τους στο σχολείο. Κλήθηκα στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου της Βόλβης και μίλησα στους «ανήσυχους γονείς» που είχαν ζητήσει ειδική συνεδρίαση για το θέμα. Λιγότερο με την ιδιότητα του καθηγητή Παιδαγωγικής και σχεδόν αποκλειστικά με την παλιά μου ιδιότητα του καθηγητή πανεπιστημίου της Βιολογίας του Ανθρώπου εξήγησα γιατί δεν χρειάζεται να ανησυχούν για την υγεία των παιδιών τους και για όσα άλλα διαδίδουν οι ακροδεξιοί αγύρτες. Μετά από τις πρώτες εντάσεις πήγε πολύ καλά η συζήτηση, κατέληξε με ομόφωνη θέση του Δημοτικού Συμβουλίου, και απέδειξε ότι μια ανθρώπινη πολιτική είναι πάντα δυνατή.

Αλλά τι σχέση έχουν μ’ αυτή την ανθρώπινη πολιτική οι κ.κ. Μουζάλας και Τόσκας; Όλες οι ενέργειές τους ήταν τέτοιες που συνέβαλλαν στην ανάπτυξη «ακροδεξιών και ρατσιστικών αντανακλαστικών».  Ήταν το αυθόρμητο κίνημα των αλληλέγγυων δημοκρατικών πολιτών αυτό που αντιμετώπισε με επιτυχία την ακροδεξιά επίθεση. Αυτή είναι η αλήθεια και αυτή μας δίνει τη δύναμη που χρειαζόμαστε για να συνεχίσουμε. Γιατί το Βαγιοχώρι άδειασε αλλά, όπως και τα άλλα στρατόπεδα, δεν έκλεισε. Παραμένει εκεί για να «υποδεχτεί» με τον ίδιο απάνθρωπο τρόπο όσους από τους πρόσφυγες βρίσκονται σήμερα στα νησιά και θα καταφέρουν να επιβιώσουν. Θα είμαστε κοντά τους. Αυτή τη φορά ακόμη πιο αποτελεσματικά.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Ρόζα Λούξεμπουργκ (In Memoriam). Του Τάσου Ξένου

Παραγωγή και αναπαραγωγή, επανάσταση και κομμουνισμός – Συνέντευξη με τον Τόνι Νέγκρι