Ο Φρανσουά Οζόν επέστρεψε στην μεγάλη οθόνη στο περσινό, 69o Φεστιβάλ του Βερολίνου με το “Grace a Dieu”, με το οποίο κατέκτησε την Αργυρή Άρκτο. Αναλαμβάνει το δύσκολο έργο να δέσει την μυθοπλασία με το ντοκιμαντέρ, καθώς η ταινία του βασίζεται σε αληθινά γεγονότα, αλλά υπάρχουν πινελιές, οι οποίες δεν αποτελούν πιστή απεικόνιση της πραγματικότητας. Μετά το Spotlight ακόμα μία ισχυρή ρωγμή στα ενδότερα των τειχών της Καθολικής εκκλησίας. Ακόμα ένα σκάνδαλο, που φτάνει μέχρι το Βατικανό.
Γράφει ο Μίλτος Τόσκας
Το κέντρο δράσης είναι αυτή τη φορά η Λυών της Γαλλίας. Εκεί ένας άνθρωπος σοκαρισμένος πληροφορείται πως ένας ιερέας, ο οποίος του είχε ασκήσει σεξουαλική βία, όταν ήταν πρόσκοπος, λειτουργεί ακόμα και μάλιστα συνεχίζει να συναναστρέφεται με παιδιά. Ξεκινάει ένας αγώνας δικαίωσης, που φτάνει μέχρι τον Πάπα. Σημείο κλειδί η δική του μήνυση μετά την αρχική απογοήτευση, ώστε να μην κλείσει η υπόθεση. Είναι θέμα χρόνου να βρεθούν κι άλλα θύματα και τότε οι αποκαλύψεις παίρνουν μορφή χιονοστιβάδας, παρά της όποιες προσπάθειες του μηχανισμού της εκκλησίας να συγκαλύψει καταστάσεις και να προστατεύσει το μέλος της.
Μέλη της εκκλησίας όμως είμαστε όλοι. Τα θλιβερά γεγονότα που συνέβησαν στο τέλος της δεκαετίας του 80 και καθ’ όλη του 90 έμειναν ατιμώρητα. Ο αρχιεπίσκοπος, οι ανώτεροι γνώριζαν και δεν προστάτευσαν αθώες ψυχές. Θέλετε από εγκληματική αμέλεια, θέλετε από έλλειψη ενδιαφέροντος; Μονάχα οι ίδιοι γνωρίζουν. Είναι όμως αυτός ο οίκος του Θεού; Είναι αυτό το θέλημά του; Πράξεις όχι μόνο κολάσιμες όσον αφορά τη σωτηρία της ψυχής, αλλά δικάσιμες που υπό φυσιολογικές συνθήκες επιφέρουν φυλάκιση. Πόσο εύκολο είναι όμως να τα βάλεις με την Καθολική εκκλησία; Κι αυτή ακριβώς η αδικία σε εξοργίζει. Διακατέχεσαι από οργή. Διαλύει την καθημερινότητά σου.
Για καλή τους τύχη οι περισσότεροι από τους ανθρώπους-θύματα συνέχισαν τις ζωές τους. Έκαναν οικογένειες, κάποιοι μάλιστα πολύτεκνες, αλλά μέσα τους μένει μία βαθιά πληγή ανοιχτή. Ένα επώδυνο παρελθόν που τους κατατρέχει τα βράδια και δε τους αφήνει σε ησυχία. Ο καθένας βιώνει το δικό του μαρτύριο κι ανεβαίνει τον δικό του Γολγοθά. Ψάχνει, περιμένει να ακούσει μία “συγγνώμη”. Από την άλλη πλευρά αναμένουν απλά ο χρόνος να περάσει, να παραγραφούν τα αδικήματα. Ως τότε αποσιώπηση, άσκοπες μεταθέσεις στην ύπαιθρο κι ένας κύκλος που δεν έχει τέλος.
Ας αναλογιστούμε ότι οποιοσδήποτε συνάνθρωπος μας ήταν στη θέση του ιερέα, που φυσικά δεν είναι μόνο ένας, θα είχε καταδικαστεί. Γιατί επομένως όχι κι αυτός; Γιατί η εκκλησία να του δίνει αυτή την ασφάλεια, ένα άσυλο που γιγαντώνει το πάθος του και μοιραία ο αριθμός των τρυφερών ψυχών πολλαπλασιάζεται. Μάλιστα δεν έχει κανέναν απολύτως ενδοιασμό να παραδεχτεί πως είχε τη δυνατότητα να ασκεί επιρροή στους νέους και στη συνέχεια επιδιδόταν σε αναίσχυντες πράξεις, πετώντας την ευθύνη στους ανωτέρους του, τους οποίους είχε ενημερώσει γι’ αυτήν του την αδυναμία.
Είναι τρελό, είναι τραγικό. Τα ανεξίτηλα σημάδια δευτερολέπτων ή λεπτών δε θα σβηστούν ποτέ. Τι κι αν ο ίδιος ο Πάπας φωνάζει στους λόγους του, πως οι λύκοι δε θα μπουν στο μαντρί. Αυτοί είναι ήδη μέσα και υπόγεια εξυπηρετούν τις αρρωστημένες τους φαντασιώσεις. Ο μανδύας του ράσου ή του σταυρού στην Καθολική εκκλησία τους δίνει κάλυψη, ενδεχομένως μέσα τους και άλλοθι. Χρησιμοποιούν τον λόγο του Θεού προς ίδιον όφελος της σάρκας. Υπάρχει μεγαλύτερη αμαρτία απ’ αυτή; Και αλήθεια τι τιμωρία πρέπει να τους επιφέρει;
Από τη γαλήνη και την αθωότητα της παιδικής ηλικίας στον απύθμενο πόνο μίας ζωής. Κι η ατιμωρησία πονάει διπλά. Αλήθεια πιστεύει κανείς πώς κάτι θα αλλάξει; “Δεν είναι στην ημερήσια διάταξη, έχει παραγραφεί …”. Το κουβάρι ολοένα και περισσότερο ξετυλίγεται. Το κατηγορώ είναι περισσότερο στον Θεσμό και λιγότερο στο πρόσωπο. Γιατί όταν η εκκλησία η ίδια δεν μπορεί να προστατέψει στοιχειωδώς τα μέλη της, ποιος ο λόγος ύπαρξής της, ως η κατοικία του Θεού;