Η Κινηματογραφική Λέσχη των εργαζομένων της ΕΡΤ-3 και το ΚΕΜΕΣ παρουσιάζουν στα πλαίσια του αφιερώματός τους Το ζεύγος και η βία (υποενότητα: αφιέρωμα στη Σιμόν Σινιορέ) τη Δευτέρα 20 Φεβρουαρίου στις 21:00 στην αίθουσα ΒΑΚΟΥΡΑ 1 (Ιωάννου Μιχαήλ 8, τηλ. 2310233665) το βραβευμένο ψυχολογικό δράμα του Μαρσέλ Καρνέ Τερέζα Ρακέν από το ομώνυμο μυθιστόρημα του Εμίλ Ζολά (Γαλλία, 1953, ασπρόμαυρη, 102′). Παίζουν: Σιμόν Σινιορέ, Ραφ Βαλόνε, Ζακ Ντουμπί.
Θα προλογίσει ο Αλέξης Ν. Δερμεντζόγλου, έντυπη ανάλυση του οποίου θα διανεμηθεί στους θεατές, ενώ στο τέλος της προβολής θα ακολουθήσει μακρά συζήτηση με το κοινό.
Το προς συζήτηση θέμα στο μάθημα για τον κινηματογράφο θα είναι: Η μεγάλη προσφορά του Μαρσέλ Καρνέ στον γαλλικό ποιητικό ρεαλισμό.
Μια παντρεμένη ερωτεύεται παθιασμένα έναν όμορφο μεσογειακό. Το μόνο εμπόδιο στην ευτυχία τους είναι ο σύζυγος. Αποφασίζουν να τον σκοτώσουν κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού με τρένο. Υπάρχει όμως κάποιος μάρτυρας.
Η ανάλυση του Αλέξη Δερμεντζόγλου που θα διανεμηθεί είναι η ακόλουθη:
«Ο ηλικιωμένος άνδρας και σύζυγος μιας γυναίκας (Σιμόν Σινιορέ) που διψάει για έρωτα και ο πανέμορφος μεσογειακός (Ραφ Βαλόνε) που την κατακτάει… Ένα βράδυ, σε ένα ταξίδι, σε ένα τρένο, ο σύζυγος σκοτώνεται… Τώρα οι εραστές πρέπει να προσέχουν!
Ο Καρνέ με προσοχή και λεπτομέρεια αξιοποιεί τον γαλλικό ποιητικό ρεαλισμό και το δραματικό νουάρ, όπου η σύμπτωση και η τύχη θα έχουν το βασικό λόγο και ρόλο. Η εκπληκτική φωτογραφία, με φωτοσκιάσεις και κοντράστ, καθορίζει τον κύκλο των υποψιών και τους ψιθύρους των ενοχών. Αυτό το υπέροχο φιλμ του Καρνέ είναι και το πιο κοντινό στο σινεμά του Κλουζό. Ο μισανθρωπισμός και η απόγνωση, οι «παγωμένοι» ήρωες, ο εκβιασμός και η σχεδόν μεταφυσική εκδίκηση από τη μοίρα. Πολύ κοντά στο Ο ταχυδρόμος χτυπάει πάντα δυο φορές (1946), η Τερέζα Ρακέν σμίγει το χυμώδες κορμί της Σινιορέ με τη σφριγηλή σάρκα του Βαλόνε. Ωστόσο, άλλη μία παραβατικότητα δεν θα ευδοκιμήσει, ένας ακόμα έρωτας θα μείνει μετέωρος, μια ακόμα κοινωνία θα υπερασπιστεί τη συντήρησή της.»
ΔΕΚΑ ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΧΑΣΕΤΕ ΤΗΝ «ΤΕΡΕΖΑ ΡΑΚΕΝ»
Εξάλλου, 10 λόγοι για να μην χάσετε την Τερέζα Ρακέν είναι:
- Για την εξαιρετική διασκεύαση του μυθιστορήματος του Εμίλ Ζολά.
- Γιατι ο Καρνέ παίρνει ένα πρωτογενές λογοτεχνικό υλικό, γεμάτο κοινωνικές παρατηρήσεις και συζυγικά αδιέξοδα, το μεταφέρει χρόνια αργότερα από την αρχική δράση και το μετατρέπει σε κοινωνικό δράμα-νουάρ.
- Για τις μεγάλες ομοιότητες με το μυθιστόρημα του Τζέιμς Κέιν και τις ανάλογες εκδοχές του Ο ταχυδρόμος χτυπάει πάντα δυο φορές.
- Για τον επιδέξιο συνδυασμού γαλλικού ποιητικού ρεαλισμού και νουάρ.
- Για τους φανταστικούς ρόλους των Σιμόν Σινιορέ και Ραφ Βαλόνε. Η πρώτη παίζει με το εκτόπισμα και τη σάρκα της, ο δεύτερος με τα μάτια και τους μύες του.
- Για τη μοίρα που επεμβαίνει καθοριστικά στην τύχη των δύο ηρώων.
- Για την φανταστική υποφωτισμένη φωτογραφία του Ροζέ Ουμπέρ και τους έξοχους χαμηλούς φωτισμούς που αποδίδουν τα ασφυκτικά αδιέξοδα.
- Για τις εξαιρετικές επιλογές των εσωτερικών και εξωτερικών χώρων.
- Επειδή για άλλη μια φορά στο γαλλικό ποιητικό νεορεαλισμό και σε ταινία δανεισμένη από μυθιστόρημα (Ανθρώπινο Κτήνος του Ζαν Ρενουάρ) το τρένο αξιοποιείται ως όχημα ζωής αλλά και τόπος θανάτου, κάτι που κάνει αργότερα και ο Κώστας Γαβράς στο Διαμέρισμα Δολοφόνων (1965).
- Για τον διάχυτο πεσιμισμό που αποπνέει η ταινία εξαιτίας των κοινωνικών και πολιτικών εξελίξεων στη Γαλλία αλλά και ευρύτερα στον κόσμο. Η μεταπολεμική ουτοπία για κάτι καλύτερο έχει δώσει τη θέση της στην αμφιβολία.
Υ.Γ. Την επόμενη Δευτέρα 27 Φεβρουαρίου η Κινηματογραφική Λέσχη των εργαζομένων της ΕΡΤ-3 και το ΚΕΜΕΣ παρουσιάζουν στα πλαίσια του ίδιου αφιερώματος το ψυχολογικό δράμα της Λιλιάνα Καβάνι Ο θυρωρός της νύχτας (1974).