Η Κινηματογραφική Λέσχη των εργαζομένων της ΕΡΤ-3 και το ΚΕΜΕΣ παρουσιάζουν στα πλαίσια του αφιερώματός τους Το ζεύγος και η βία τη Δευτέρα 12 Δεκεμβρίου στις 21:00 στην αίθουσα ΒΑΚΟΥΡΑ 1 (Ιωάννου Μιχαήλ 8, τηλ. 2310233665) το κλασικό νεονουάρ του Ντον Ζίγκελ Οι φονιάδες (ΗΠΑ, 1964, έγχρωμη, 93′). Παίζουν: Λι Μάρβιν, Κλου Γκάλαχερ, Τζον Κασσαβέτης, Άντζι Ντίκινσον, Ρόναλντ Ρίγκαν.
Η ταινία είναι μια ευγενική προσφορά της ΝΕW STAR και του κ. Βελισσάριου Κοσσυβάκη. Θα προλογίσει ο Αλέξης Ν. Δερμεντζόγλου, ενώ στους θεατές θα διανεμηθεί έντυπη συλλογική ανάλυση του ΚΕΜΕΣ. Στο τέλος της προβολής θα ακολουθήσει μακρά συζήτηση με το κοινό.
Το προς συζήτηση θέμα στο μάθημα για τον κινηματογράφο θα είναι: Σιόντμακ-Ταρκόφσκι-Ζίγκελ «διαβάζουν» με διαφορετικό τρόπο Έρνεστ Χέμινγουεϊ.
Δύο πληρωμένοι δολοφόνοι σκοτώνουν έναν άνθρωπο και αποφασίζουν να ψάξουν την υπόθεση, μια και δε γνωρίζουν ποιος τους ανέθεσε τη δολοφονία.
Η ανάλυση που θα διανεμηθεί είναι η ακόλουθη:
«Ο Ντoν Zίγκελ (1912-1991) ήταν ένας αθόρυβος, αλλά πολύ προικισμένος, εργάτης του αμερικάνικου κινηματογράφου. Ο πολυβραβευμένος Κλιντ Ίστγουντ δεν διστάζει να δηλώσει: «Οτιδήποτε γνωρίζω για τον κινηματογράφο το διδάχτηκα από αυτόν» (από τον Ντον Ζίγκελ). Όταν το 1964 γύρισε τους Φονιάδες, είχε ήδη γυρίσει 11 ταινίες μεγάλου μήκους και δυο μικρού μήκους.
Από ένα ολιγοσέλιδο κείμενο του Έρνεστ Χέμινγουεϊ, ο Ρόμπερτ Σιόντμακ γύρισε το ομώνυμο κλασικό φιλμ νουάρ του 1946 και ο Αντρέι Ταρκόφσκι γύρισε το 1956 την πτυχιακή του εργασία μικρού μήκους. Στους Φονιάδες του Ζίγκελ, οι οποίοι είναι έγχρωμοι πια, στη θέση του πυγμάχου βρίσκεται ένας πρώην ραλίστας (τον ερμηνεύει ο Τζον Κασσαβέτης), ο οποίος εργάζεται σε σχολείο για τυφλούς. Οι δυο πληρωμένοι δολοφόνοι μπαίνουν στη σχολή τυφλών και εν ψυχρώ σκοτώνουν τον άνθρωπο που έχουν πληρωθεί για να σκοτώσουν! Στη συνέχεια οι δυο δολοφόνοι, και κυρίως ο μεγαλύτερος, που ερμηνεύεται από τον Λι Μάρβιν, προβληματίζεται με τη δολοφονία (δεν γνωρίζουν ποιος τους ανέθεσε τη δουλειά)! Οι δυο τους αποφασίζουν να «ψάξουν» την υπόθεση. Αυτό το «ψάξιμο» φέρνει το θεατή αντιμέτωπο με μια ενδιαφέρουσα πλοκή. Αλλά και πρόσωπο με πρόσωπο με μερικούς αληθινούς ανθρώπινους χαρακτήρες!
Η ταινία είναι από αυτές που χαρακτηρίζονται μεγάλες παραγωγές. Δεν έχει τα «σκοτάδια» της δουλειάς του Ρόμπερτ Σιόντμακ, την κλασική γραφή του, τη στρωτή αφήγηση. Στη θέση όλων αυτών έχει την περιπέτεια. Η αφήγηση γίνεται με συνεχή φλας μπακ που δημιουργούν μια συνεχή ένταση. Χωρίς, ωστόσο, να χάνονται οι χυμοί του διηγήματος! Αξίζει να σημειωθεί ότι η ταινία αρχικά γυρίστηκε για την αμερικανική τηλεόραση, αλλά επειδή θεωρήθηκε υπερβολικά βίαιη, πέρασε σε κινηματογραφική διανομή.
Όσο κι αν αγαπάμε τον κλασικό Σιόντμακ, καταλήγουμε στην άποψη ότι η εκδοχή του Ζίγκελ είναι η καλύτερη. Είναι πιο τραγική, πιο υπαρξιακή και πιο απρόσμενη. Οι ιχνηλάτες είναι δυο πληρωμένοι δολοφόνοι που αποφασίζουν να αποδώσουν δικαιοσύνη σκαλίζοντας το παρελθόν. Τραγική φιγούρα ο Τζον Κασσαβέτης, συναρπαστική η Άντζι Ντίκινσον ως μοιραία γυναίκα, πολύ καλός ο Ρίγκαν στο ρόλο του γελοίου και υποδειγματικός ο Λι Μάρβιν ως ο άνθρωπος που γνωρίζει το μέλλον και την τύχη του. Οι κατά Ζίγκελ Φονιάδες με εξαιρετική φωτογραφία και μοντάζ, πολύ καλή μουσική (του Χένρι Μαντσίνι), είναι από τις πιο πεσιμιστικές και διαχρονικές ταινίες όλων των εποχών, δείχνοντας πως το στίγμα του σύγχρονου ευημερούντος κόσμου ειναι το χρήμα, η απάτη, η ομορφιά, η συναλλαγή και η προδοσία.»
ΔΕΚΑ ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΧΑΣΕΤΕ ΤΟΥΣ «ΦΟΝΙΑΔΕΣ»
Εξάλλου, 10 λόγοι για να μην χάσετε τους Φονιάδες είναι:
- Γιατί είναι πολύ ενδιαφέρον, αφού είδαμε τις εκδοχές της σύντομης ιστορίας του Χέμινγουεϊ από τους Σιόντμακ και Ταρκόφσκι, να παρακολουθήσουμε τώρα και τη ριζοσπαστική εκδοχή του Ζίγκελ.
- Γιατί ο Ζίγκελ τονίζει τον βαθύτατα υπαρξιακό χαρακτήρα της ιστορίας και ως εκ τούτου είναι πιο κοντά στο πνεύμα του Χέμινγουεϊ.
- Για τον υποδειγματικό συνδυασμό ανανεωμένου φιλμ νουάρ, κοσμοπολίτικης περιπέτειας και ερωτικού ψυχολογικού δράματος.
- Γιατί, ενώ το φιλμ γυρίστηκε για την τηλεόραση, διαθέτει τελικά πολλές κινηματογραφικές αρετές.
- Για τη μεγάλη σεναριακή ανατροπή, όπου δύο πληρωμένοι δολοφόνοι μετατρέπονται σε ερευνητές για να λύσουν ένα ανθρώπινο μυστήριο.
- Γιατί ο ένας ηθοποιός είναι καλύτερος από τον άλλον. Λιτός ο Κασσαβέτης, πληθωρικός ο Ρίγκαν, αισθησιακή η Ντίκινσον, φιλοσοφημένος ο Λι Μάρβιν.
- Για την έγχρωμη στους τόνους του καφέ φωτογραφία του Ρίτσαρντ Ρόουλινγκς και τη λειτουργική μουσική του Χένρι Μαντσίνι.
- Για την πολύπλοκη αφήγηση με συνεχείς αναδρομές στο παρελθόν (φλας-μπακ).
- Για τον περίτεχνο συνδυασμό στοιχείων δράσης αλλά και έντονης κοινωνικής κριτικής για τον κυνισμό, την προδοσία και τη λατρεία του χρήματος στον σύγχρονο ευημερούντα κόσμο.
- Για το μισανθρωπικό, απαισιόδοξο τέλος που θυμίζει πολύ τον μέγα Κλουζό.
Υ.Γ. Την επόμενη Δευτέρα 19 Δεκεμβρίου η Κινηματογραφική Λέσχη των εργαζομένων της ΕΡΤ-3 και το ΚΕΜΕΣ παρουσιάζουν στα πλαίσια του ίδιου αφιερώματος την κλασική κωμωδία της Λίνα Βερτμίλερ Ιστορία έρωτα και αναρχίας (1973).