Οι θέσεις του Ελληνικού Δικτύου ΦΙΛΟΙ της ΦΥΣΗΣ/ Naturefriends Greece για τις πρόσφατες εξελίξεις στις Σκουριές στη Χαλκιδική, την Eldorado Gold και τη CETA (δρομολογημένη εμπορική συμφωνία μεταξύ Καναδά και Ευρωπαϊκής Ένωσης).
Α. Με αφορμή α) Την είκοσι δύο σελίδων απορριπτική απόφαση (2/11/2016) του πρώην Υπουργού του ΥΠΕΝ κ.Πάνου Σκουρλέτη για την αίτηση θεραπείας που είχε υποβάλλει στο ΥΠΕΝ (9/9/2016) η Ελληνικός Χρυσός Ανώνυμη Εταιρεία Μεταλλείων και Βιομηχανίας Χρυσού β) Τη δήλωση του νέου Υπουργού του ΥΠΕΝ κ.Γιώργου Σταθάκη (18/11/2016) γ) την επιτάχυνση των διαδικασιών για την Προσωρινή Εφαρμογή της CETA – το Ελληνικό Δίκτυο ΦΙΛΟΙ της ΦΥΣΗΣ/ Naturefriends Greece παρουσιάζει το ιστορικό των θέσεων που έχει πάρει από το 2012 και τις θέσεις του για την απόφαση και τη δήλωση των Υπουργών (πρώην και νυν).
Β. ΙΣΤΟΡΙΚΟ: Οι ΦτΦ/NFGR έχουν πάρει σαφή και ξεκάθαρη θέση για την εξόρυξη χρυσού στη Χαλκιδική (Σκουριές) από το 2012, την οποία και επαναλαμβάνουμε: Είμαστε αντίθετοι με την εξόρυξη χρυσού γιατί αν ολοκληρωθεί το «έργο» θα συνεχίσει να καταστρέφει το φυσικό πλούτο της χώρας μας, θα ρυπαίνει την ατμόσφαιρα και τον υδροφόρο ορίζοντα, θα δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στην υγεία των εργαζομένων και των κατοίκων, θα διαλύσει την τοπική οικονομία (πρωτογενής τομέας, τουρισμός).
Οι ΦτΦ/NFGR έχουν εκδώσει ψηφίσματα και ανακοινώσεις αλληλεγγύης στον αγώνα των Κατοίκων της Χαλκιδικής, έχουν υποδεχθεί και συμμετάσχει στις πορείες και σε άλλες δράσεις διαμαρτυρίας στην Αθήνα.
Ιδιαίτερη παρέμβαση έκαναν οι ΦτΦ για την εξόρυξη χρυσού σε συνδυασμό με τις εμπορικές συμφωνίες CETA TTIP και το σύστημα διαιτησίας μεταξύ επενδυτή και κράτους ISDS/ICS α) Με την έκδοση του 4ου ειδικού Ενημερωτικού Φυλλαδίου με τίτλο «TTIP & CETA: Απειλή για τις τοπικές κοινωνίες και τον αγώνα ενάντια στις εξορύξεις χρυσού» (Ιούνιος 2016) β) Με την επικαιροποιημένη έκθεση «CETA TRADING AWAY DEMOCRACY» (σ.8) που οι ΦτΦ είναι συνεκδότες (Σεπτέμβριος 2016)
Γ. Αξιολόγηση των αποφάσεων/ δηλώσεων των δύο Υπουργών (περιγράφονται στο Α)
Δεν είμαστε εκείνοι που θα υποτιμήσουμε αλλά ούτε εκείνοι που θα υπερτιμήσουμε τις αποφάσεις και δηλώσεις των κ.κ. Σκουρλέτη και Σταθάκη. Ωστόσο εκτιμούμε ότι δεν αρκούν για να φρενάρουν την εξόρυξη χρυσού στη Χαλκιδική και να διασώσουν στη συνέχεια το φυσικό περιβάλλον, την υγεία των κατοίκων και την τοπική οικονομία.
Η απόφαση του κ.Σκουρλέτη «έχει να κάνει με τη μέθοδο παραγωγής στη μεταλλουργία (flash smelting) που όμως εγκρίθηκε ήδη οριστικά με την Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ 2011) στην οποία μάλιστα αναφέρεται ρητά. Η εν λόγω απόφαση του υπουργού έχει, λοιπόν, καθαρά τεχνικό χαρακτήρα διότι γίνεται μετά τη δημοσίευση της Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων στην ύστερη φάση των τεχνικών προσαρτημάτων τα οποία εκπονούνται όχι με βάση την περιβαλλοντική νομοθεσία (καθόσον αυτή εφαρμόζεται στο πρότερο στάδιο της ΑΕΠΟ) αλλά με βάση τον μεταλλευτικό κώδικα. Έτσι, η «μητέρα» των αποφάσεων δηλαδή η ΑΕΠΟ παραμένει στο απυρόβλητο και νομιμοποιεί τη λειτουργία της επιχείρησης και πλήττονται οι μόνο οι μετέπειτα αποφάσεις τεχνικού χαρακτήρα, που δεν έχουν ωστόσο πρακτικό αντίκρισμα (σε ό,τι αφορά στη συνέχιση των εργασιών της εταιρείας.)
Επειδή προβλέπουμε ότι α) η υπόθεση «θα αχθεί πάλι προς ακύρωση στο Συμβούλιο της Επικρατείας, το οποίο είναι πολύ πιθανό να δικαιώσει την εταιρία Ελληνικός Χρυσός, διότι η μέθοδος flash smelting έχει τη σφραγίδα της νομιμότητας μέσω της ΑΕΠΟ και επομένως είναι δεσμευμένη η διοίκηση να την αποδεχθεί ούτως ή άλλως παρά τις όποιες αντιρρήσεις ή ενστάσεις» β) «η εταιρεία Ελληνικός Χρυσός θα ζητήσει να συγκληθεί το διαιτητικό δικαστήριο που προβλέπεται στη σύμβαση και θα απαιτήσει αποζημίωση (προβλέπεται ρητά) και παράλληλα θα ζητήσει να συνεχίσει τις εργασίες της χωρίς τη μεταλλουργία, πράγμα άλλωστε που επιθυμεί σφόδρα» γ) Η εμπορική συμφωνία CETA, μεταξύ Καναδά και Ε.Ε. CETA, της οποίας η προσωρινή εφαρμογή της αναμένεται να ψηφιστεί αρχικά από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 14/12/2016, θα δημιουργήσει επιπρόσθετα εμπόδια στην απομάκρυνση της Ελληνικός Χρυσός (η μητέρα ELDORADO GOLD είναι Καναδικών συμφερόντων).
Δ. Προτείνουμε
Να ανακληθεί η Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων σύμφωνα με το άρθρο 2, παράγραφος 9 του ν.4014/2011 διότι αφενός μεν έχουμε τις βεβαιώσεις παράβασης της περιβαλλοντικής νομοθεσίας από τους Επιθεωρητές Περιβάλλοντος, αφετέρου δε, έχουμε πλέον το σχέδιο διαχείρισης λεκάνης απορροής, που εγκρίθηκε πέρυσι, το 2015, δηλαδή δεν υπήρχε την χρονική στιγμή έκδοσης της ΑΕΠΟ (2011), όπως και την επικείμενη αναθεώρησή του (πρόκειται για τις απαιτήσεις της αυστηρής Ευρωπαϊκής οδηγίας 2000 / 60 για τα ύδατα).
Η Ελληνική Κυβέρνηση, οι Ευρωβουλευτές και οι Βουλευτές που διαφωνούν με την εξόρυξη χρυσού στη Χαλκιδική να καταψηφίσουν την προσωρινή εφαρμογή της CETA γιατί θα προκύψουν επιπρόσθετα νομικά και πολιτικά εμπόδια στο άμεσο μέλλον για τη διακοπή των εργασιών και την «απελευθέρωση» της περιοχής από τους «κατακτητές» της Καναδικής Eldorado Gold.
Ε. ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Οι ΦτΦ/ NFGR δεν εφησυχάζουν με τις πρόσφατες αποφάσεις και με τις δηλώσεις των Υπουργών Περιβάλλοντος, ούτε με την Προσωρινή Εφαρμογή της CETA. Για αυτό θα συνεχίσουν να είναι σε επαγρύπνηση και πάντα με τη διάθεση να στηρίξουν και να συμμετέχουν στον αγώνα των κατοίκων της Χαλκιδικής, μέχρι την οριστική διακοπή των εργασιών εξόρυξης χρυσού στις Σκουριές.
Η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, της διατροφικής αυτονομίας, η ανάπτυξη της τοπικής παραγωγής και του τουρισμού σε μικρή κλίμακα με σεβασμό στα οικοσυστήματα, αλλά και η προστασία του κλίματος είναι μερικές από τις βασικές αρχές των ΦτΦ, οι οποίες συνάδουν με τους αγώνες που αναπτύσσονται στη Χαλκιδική.
Το Ελληνικό Δίκτυο “Φίλοι της Φύσης / Naturefriends Greece” ιδρύθηκε το 2007 και είναι μέλος της Διεθνούς Περιβαλλοντικής Οργάνωσης Naturefriends International/NFI (1895). Στους NFI[1] συμμετέχουν 45 εθνικές οργανώσεις από όλο τον κόσμο με περισσότερα από 500.000 μέλη. Στο πλαίσιο των δράσεων τους, οι ΦτΦ είναι εθνικοί συντονιστές για την Ελλάδα της εκστρατείας people4soil που θα ξεκινήσει επίσημα το Φθινόπωρο του 2016 με σκοπό να χαρακτηριστεί από την Ε.Ε. και να προστατευτεί νομικά το έδαφος ως κοινό αγαθό[2]. Επιπρόσθετα συμμετέχουν και στο Διεθνές Δίκτυο για το Δίκαιο Εμπόριο, Our World Is Not For Sale[3].Οι ΦτΦ συμμετέχουν ενεργά στην Ελληνική Πρωτοβουλία STOP TTIP CETA TiSA καθώς και σε παρόμοιες Ευρωπαϊκές Πρωτο