Την Τετάρτη 14 Ιουνίου, στις 6:30 μ.μ., στον πολυχώρο Κομμούνα (Ιουλιανού 67), το R-project και το Red Notebook διοργανώνουν συζήτηση με τίτλο Αντιολοκληρωτισμός: μεταξύ δημοκρατικής κριτικής και αντικομμουνιστικής κοινοτοπίας – Ιστορία, Φιλοσοφία, Λογοτεχνία, Πολιτική.
Μιλούν: Αντώνης Νταβανέλος | Δημοσθένης Παπαδάτος | Σωτήρης Σιαμανδούρας
***
Η ιστορία και η μνήμη του εικοστού αιώνα, της πιο πυκνής ίσως περιόδου πολέμων και επαναστάσεων από την εγκαθίδρυση του καπιταλισμού, παραμένουν πεδία μιας μάχης που δεν τελείωσε.
* Η μάχη αυτή ξεκινά τις δεκαετίες του ’20 και του ’30, με τις λογοτεχνικές μαρτυρίες για την καθημερινότητα στη Ρωσία. Πράξεις αντίστασης και δημοκρατικής κριτικής στις αυταρχικές τροπές της επανάστασης στις χώρες του “υπαρκτού”, στο απόγειο του Ψυχρού Πολέμου οι μαρτυρίες αυτές γίνονται υποχρεωτικές αναφορές σε κάθε προσπάθεια να συκοφαντηθεί η επαναστατική υπόθεση.
* Η ίδια μάχη συνεχίζεται στις αντιπαραθέσεις φιλοσόφων και ιστορικών για την αποτίμηση των κομμουνισμών, της Αντίστασης στον ναζισμό και των φασισμών του εικοστού αιώνα. Ιδίως μετά το 1968, οι αντιπαραθέσεις αυτές φτάνουν στην ενοχοποίηση ως και της Γαλλικής Επανάστασης για τους «μύθους που εγκυμονούν ολοκληρωτισμούς».
* Το κυριότερο: η μάχη αυτή αφήνει το αποτύπωμά της στην τρέχουσα πολιτική σύγκρουση: στους γνωστούς συμψηφισμούς «λαϊκισμών» και «άκρων», με τους οποίους η επαναστατική ελπίδα για έναν κόσμο ισότητας και ελευθερίας ταυτίζεται με την αντεπαναστατική απελπισία, τα στρατόπεδα και το Ολοκαύτωμα.
Αν η μνήμη και η ιστορία του εικοστού αιώνα παραμένουν πεδία μάχης, ό,τι κρίνεται στη μάχη αυτή, ξεκινώντας από την αποτίμηση του ρωσικού 1917, είναι η «νομιμότητα» της επαναστατικής υπόθεσης: το αν είναι ακόμα «νοητό», «εφικτό» και «ορθολογικό», κυρίως όμως αν είναι δίκαιο και στ’ αλήθεια ελπιδοφόρο, το να διεκδικεί κανείς σήμερα, μετά τις εγκληματικές αποτυχίες του 20ού αιώνα, την ανατροπή του καπιταλιστικού κόσμου. Ή αν, αντίθετα, η φιλελεύθερη αστική δημοκρατία (έστω: παρά την εκμετάλλευση, την ιμπεριαλιστική επιθετικότητα, τον κρατικό αυταρχισμό…), είναι τελικά ο καλύτερος δυνατός κόσμος – άρα κάθε προσπάθεια να υπερβούμε τον κόσμο αυτό, ένα ύποπτο βήμα προς τον ολοκληρωτισμό. Στην τελευταία εκδοχή, δεν πρόκειται για την επικαιρότητα της δημοκρατικής αντιαυταρχικής κριτικής: τα “αυτονόητα” του σημερινού αντιολοκληρωτικού επιχειρήματος είναι η αντικομμουνιστική κοινοτοπία της εποχής.
