Το περιοδικό Σημειώσεις είναι το μακροβιότερο μεταπολιτευτικό έντυπο κριτικής θεωρίας, πολιτικής φιλοσοφίας και ποίησης στην Ελλάδα. Το πρώτο τεύχος του κυκλοφόρησε τον Σεπτέμβριο του 1973, με συνεργάτες και συνεκδότες μια παρέα νέων διανοούμενων: τον Μ. Αφεντόπουλο (Μάριο Μαρκίδη), τον Ανδρέα Κίτσο-Mυλωνά, τη Ρένα Κοσσέρη, τον Μανόλη Λαμπρίδη, τον Αντώνη Λαυραντώνη, τον Βύρωνα Λεοντάρη, τον Γεράσιμο Λυκιαρδόπουλο και τον Στέφανο Ροζάνη. Κοινό σημείο αναφοράς του «πυρήνα» που έμελλε να αποτελέσει την «παρέα του Χαλανδρίου» στάθηκε το προδικτατορικό περιοδικό «Μαρτυρίες» (1962-1966).
Από το πρώτο τους κιόλας τεύχος, και σε παράλληλη διαδρομή με τις συγγενείς εκδόσεις «Έρασμος», οι Σημειώσεις μετρούν μέχρι σήμερα 44 χρόνια συνεχούς παρουσίας στα εκδοτικά δρώμενα της χώρας μας.
Στις 27 και 28 Οκτωβρίου 2017, οργανώνουμε στη Θεσσαλονίκη ένα διήμερο για τη διαδρομή αυτή: για το περιοδικό και για να τιμήσουμε τους ανθρώπους που το έφτιαξαν και το κράτησαν όρθιο, με κόπο και σπάνια σεμνότητα. Τίτλος του διημέρου: «Το περιοδικό Σημειώσεις: άνθρωποι, πολιτικές και θεωρίες».
Στις συζητήσεις των δύο αυτών ημερών θα συμμετάσχουν οι βασικοί συντελεστές του περιοδικού, καθώς και φίλοι/ες του, για τους οποίους οι Σημειώσεις αποτελούν μέχρι σήμερα σημείο αναφοράς.
Σκοπός της εκδήλωσης είναι η αποτίμηση μιας διαδρομής –εκδοτικής, λογοτεχνικής, φιλοσοφικής και πολιτικής– περίπου μισού αιώνα. Το διήμερο, έτσι, θα ασχοληθεί με τις εκδοτικές «προκείμενες» του περιοδικού, τα πρόδρομα δηλαδή έντυπα, τη σχέση των Σημειώσεων με την κριτική θεωρία, τον «κανόνα» που συγκρότησαν όσον αφορά τη λογοτεχνική κριτική, αλλά και την τοποθέτηση του περιοδικού σε κρίσιμα πολιτικά διακυβεύματα της μεταπολιτευτικής περιόδου. Μέρος της διήμερης συζήτησης είναι αφιερωμένο στις ιδιαίτερες συμβολές των πρωτεργατών του – στην πολιτική θεωρία και τη φιλοσοφία, την πολιτισμική κριτική, την ιστορία, την ποίηση και την ψυχανάλυση.
Για δύο μέρες, λοιπόν, θα συζητήσουμε τη θέση των Σημειώσεων στη γραμμή του «εξεγερτικού/επαναστατικού ρομαντισμού», την κριτική τους στην πρώτη Μεταπολίτευση, την «επίθεση» στη γενιά του ’30 και το αίτημα για «ελληνικότητα», τη συμμετρική κριτική στον λαϊκιστικό αντιδυτικισμό και τον φιλελεύθερο «αντιλαϊκισμό» και αντιολοκληρωτισμό, την εισαγωγή της λακανικής ψυχανάλυσης στην Ελλάδα. Και την πάντα αβέβαιη ισορροπία μιας παρέμβασης μεταξύ απαισιοδοξίας της γνώσης και αισιοδοξίας της βούλησης, διανοητικής αυτονομίας και πολιτικής στράτευσης, παρα-μυθίας και κριτικού ορθολογισμού.
***
Στην εκδήλωση, που διοργανώνεται υπό την αιγίδα του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, μιλούν (αλφαβητικά):
Βασίλης Αλεξίου
Βιβή Αντωνογιάννη
Κώστας Βούλγαρης
Κώστας Γούσης
Κώστας Δεσποινιάδης
Νίκος Κατσιαούνης
Αλέξανδρος Κιουπκιολής
Χαράλαμπος Κουρουνδής
Δημήτρης Κόρος
Δημήτρης Κοσμίδης
Βασίλης Λαμπρόπουλος
Χρίστος Μάης
Γιώργος Μερτίκας
Μάρκος Μέσκος
Σάββας Μιχαήλ
Δημοσθένης Παπαδάτος-Αναγνωστόπουλος
Σταυρούλα Πουλημένη
Στέφανος Ροζάνης
Γιάννης Σταυρακάκης
Δείτε την εκδήλωση στο fb
Την πρωτοβουλία για την διήμερη εκδήλωση στη Θεσσαλονίκη πήραν οι «Φίλοι των Σημειώσεων», μια ομάδα νεότερων αναγνωστών του περιοδικού (αλφαβητικά): Μάριος Εμμανουηλίδης, Νίκος Κατσιαούνης, Αλέξανδρος Κιουπκιολής, Χρίστος Μάης, Δημοσθένης Παπαδάτος-Αναγνωστόπουλος.
Ακολουθεί το πλήρες πρόγραμμα της διοργάνωσης:
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2017
18:00 Άνοιγμα
18:30-20:30
ΠΡΩΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ
ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΤΩΝ ΣΗΜΕΙΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥΣ
Συντονισμός: Χρίστος Μάης
Γιάννης Σταυρακάκης
(Καθηγητής Ανάλυσης Πολιτικού Λόγου, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης):
«Κάτι αιωνίως εν-λείπει»: Ο Λακάν και η Ψυχανάλυση του διχασμένου υποκειμένου, του Μάριου Μαρκίδη
Κώστας Δεσποινιάδης
(εκδότης, περιοδικό Πανοπτικόν)
Ο Γεράσιμος Λυκιαρδόπουλος ως εκδότης
Βασίλης Αλεξίου
(Eπίκουρος καθηγητής Θεωρίας της λογοτεχνίας, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης)
Οδοιπορώντας στο Εν γη αλμυρά του Βύρωνα Λεοντάρη (με νερό από την ποίησή του και σημειώσεις του Αρχείου του)
Βιβή Αντωνογιάννη
(υποψήφια διδάκτωρ Νεοελληνικών Σπουδών, Freie Universitat Berlin)
Che fece… il gran rifiuto. Το κριτικό έργο του Μανόλη Λαμπρίδη
***
ΣΑΒΒΑΤΟ 28 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2017
11:00-12:30
ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ: ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΙΗΣΗ
Συντονισμός: Δημοσθένης Παπαδάτος-Αναγνωστόπουλος
Χρίστος Μάης
(υποψήφιος δρ. Πολιτισμικής Ιστορίας, Πανεπιστήμιο Leiden)
Από τις Μαρτυρίες στις Σημειώσεις: μια πρώτη περιοδολόγηση
Κώστας Βούλγαρης
(συγγραφέας)
Η ποίηση της ήττας
Βασίλης Λαμπρόπουλος
Η ποιητική ως πολιτική θεωρία:
Ήττα, απόγνωση και μελαγχολία στην μετεμφυλιακή αριστερή ποίηση
Στέφανος Ροζάνης
Για τον Μάριο Μαρκίδη
***
13:00-14:30
ΤΡΙΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΑ
Συντονισμός: Αλέξανδρος Κιουπκιολής
Χαράλαμπος Κουρουνδής
(δικηγόρος, δρ. Συνταγατικού Δικαίου)
Δημήτρης Κόρος
(δικηγόρος, δρ. Σωφρονιστικής Πολιτικής)
Δύο αναγνώσεις: Η σύγκρουση με το νόμο ως έμπρακτη κριτική του δικαίου και το συναίσθημα ενοχής
Σταυρούλα Πουλημένη
(δημοσιογράφος, πολιτικός επιστήμονας)
Απέναντι στον σταλινισμό, απέναντι όμως και στον φιλελευθερισμό: οι αντιφρονούντες των Σημειώσεων και η Κρίση της νεωτερικότητας, του Κάρελ Κόσικ
Κώστας Γούσης
(δρ. Πολιτικής Φιλοσοφίας)
Ο Λούκατς και οι Σημειώσεις
Δημήτρης Κοσμίδης
(ιστορικός-ανθρωπολόγος)
Ξαναδιαβάζοντας την Παλιά και Νέα Θεότητα: μια συζήτηση για την ιδεολογία ανάμεσα στον Παναγιώτη Κονδύλη και στο περιοδικό Σημειώσεις
14:30-17:00 ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ
***
17:00-19:00
ΤΕΤΑΡΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Συντονισμός: Μάριος Εμμανουηλίδης
Σάββας Μιχαήλ
(συγγραφέας)
Μια μπενγιαμινική ματιά στις Σημειώσεις
Δημοσθένης Παπαδάτος-Αναγνωστόπουλος
(RedNotebook)
«Και ό, τι λείπει, λύπει»: εξέγερση, φιλία, μελαγχολία – και πάλι πίσω
Νίκος Κατσιαούνης
(εκδότης, περιοδικό Έρμα)
«Να κάνουμε το όνειρο κόσμο και τον κόσμο όνειρο».
Ο Στέφανος Ροζάνης και η ρομαντική εξέγερση
Αλέξανδρος Κιουπκιολής
(Τμήμα Πολιτικών Επιστημών ΑΠΘ)
Εθνορομαντισμός και η περίπτωση του Άρη Κωνσταντινίδη